بازار خودرو با سیگنال‌های مثبت از مسقط
با آغاز دور جدید مذاکرات ایران و آمریکا در مسقط، بازار خودرو ایران واکنش‌های مثبتی را از خود نشان داده است.
در حالی که مذاکرات ایران و آمریکا در مسقط آغاز شده است، بازار خودرو نیز به شدت تحت تاثیر این مذاکرات قرار دارد. هرچند که این مذاکرات هنوز نتایج ملموسی نداشته، اما از آنجایی که فشار تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی بر بازار خودرو تاثیر مستقیم گذاشته است، بر اساس تحلیل‌های موجود، این مذاکرات می‌توانند تاثیرات عمیقی بر بازار خودروی ایران داشته باشند. این گزارش به بررسی اثرات این مذاکرات بر وضعیت خودروهای داخلی و خارجی پرداخته و شرایط احتمالی پیش‌رو را مورد تحلیل قرار داده است.
در حال حاضر، بازار خودرو واکنش نسبتا مثبتی نسبت به این مذاکرات نشان داده است. اگرچه قیمت خودرو در این مدت مانند دیگر بازارهای مالی مثل بازار ارز کاهش نیافته، اما به وضوح مشاهده می‌شود که بازار خودروی کشور به سیگنال‌های مثبت مسقط توجه کرده است. در صورتی که مذاکرات به نتیجه مطلوبی برسد، بازار خودرو می‌تواند شاهد تحولات دیگری نیز باشد.
چالش‌ها و چشم‌اندازهای بازار خودرو
تحریم‌های اقتصادی و تاثیرات منفی آن‌ها بر بازار خودرو قابل انکار نیست. بررسی‌ها نشان می‌دهد که از زمان آغاز تحریم‌های ثانویه تا به امروز، قیمت خودروهای داخلی به طور میانگین حدود ۲۱.۵ برابر افزایش یافته است. در همین مدت، قدرت خرید مردم به شدت کاهش یافته و تقاضا برای خرید خودرو کاهش چشمگیری داشته است. یکی از دلایل اصلی این وضعیت کاهش منابع ارزی کشور و کاهش شدید ارزش پول ملی است. به‌طور مثال، نرخ دلار در سال ۱۳۹۶ حدود ۳ هزار و ۵۰۰ تومان بود، اما این رقم در حال حاضر پس از کاهش‌های اخیر ارز، به حدود ۸۸ هزار و ۷۰۰ تومان رسیده است. این افزایش قیمت دلار تاثیر مستقیمی بر قدرت خرید مصرف‌کنندگان گذاشته و موجب رکود تورمی در بازار خودرو شده است.
سناریوهای پیش‌رو برای بازار خودرو
با توجه به مذاکرات مسقط، سه سناریو مختلف برای وضعیت آینده بازار خودرو مطرح است. در سناریوی اول، کاهش فشار تحریم‌ها ممکن است به تثبیت قیمت‌ها منجر شود. به این معنی که با کاهش فشار تحریم‌ها، ممکن است بازار خودرو از ورود به فاز جدید تورم جلوگیری کند و قیمت‌ها در همان سطح کنونی باقی بماند. اگر کاهش فشار تحریم‌ها باعث رشد درآمد سرانه در کشور شود، این امر به معنی افزایش قدرت خرید مردم و تقاضای بیشتر برای خودرو خواهد بود.
سناریوی دوم این است که کاهش قیمت دلار و ورود سرمایه‌گذاران خارجی به کشور باعث افت قیمت خودرو شود. در این صورت، ممکن است نه تنها قیمت خودرو ثابت بماند بلکه با توجه به روند نزولی نرخ ارز، قیمت‌ها در بازار خودرو کاهش یابد. این سناریو می‌تواند موجب رونق نسبی بازار خودرو و افزایش تقاضا شود.
اما در سناریوی سوم، با وجود توافقات احتمالی، شرایط ممکن است به گونه‌ای پیش رود که قیمت‌ها همچنان در حال رشد باشد. در این حالت، خودروسازان ایرانی ممکن است برای استفاده از فرصت کاهش تحریم‌ها، به سمت تولید خودروهای جدید و به‌روزتر مانند خودروهای هیبریدی یا برقی حرکت کنند. این تغییرات می‌تواند هزینه‌های تولید را افزایش دهد و به طور غیرمستقیم منجر به افزایش قیمت‌ها در بازار شود.
نگاهی به روند قیمت خودروها از سال ۹۶ تاکنون
در این بازه زمانی، بررسی‌ها نشان می‌دهند که قیمت‌های خودروهای داخلی و مونتاژی افزایش قابل توجهی داشته است. برای مثال، پژو پارس LX که در سال ۱۳۹۶ حدود ۳۸ میلیون تومان قیمت داشت، اکنون با بهایی نزدیک به یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان معامله می‌شود. همچنین، سمند سورن که در سال ۱۳۹۶ معادل ۴۲ میلیون تومان قیمت‌گذاری می‌شد، اکنون در بازار به حدود ۸۸۰ میلیون تومان رسیده است. در نتیجه، طی این سال‌ها، قیمت خودروهای داخلی به طور متوسط ۲۱.۵ برابر افزایش یافته است.
در کنار خودروهای داخلی، قیمت خودروهای مونتاژی نیز به طرز چشمگیری افزایش یافته است. هایما S7، که در سال ۱۳۹۶ قیمت ۹۶ میلیون تومان داشت، اکنون با بهایی معادل ۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان در بازار فروخته می‌شود. جک S5 نیز از ۱۰۵ میلیون تومان به یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان افزایش یافته است.
نقش اقتصاد کلان و فشار تقاضا در بازار خودرو
حسن کریمی سنجری، کارشناس حوزه خودرو، در گفتگو با دنیای اقتصاد معتقد است که سه عامل کلیدی در این زمینه تاثیرگذار خواهند بود: رشد درآمدهای ارزی کشور، رشد ارزش پول ملی و افزایش قدرت خرید مردم. وی بیان می‌کند که با افزایش قدرت خرید، تقاضا در بازار خودرو بالا می‌رود و این می‌تواند به افزایش قیمت‌ها منجر شود. اما اگر افزایش قدرت خرید با افزایش عرضه همراه نشود، بازار همچنان تحت فشار تورمی قرار خواهد گرفت.
کریمی سنجری همچنین اشاره می‌کند که رشد تورم در بازار خودرو به‌طور عمده به دلیل فشار تقاضا نبوده، بلکه بیشتر ناشی از مشکلات اقتصادی و کاهش ارزش پول ملی است. اگر مذاکرات مسقط به نتایج مثبتی منجر شود، می‌تواند به رشد درآمدهای ارزی، تثبیت نرخ ارز و بهبود عرضه خودروهای وارداتی کمک کند که به نوبه خود بر قیمت‌ها تاثیرگذار خواهد بود.
نتیجه‌گیری
با توجه به تحولات اخیر و مذاکرات ایران و آمریکا، به نظر می‌رسد که بازار خودرو ایران در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری تحت تاثیر شرایط اقتصادی و سیاسی قرار گرفته است. آینده این بازار نه تنها به نتایج مذاکرات عمان بستگی دارد، بلکه به نحوه مدیریت تبعات اقتصادی آن نیز وابسته است. اگر دولت بتواند با استفاده از فرصت‌های احتمالی کاهش تحریم‌ها، واردات خودرو را افزایش دهد و سیاست‌های قیمتی را به درستی مدیریت کند، بازار خودرو ممکن است در سال‌های آینده شاهد تحولی مثبت باشد.
