رویای خانه دار شدن در تهران با وام مسکن؛ چند متر می‌توان خرید؟ شوک آورترین آمار!
در حالی که گزارش‌ها از انتظار ۱۵۰ ساله برای خانه دار شدن در تهران حکایت می‌کنند، دولت تسهیلات وام مسکن را با شرایط جدیدتر ارائه کرده است.
افزایش افسارگسیخته بهای مسکن در طول دهه گذشته، خانه دار شدن را برای بخش عظیمی از طبقه متوسط و دهک‌های پایین جامعه به یک آرزوی دست نیافتنی تبدیل کرده است؛ رویایی که در تهران گویا به یک انتظار 150 ساله و در شهرستان‌ها به 60 سال بدل شده است.
در شرایطی که تورم بی‌رحمانه بازار مسکن را در چنگال خود گرفته، راهکار دولت‌ها در ارائه تسهیلات خلاصه شده است. یکی از این تسهیلات، وام خرید مسکن است که امسال با تغییراتی همراه بوده است. با این حال، کارشناسان حوزه مسکن همچنان منتقد این وام هستند و معتقدند که این تسهیلات، به ویژه در تهران، کارایی چندانی برای خرید خانه ندارد.
بر اساس تغییرات جدید، محدودیت سنی 30 سال برای بناهای مشمول وام حذف شده و اکنون خانه‌های با سن بالاتر نیز می‌توانند از این تسهیلات بهره‌مند شوند. علاوه بر این، در حالی که پیش از این تنها زوج‌ها امکان دریافت دو وام را داشتند، اکنون دو نفر از اعضای یک خانواده، حتی با نسبت‌هایی مانند پدر و فرزند یا خواهر و برادر، می‌توانند به طور جداگانه برای دریافت وام اقدام کنند.
سقف تسهیلات خرید مسکن برای هر فرد در شهر تهران به 500 میلیون تومان افزایش یافته است، به این معنا که دو عضو یک خانواده می‌توانند با دریافت اوراق، تا سقف یک میلیارد تومان وام برای خرید خانه دریافت کنند. این رقم برای مراکز استان‌ها و شهرهای بالای 200 هزار نفر جمعیت، 800 میلیون تومان و برای سایر مناطق شهری، 600 میلیون تومان تعیین شده است. به تمامی این مبالغ، 280 میلیون تومان وام جعاله نیز تعلق می‌گیرد.
نرخ سود وام اوراق بانک مسکن 22.5 درصد است و بازپرداخت آن در مدت 12 سال صورت می‌گیرد. بر اساس محاسبات، اقساط ماهانه وام یک میلیارد و 280 میلیون تومانی بانک مسکن حدود 25 میلیون و 700 هزار تومان خواهد بود و سود کل این وام نیز بالغ بر دو میلیارد و 431 میلیون تومان خواهد شد.
این ارقام، به ویژه مبلغ بالای اقساط ماهانه، انتقادات گسترده‌ای را به همراه داشته است. کارشناسان معتقدند که این مبالغ با سطح حداقل حقوق دریافتی در جامعه فاصله بسیار زیادی دارد و در عمل، این وام نمی‌تواند آنطور که دولت انتظار دارد، مشکل خانه دار شدن مردم را حل کند. این موضوع به ویژه زمانی ملموس‌تر می‌شود که قیمت‌های نجومی مسکن در تهران و سایر شهرهای بزرگ را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
با وام مسکن در تهران چند متر خانه می‌توان خرید؟
برای درک بهتر ناکارآمدی این وام، نگاهی به قیمت‌های مسکن در مناطق مختلف تهران می‌اندازیم:
در خیابان شهید عراقی محله پاسداران، یک آپارتمان 95 متری با دو سال ساخت، به قیمت 19 میلیارد تومان و با متری 200 میلیون تومان در سایت دیوار آگهی شده است. با وام مسکن یک میلیارد تومانی (بدون جعاله)، تنها می‌توان 5 متر از این آپارتمان را خریداری کرد.
در همین محله پاسداران، یک واحد 140 متری نیز 35 میلیارد تومان قیمت دارد که هر متر مربع آن 250 میلیون تومان است. با وام مسکن، امکان خرید تنها 4 متر از این خانه وجود دارد.
در منطقه اعیان‌نشین زعفرانیه، قیمت‌ها به مراتب بالاتر است. یک آپارتمان 200 متری با یک سال ساخت، 120 میلیارد تومان قیمت خورده و هر متر مربع آن 600 میلیون تومان به فروش می‌رسد. وام مسکن در این منطقه، حتی برای خرید یک اتاق کوچک هم کافی نیست.
در مرکز شهر تهران، اگرچه قیمت‌ها نسبت به مناطق شمالی پایین‌تر است، اما باز هم وام خرید مسکن پاسخگو نیست. یک واحد 107 متری نوساز در خیابان نجات‌الهی، 14 میلیارد تومان قیمت دارد که متری 130 میلیون تومان می‌شود. با وام، می‌توان حدود 7 متر از این آپارتمان را تهیه کرد.
یک واحد 97 متری با 30 سال قدمت و بازسازی شده در همین منطقه، 9 میلیارد تومان قیمت دارد که متری حدود 92 میلیون تومان است. وام مسکن در این حالت، امکان خرید حدود 10 متر از این واحد را فراهم می‌کند.
در محله‌های پایین‌تر از خیابان آزادی، قیمت‌ها کاهش یافته و متراژ واحدها نیز کوچکتر می‌شود. به عنوان مثال، یک آپارتمان 52 متری با ده سال ساخت در خیابان نواب، 2 میلیارد و 900 میلیون تومان قیمت دارد که هر متر مربع آن حدود 55 میلیون تومان است. در این شرایط، وام مسکن یک میلیارد تومانی، امکان خرید حدود 18 متر از این آپارتمان را فراهم می‌کند.
با بررسی این آمارها، به وضوح مشخص می‌شود که وام مسکن فعلی، با توجه به قیمت‌های نجومی مسکن در تهران، ابزاری کارآمد برای خانه دار شدن عموم مردم نیست و تنها بخش کوچکی از هزینه خرید یک واحد مسکونی را پوشش می‌دهد. به نظر می‌رسد برای حل بحران مسکن در پایتخت، نیازمند راهکارهای اساسی‌تر و کارآمدتری هستیم.
