میوه‌های لاکچری در بازار/ چرا گیلاس و گوجه سبز به این قیمت رسیدند؟
با آغاز فصل بهار، تب گرانی میوه‌های نوبرانه بار دیگر بازار ایران را فرا گرفته است. در حالی که انتظار می‌رفت تازگی فصل، طراوت را به سفره‌ها بیاورد، اما قیمت میوه‌های خاص به مرزهای نجومی رسیده است.
با فرا رسیدن فصل بهار، قیمت میوه‌های خاص در بازار ایران با شیب تندی رو به افزایش گذاشته و در برخی موارد به ارقام میلیونی رسیده است. گشت و گذار در فروشگاه‌های اینترنتی نیز گواه این مدعاست که برخی میوه‌های نوبرانه نظیر گیلاس با قیمت‌های سرسام‌آور به بازار عرضه می‌شوند؛ به عنوان مثال، قیمت هر کیلو گیلاس در محدوده یک میلیون تومان قرار دارد، رقمی که بیش از پیش فاصله طبقاتی را در سفره‌های غذایی نمایان می‌سازد.
چرا قیمت میوه‌های نوبرانه سر به فلک می‌کشد؟
مجتبی شادلو، عضو هیأت مدیره اتحادیه باغداران، در گفت‌وگو با «تجارت‌نیوز»، دلایل متعددی را برای افزایش قیمت گیلاس و سایر میوه‌های نوبرانه برشمرد:
- برداشت محدود این محصول در ابتدای فصل: به دلیل محدودیت عرضه در فاز اولیه، قیمت‌ها به طور طبیعی بالا می‌رود.
- نوبرانه بودن گیلاس‌های عرضه‌شده: تقاضا برای اولین برداشت‌های هر میوه، همیشه بالاتر است و این عامل نیز بر قیمت تأثیر می‌گذارد.
- تأثیر شرایط جغرافیایی: آغاز برداشت از مناطق نیمه گرمسیر (جنوب فارس، کرمان، یزد و دیگر مناطق) که میزان محصول کمتری دارند، به گرانی اولیه دامن می‌زند.
چه زمانی قیمت‌ها متعادل می‌شوند؟ انتظار برای کاهش یک‌سومی قیمت
شادلو در مورد چشم‌انداز تعدیل قیمت‌ها اظهار امیدواری کرد: «عرضه عمده گیلاس از اواخر خرداد آغاز می‌شود و در تیرماه به اوج می‌رسد. پس از آن، بازار متعادل خواهد شد.» وی پیش‌بینی کرد که قیمت هر کیلو گیلاس پس از رسیدن به اوج عرضه، به یک‌سوم قیمت فعلی یعنی حدود ۳۵۰ هزار تومان کاهش یابد.
جدول مقایسه قیمت میوه‌های خاص (پیش‌بینی):
| نام میوه | قیمت اولیه (تومان) | قیمت پس از تعادل (تومان) |
|---|---|---|
| گیلاس | ۱,۰۰۰,۰۰۰ | ۳۵۰,۰۰۰ |
| گوجه سبز | ۷۰۰,۰۰۰ | ۲۵۰,۰۰۰ |
| چغاله بادام | ۸۵۰,۰۰۰ | ۲۵۰,۰۰۰ |
ریشه اصلی گرانی: هزینه‌های تولید و کاهش قدرت خرید
یکی از مهمترین عوامل اصلی افزایش قیمت میوه‌های نوبرانه، افزایش هزینه‌های تولید است. هرساله هزینه‌هایی نظیر تولید، نگهداری میوه، حمل‌ونقل و دیگر موارد با افزایش چشمگیری روبرو می‌شوند. این شرایط، همزمان با کاهش قدرت خرید مردم، تأثیر منفی بر تمایل مصرف‌کنندگان برای خرید این میوه‌ها گذاشته و باعث شده تا بسیاری از خانواده‌ها از سبد خرید خود حذفشان کنند.
نیاز به دخالت دولت: راهکاری برای ثبات بازار میوه
کارشناسان اقتصادی پیشنهاد می‌کنند که به جای تمرکز صرف بر کنترل قیمت‌ها، دولت باید برای کاهش هزینه‌های تولید اقدام کند. مدیریت این شرایط می‌تواند به ثبات بیشتر قیمت میوه‌ها در تمام مقاطع منجر شود و از شوک‌های قیمتی فصلی جلوگیری کند. این رویکرد می‌تواند به نفع هم تولیدکننده و هم مصرف‌کننده باشد و از بازار میوه در برابر نوسانات شدید محافظت کند.
