جزئیات تصمیمات تازه بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز| دلار مهار می‌شود؟
با ابلاغ سیاست‌های جدید بانک مرکزی در سال ۱۴۰۴، تثبیت نرخ ارز و تقویت نظارت بر تأمین مالی تولید در دستور کار قرار گرفته است.
در جلسه‌ای با حضور مدیران عامل بانک‌ها، محمدرضا فرزین رئیس‌کل بانک مرکزی، به تشریح راهبردهای این نهاد در سال جدید پرداخت و تأکید کرد: «سیاست کلان بانک مرکزی در سال جاری، تثبیت نرخ ارز در بازار ارز تجاری است.»
وی در ادامه به دلایل افزایش نرخ تورم در ماه‌های دی و بهمن سال گذشته اشاره کرد و گفت که افزایش نرخ ارز در سامانه نیما یکی از عوامل اصلی آن بوده است. به گفته او، در سال جاری تمرکز بانک مرکزی بر کنترل نوسانات ارزی و تثبیت نرخ در بازار ارز تجاری خواهد بود تا مسیر اجرای سیاست‌های پولی به‌درستی طی شود.
رئیس‌کل بانک مرکزی، سیاست تثبیت نرخ ارز را پایه‌گذار برنامه‌های اقتصادی این نهاد در سال «سرمایه‌گذاری برای تولید» دانست و اعلام کرد: «در سال جاری، ارز کالاهای اساسی همانند سال گذشته با نرخ ۲۸,۵۰۰ تومان تأمین خواهد شد تا معیشت مردم تحت تأثیر افزایش قیمت‌ها قرار نگیرد.»
از دیگر برنامه‌های اعلام‌شده، استفاده از ابزارهای مالی جدید برای تأمین نقدینگی در بخش واقعی اقتصاد است. فرزین افزود: «با بهره‌گیری از ابزارهایی مانند حساب جهش تولید، اوراق گام، برات الکترونیکی و اعتبار اسنادی داخلی، تأمین مالی غیرتورمی برای بنگاه‌های تولیدی کوچک و متوسط دنبال خواهد شد.»
او با اشاره به عملکرد ضعیف سیاست‌های پولی در سال‌های گذشته در تأمین مالی موثر، تأکید کرد: «بررسی‌ها نشان می‌دهد عمده تسهیلات به بنگاه‌های بزرگ اختصاص یافته و واحدهای کوچک از منابع محروم مانده‌اند.»
بر همین اساس، بانک مرکزی از برنامه‌ای جدید برای تأمین مالی سرمایه در گردش واحدهای تولیدی رونمایی خواهد کرد. به گفته فرزین، این طرح که از ابتدای سال با نام «طرح حساب جهش تولید» به‌صورت آزمایشی در بانک ملی آغاز شده، قرار است ظرف سه ماه آینده به شبکه بانکی کشور تعمیم یابد.
رئیس هیأت عالی بانک مرکزی، از افزایش سرمایه نظام بانکی به ۱۰۰۰ همت به‌عنوان یکی دیگر از برنامه‌های کلیدی یاد کرد و اظهار داشت: «با اجرای این برنامه، ظرفیت بانک‌ها برای تأمین مالی افزایش خواهد یافت و وضعیت ترازنامه‌ای و کفایت سرمایه آن‌ها نیز بهبود پیدا می‌کند.»
او همچنین از تأسیس شرکت مدیریت دارایی در سال جاری خبر داد و افزود: «این شرکت نقش مهمی در کاهش اضافه برداشت بانک‌ها از منابع بانک مرکزی خواهد داشت. کاهش ناترازی بانک‌ها نیز از دیگر اولویت‌های جدی بانک مرکزی در سال جدید است.»
فرزین در ادامه، بر لزوم گسترش همکاری‌های بانکی در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی تأکید کرد و گفت: «بانک‌ها باید با حضور در کشورهای مختلف، بستری برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی فراهم کنند. تجربیات گذشته در منطقه نشان داده این رویکرد می‌تواند نقش مهمی در رشد سرمایه‌گذاری ایفا کند.»
در بخش دیگری از سخنان خود، فرزین به موضوع تأمین مالی ارزی اشاره کرد و بیان داشت: «سال گذشته بیش از ۶۶ میلیارد دلار ارز برای واردات کالاهای اساسی و مواد اولیه مورد نیاز صنایع تأمین شد. نقش بانک‌ها در این فرآیند بسیار تعیین‌کننده بود و این وظیفه در سال جاری نیز با جدیت دنبال خواهد شد.»
وی با تاکید بر همبستگی نرخ ارز با تورم افزود: «نرخ رسمی ارز کشور، نرخ بازار تجاری است و کنترل آن می‌تواند تأثیر مستقیمی بر مهار نرخ تورم داشته باشد.»
فرزین در بخش پایانی سخنانش، به تهدیدهای خارجی علیه نظام مالی کشور اشاره کرد و گفت: «تمرکز دشمن در تحریم‌ها عمدتاً بر نظام بانکی بوده و در کنار آن، با عملیات روانی و انتشار شایعات در تلاش برای بی‌ثبات‌سازی بازارهای مالی کشور هستند.»
او در ادامه افزود: «بانک‌ها باید با سرمایه‌گذاری در تجهیز سامانه‌های نظارتی برای مبارزه با پولشویی، در مسیر شفاف‌سازی تراکنش‌ها و مقابله با تخلفات گام بردارند.»
رئیس‌کل بانک مرکزی بار دیگر تأکید کرد: «سیاست ما در سال جاری، تثبیت نرخ ارز در بازار تجاری، حمایت هدفمند از تولید، کاهش رشد نقدینگی و ارتقاء سلامت نظام بانکی کشور است. اجرای این برنامه‌ها، با همکاری و هماهنگی بانک‌ها ممکن خواهد بود.
