سود سهام عدالت همچنان معطل | وعده واریز جدید، اما خبری از پرداخت نیست+جزئیات بیشتر
سهامداران عدالت که سالها چشم به انتظار دریافت منظم سود خود بودند، هنوز خبری از مرحله دوم پرداختها دریافت نکردهاند. وعدههای متوالی مسئولان سازمان بورس برای تغییر نحوه واریز سود، در عمل به تاخیرهای طولانی و بلاتکلیفی مشمولان منجر شده است.
با وجود اعلام مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس مبنی بر اجرای برنامهای جدید برای پرداخت مرحلهای و منظم سود سهام عدالت در سال ۱۴۰۴، بخش دوم سود عملکرد سال ۱۴۰۲ هنوز به حساب سهامداران واریز نشده و مشمولان در بلاتکلیفی هستند. طبق زمانبندی اعلامشده در ابتدای سال، قرار بود سود سهام عدالت نه در پایان سال، بلکه در فواصل مشخص و چند مرحله پرداخت شود؛ ولی اکنون نزدیک به پنج ماه از سال جدید گذشته و خبری از مرحله دوم نیست.
مرحله اول پرداخت سود سهام عدالت اسفندماه سال گذشته انجام شد؛ سودی که برای سهام ۴۹۲ هزار تومانی حدود ۷۴۴ هزار تومان و برای سهام یکمیلیونی بیش از ۱.۵ میلیون تومان بود. اما از آن زمان تاکنون، دریافتکنندگان این سود باید منتظر بمانند، چراکه مرحله دوم هنوز عملی نشده است.
یکی از دلایل اصلی تاخیر در پرداخت، عدم همکاری برخی شرکتهای بزرگ سرمایهپذیر سهام عدالت است که باعث شده پرداخت کامل سود سال ۱۴۰۲ تعلل شود. بنا بر گزارشهای متعدد، شرکتهایی از قبیل فولاد مبارکه، پتروشیمی خلیج فارس و مخابرات ایران هنوز باقیمانده سود خود را تسویه نکردهاند. مهدی حاجیوند، دستیار رئیس سازمان بورس در امور سهام عدالت، در این زمینه گفته است: «تا زمانی که شرکتها باقیمانده سود را پرداخت نکنند، امکان اعلام زمان و مبلغ مرحله دوم وجود نخواهد داشت.»
این وضعیت باعث شده تا علاوه بر سرگردانی سهامداران، فشار مالی زیادی به شرکتها وارد شود. نمونه این فشارها در آبان سال گذشته دیده شد که یک شرکت مجبور به دریافت وام صد میلیارد تومانی با بهره ۲۳ درصد شد تا بخشی از بدهیهای خود برای پرداخت سود سهام عدالت را تامین کند. این رویه میتواند رشد و توسعه شرکتها را تحت تأثیر قرار دهد و سرمایهگذاریهای جدید را کاهش دهد.
طرح سهام عدالت، که با هدف توزیع عادلانه داراییهای دولتی در دهه ۸۰ کلید خورد، امروز با مشکلات متعدد عملیاتی و ساختاری روبرو شده است. سودهای اندک و تأخیرهای پیدرپی، باعث شده تا بهرهمندی مشمولان از این طرح به حداقل برسد. جواد جعفری، مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس، نیز از تشکیل پرونده تخلف برای شش شرکت که سود خود را به موقع پرداخت نکردهاند، خبر داده است و تاکید کرده است که «ابطال مصوبات شورای رقابت» نیز در بروز این مشکلات موثر بوده است.
برخی کارشناسان اقتصادی معتقدند که تداوم شرایط فعلی نه تنها کمکی به معیشت مردم نمیکند، بلکه آسیب به بنیه مالی شرکتها را بیشتر میکند و پیشنهاد میدهند به جای پرداختهای نقدی پراکنده، سود سهام عدالت در قالب سرمایهگذاری مجدد در صندوقهای قابل معامله یا پروژههای توسعهای حفظ شود. این موضوع میتواند از فشار نقدی بر شرکتها بکاهد و به مرور درآمد پایدارتری برای سهامداران ایجاد کند.
در نهایت، آشکار است که سازوکار توزیع سود سهام عدالت نیازمند بازنگری اساسی است و تا بهبود این روند، مشمولان و سهامداران با آیندهای نامعلوم و پرداختهای نامنظم دست به گریبان خواهند بود. وعده پرداخت منظم و مرحلهای هنوز محقق نشده و باید دید در ماههای پیش رو آیا مسئولان اقدام جدی برای اجرای آن خواهند کرد یا خیر.
