افزایش ۵۰ درصدی حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۴

بازنشستگان، به عنوان قشری که سال‌ها از عمر خود را صرف خدمت به کشور کرده‌اند، همواره سزاوار توجه ویژه سیاست‌گذاران بوده‌اند. در سال‌های اخیر، با توجه به نرخ فزاینده تورم و کاهش قدرت خرید، لزوم بازنگری در حقوق و مزایای این عزیزان بیش از پیش احساس می‌شد. در سال ۱۴۰۴، دولت تلاش کرده است تا با اجرای مرحله دوم متناسب‌سازی و افزایش‌های قابل توجه، بخشی از مشکلات معیشتی بازنشستگان کشوری، لشکری و تأمین اجتماعی را برطرف کند. با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد که با وجود این اقدامات، چالش‌هایی همچنان پابرجا باقی مانده‌اند.

جزئیات افزایش حقوق و متناسب‌سازی در سال ۱۴۰۴

در سال جاری، حقوق بازنشستگان با دو مؤلفه اصلی افزایش یافته است: نخست، افزایش ۲۰ درصدی حقوق پایه بر اساس تبصره ۱۲ قانون بودجه سال ۱۴۰۴ برای بازنشستگان و وظیفه‌بگیران کشوری و لشکری. دوم، اجرای مرحله دوم متناسب‌سازی مطابق ماده ۲۸ قانون برنامه هفتم توسعه، که منجر به افزایش ۳۰ درصدی تفاوت حقوق بازنشسته با ۹۰ درصد حقوق و فوق‌العاده‌های مشمول کسور شاغلان مشابه شده است. هدف از این اقدامات، کاهش فاصله حقوقی میان بازنشستگان و شاغلان و ارتقاء سطح رفاه معیشتی آنان اعلام شده است.

وضعیت بازنشستگان تأمین اجتماعی نیز متفاوت بوده است؛ حداقل‌بگیران با رشد ۴۵ درصدی و سایر سطوح با افزایش ۳۲ درصدی حقوق مواجه شده‌اند.

بودجه و اعتبارات تخصیص‌یافته

برای تأمین منابع مالی لازم جهت این افزایش‌ها، بودجه متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان برای سال ۱۴۰۴ به ۱۶۰ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. علاوه بر این، ۲۵ هزار میلیارد تومان نیز بابت معوقات ناشی از اعمال متناسب‌سازی سال جاری در نظر گرفته شده است. در مجموع، ۱۸۵ هزار میلیارد تومان برای اعمال متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان کشوری، لشکری، فولاد و معوقات مربوط به سال جاری اختصاص یافته است.

نگرانی‌ها و چالش‌های موجود

با وجود تلاش‌های صورت گرفته، همچنان برخی از بازنشستگان کارگری از عدم اعمال افزایش حقوق در فیش‌های حقوقی اردیبهشت‌ماه خود خبر داده‌اند. این مسئله، نارضایتی و نگرانی‌هایی را در میان این قشر از جامعه ایجاد کرده است. علاوه بر این، افزایش نرخ تورم همچنان به عنوان یک چالش جدی باقی است و بسیاری از بازنشستگان معتقدند که افزایش حقوق‌ها نتوانسته است به طور کامل قدرت خرید آنان را حفظ کند. همچنین، کیفیت پایین خدمات بیمه درمانی و تأخیر در پرداخت خسارات بیمه‌ای نیز از دیگر گلایه‌های مطرح شده توسط برخی بازنشستگان است.

تسهیلات رفاهی جدید برای بازنشستگان

در کنار افزایش حقوق، صندوق بازنشستگی کشوری از ارائه مجموعه‌ای از تسهیلات رفاهی جدید ویژه بازنشستگان خبر داده که قرار است از خرداد ۱۴۰۴ اجرایی شود. این تسهیلات شامل خرید اقساطی، سفرهای یارانه‌ای و افزایش سقف وام قرض‌الحسنه از ۳۰ میلیون به ۵۰ میلیون تومان است. مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری نیز از پیش‌بینی پرداخت ۳۵۰ هزار وام قرض‌الحسنه در سال جاری خبر داده است. این اقدامات، در صورت اجرای کامل و صحیح، می‌تواند به بهبود وضعیت رفاهی بازنشستگان کمک شایانی کند.

پاسخ به پرسش‌های پرتکرار بازنشستگان درباره متناسب‌سازی حقوق

مجید کاروان، عضو کمیته پیگیری صدور احکام و متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان، به برخی از پرسش‌های متداول بازنشستگان درباره چگونگی محاسبه حقوق و آیتم‌های متناسب‌سازی پاسخ داده است:

• حق مدیریت: این حق مربوط به عناوین پست‌های سازمانی مانند مسئول، کارشناس مسئول، معاون، رئیس اداره و مدیرکل است که فرد در طول خدمت حداقل به مدت دو سال با حکم کارگزینی از فوق‌العاده سرپرستی یا مدیریت برخوردار بوده و بابت آن کسور قانونی پرداخت کرده باشد. درصد این حق از ۵ درصد تا ۲۵ درصد به تناسب نوع مسئولیت متغیر است. بازنشستگان می‌توانند برای اطمینان از این سابقه، به واحد بازنشستگی دستگاه متبوع یا مدیریت صندوق استان مراجعه کنند.

• تفاوت بین گروه و طبقه: طبق قانون مدیریت خدمات کشوری، کلمه طبقه جایگزین گروه شده است؛ اما این تغییر بیشتر در میان شاغلان دیده می‌شود و بازنشستگان همچنان با گروه شناخته می‌شوند. برای محاسبه گروه بازنشستگی، عدد ۴ به تعداد طبقه افزوده می‌شود. اطلاعات دقیق درباره گروه بازنشستگی را می‌توان از فیش حقوقی در برنامه صبا یا تماس با صندوق بازنشستگی دریافت کرد.

• ایثارگری: ایثارگران شامل جانبازان، آزادگان، رزمندگان داوطلب و غیر داوطلب، جهادگران و فرزندان شهداء هستند که مدارک مربوطه در پرونده آن‌ها ثبت شده است. امتیازات ماده ۶۸ قانون مدیریت خدمات کشوری برای آن‌ها لحاظ می‌شود و خدمت در مناطق جنگی طی سال‌های ۵۹ تا ۶۹ نیز مشمول امتیازاتی است. با این حال، مبحث مناطق جنگی بر اساس ماده ۱۱۲ برنامه ششم توسعه هنوز برای بازنشستگان اجرایی نشده است.

• گروه قبل از ۹۶: در سال ۱۳۹۶، طبق بخشنامه‌ای به همه شاغلان واجد شرایط یک طبقه اضافه شد. برای بازنشستگان قبل از ۹۶ که گروه تشویقی دریافت نکرده بودند، این طبقه به صورت سیستمی اعمال شده است. کسانی که سوال دارند و نمی‌دانند شامل این گروه شده‌اند یا خیر، باید به مدیریت صندوق استان یا محل خدمت سابق مراجعه کنند.

• آیتم‌های مشمول کسور: این آیتم‌ها شامل حقوقی هستند که در دوران اشتغال، کسورات قانونی سهم مستخدم از آن‌ها کسر و به حساب صندوق بازنشستگی واریز شده است. برخی از این آیتم‌ها شامل حق شغل، مدیریت، ایثارگری، تفاوت تطبیق، فوق‌العاده‌ها، رتبه‌بندی و... می‌باشد که در دستگاه‌های مختلف ممکن است تفاوت‌هایی داشته باشد. همسان‌سازی حقوق در سال ۱۴۰۳ نیز بر اساس این آیتم‌ها و میزان برخورداری شاغلان از آن‌ها تنظیم شده است.

برای رفع ابهامات و کسب اطلاعات دقیق‌تر، بازنشستگان توصیه شده است حتماً به واحدهای صندوق بازنشستگی استان یا محل خدمت سابق خود مراجعه و از طریق مراجع رسمی پیگیری نمایند تا پاسخ قطعی و مستند دریافت کنند.

چشم‌انداز آینده

افزایش حقوق و ارائه تسهیلات رفاهی در سال ۱۴۰۴، هرچند گامی مثبت در جهت بهبود وضعیت معیشتی بازنشستگان به شمار می‌رود، اما برای رفع کامل مشکلات این قشر، به برنامه‌ریزی‌های جامع‌تر و نظارت دقیق‌تر بر اجرای طرح‌ها نیاز است. امید می‌رود با همکاری مستمر دولت، مجلس و نهادهای مرتبط، شاهد بهبود پایدار و رضایت‌بخش‌تر وضعیت بازنشستگان در سال‌های آتی باشیم.