شوک بزرگ به گمانه‌زنی‌ها: آیا قیمت بنزین در ۱۴۰۴ افزایش می‌یابد؟
پس از کش و قوس‌های فراوان بر سر اجرای طرح سه‌نرخی شدن گازوئیل و تعویق ناگهانی آن، این سوال مهم مطرح شده است: آیا تصمیم دولت مبنی بر عدم افزایش قیمت بنزین در سال ۱۴۰۴ به معنای پایان قطعی گمانه‌زنی‌ها درباره تغییر نرخ این سوخت حیاتی است؟ این تحولات، چشم‌انداز آینده سوخت‌رسانی در کشور را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است.
در پی اعلام طرح سه نرخی شدن گازوئیل از تابستان ۱۴۰۴، تحلیلگران زیادی بر این باور بودند که این اقدام، گامی اولیه برای ارزیابی واکنش‌های عمومی و بسترسازی جهت اجرای طرحی مشابه برای بنزین خواهد بود. این نگرش، نگرانی‌هایی را در خصوص احتمال افزایش قیمت بنزین در آینده نزدیک دامن زده بود. اما حالا، با اعلام رسمی تعویق این طرح توسط دولت، گمانه‌زنی‌ها وارد فاز جدیدی شده‌اند.
بر اساس آنچه از سوی هیئت دولت اعلام شده، قرار بر این است که تمامی نیاز سوخت کامیون‌داران با همان نرخ فعلی تامین شود و روند کاهش ماهانه سهمیه پایه نیز فعلاً متوقف شده است. علاوه بر این، رایزنی‌ها در خصوص مسائل بیمه و بازنشستگی رانندگان نیز در جریان است. این مجموعه اقدامات، به وضوح نشان می‌دهد که طرح سه نرخی شدن گازوئیل، دست‌کم در آینده نزدیک، به مرحله اجرا نخواهد رسید.
پیش از این تحولات و اعلام تعویق طرح گازوئیل، تصویب اولیه آن، بار دیگر بحث و جدل‌ها را پیرامون قیمت بنزین داغ کرده بود. این در حالی است که در ماه‌های اخیر، شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی بارها تاکید کرده بود که هیچ برنامه‌ای برای سه نرخی شدن بنزین در دستور کار نیست. این موضع‌گیری توسط معاون وزیر نفت نیز مورد تایید قرار گرفته بود. او در تاریخ ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ صراحتاً اعلام کرده بود: «هیچ گزینه‌ای از سه نرخی شدن قیمت بنزین روی میز نیست.»
همچنین، مسعود پزشکیان، رئیس دولت چهاردهم، پیش‌تر اطمینان داده بود که مردم در خصوص افزایش قیمت بنزین غافلگیر نخواهند شد و هرگونه تغییر احتمالی در نرخ بنزین، پیش از اجرا به اطلاع عموم خواهد رسید. این اظهارات، تا حدودی از نگرانی‌ها کاسته بود.
مدل سه‌نرخی، به معنای عرضه سوخت در سه سطح قیمتی متفاوت شامل یارانه‌ای، نیمه‌آزاد و آزاد تعریف می‌شود. هدف از این مدل، مدیریت مصرف و هدفمند کردن یارانه‌هاست. در سال‌های اخیر، برخی از کارشناسان این مدل را به عنوان راهکاری برای جبران بخشی از ناترازی بنزین در کشور پیشنهاد داده‌اند، اگرچه این ایده همواره با موافقان و مخالفان خاص خود همراه بوده است.
لازم به ذکر است که قیمت بنزین در ایران از آبان‌ماه ۱۳۹۸ تاکنون هیچ تغییری نکرده و همچنان در دو نرخ یارانه‌ای (۱۵۰۰ تومان) و آزاد (۳۰۰۰ تومان) عرضه می‌شود. در طول این مدت، مصرف سوخت به شکل قابل توجهی افزایش یافته و فاصله قیمت داخلی با نرخ‌های جهانی نیز بیشتر شده است.
