افت بی‌سابقه قیمت مسکن در شمال تهران؛ کاهش ۳۰ تا ۵۰ میلیونی هر متر
در حالی که بسیاری انتظار داشتند تنش‌های اخیر بازار مسکن را ملتهب‌تر کند، گزارش‌های تازه نشان می‌دهد قیمت هر متر خانه در شمال تهران تا ۵۰ میلیون تومان پایین آمده؛ اما این افت چشمگیر نه از جنگ، بلکه از رکودی طولانی‌مدت ناشی می‌شود که از دوران کرونا آغاز شده است.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک تأکید کرد که کاهش قیمت خانه در شمال تهران، ریشه‌ای در جنگ ۱۲ روزه ندارد. به گفته او، بازار مسکن پیش از این هم با رکود جدی روبه‌رو بوده و در هفته‌های اخیر، قیمت‌های پیشنهادی فروش بین ۳۰ تا ۵۰ میلیون تومان به ازای هر متر مربع پایین آمده است، اما این تغییر هنوز تأثیری در تعداد قراردادهای ثبت‌شده نگذاشته و آمار مشخصی در این زمینه وجود ندارد.
کیانوش گودرزی امروز (چهارشنبه) در نشست خبری خود یادآور شد: «سال گذشته حدود هزار مشاور املاک، جواز فعالیت خود را باطل کرده‌اند. قیمت مسکن در شمال تهران طی ماه‌های اخیر بین ۳۰ تا ۵۰ میلیون تومان در هر متر مربع کاهش یافته، اما جنگ ۱۲ روزه هیچ نقشی در این روند نداشته است. ما از زمان شیوع کرونا تا امروز در رکود به سر می‌بریم.»
او با اشاره به وضعیت بازار اجاره افزود: پیش‌بینی‌ها در پایان سال ۱۴۰۳ نشان می‌داد که در سال ۱۴۰۴ بحران جدی در حوزه اجاره مسکن نخواهیم داشت و عملاً همین‌طور هم شد. کاهش قدرت خرید مردم باعث شده بازار با نوعی خودتنظیمی مواجه شود. همچنین خروج بخشی از اتباع خارجی باعث افزایش عرضه واحدهای مسکونی در جنوب تهران شده است. با این حال، نرخ اجاره‌بها همچنان صعودی بوده، هرچند نسبت به سال‌های قبل شرایط کمی بهتر شده است.
گودرزی خاطرنشان کرد: «استانداری تهران امسال سقف افزایش اجاره را ۲۵ درصد اعلام کرده است. رعایت این درصد باید گزارش شود و مستأجران می‌توانند تا پنج سال بعد از عقد قرارداد شکایت خود را ثبت کنند. در برخی مناطق جنوبی حتی رشد اجاره کمتر از این مقدار بوده است.»
او در ادامه درباره شایعات مربوط به تأثیر مهاجرت‌های اخیر بر افزایش فایل‌های فروش ملک گفت که آماری رسمی در این باره موجود نیست و تأکید کرد: «نباید همه چیز را به جنگ ۱۲ روزه ربط دهیم. رکود بازار از زمان کرونا آغاز شده و تعدادی از مشاوران املاک نیز به دلیل شرایط اقتصادی از این شغل خارج شده‌اند.»
طبق آمار اتحادیه، در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۵۰۰ پروانه کسب برای مشاوران املاک صادر و ۹۰۰ مورد لغو شده است. در سال ۱۴۰۳ این ارقام به ۳۶۷ پروانه صادرشده و نزدیک به هزار مورد ابطال رسیده که به گفته گودرزی، نشان‌دهنده زنگ خطری جدی برای صنف مشاوران املاک است، چرا که درآمد فعالان این حوزه پاسخگوی هزینه‌هایشان نیست.
او درباره پوشش وام خرید مسکن نیز توضیح داد: «با وام یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومانی، در شرایط فعلی فقط می‌توان حدود ۱۲ متر مربع مسکن در تهران خریداری کرد.»
گودرزی میانگین زمان خانه‌دار شدن در تهران را حدود ۸۰ سال برآورد کرد و گفت: «اکنون تقریباً نیمی از درآمد مستأجران صرف پرداخت اجاره می‌شود و اگر بخواهند خانه‌ای ۵ تا ۶ میلیارد تومانی بخرند، باید حدود ۸۰ سال پس‌انداز کنند.»
وی با اشاره به سامانه کاتب اظهار داشت که هدف از ایجاد این سامانه، افزایش اعتبار و اطمینان قراردادهاست: «از سوم تیر سال گذشته، همه قراردادها باید در سامانه کاتب یا سامانه‌های مشابه ثبت شود. سال‌هاست پیشنهاد داده‌ایم قرارداد سه‌برگی حذف شود، اما تاکنون قوه قضاییه به‌طور رسمی ممنوعیت آن را اعلام نکرده است.»
در خصوص قانون پیش‌فروش، او گفت: «آیین‌نامه این قانون در حال بررسی است. اگر برای هر واحد یک شماره یکتا اختصاص یابد و تا زمان صدور سند به نام خریدار، قرارداد دیگری امکان‌پذیر نباشد، می‌توان انتظار داشت قیمت مسکن نیز کاهش پیدا کند.»
رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران همچنین در پاسخ به سوالی درباره هماهنگی بین سامانه کاتب و سامانه خودنویس تصریح کرد: «نباید انحصار معاملات فقط در اختیار یک سامانه باشد. در سامانه کاتب نیز باید امکان ثبت قرارداد اجاره فراهم شود. وزارت راه و شهرسازی موافق این موضوع است، اما بانک مرکزی باید همکاری بیشتری داشته باشد.»
او در بخش دیگری از سخنانش، نقش سایت‌ها و اپلیکیشن‌های فروش ملک در ایجاد قیمت‌های غیرواقعی را مهم دانست: «یک مالک قیمتی برای ملک خود تعیین می‌کند، اما پس از دیدن قیمت‌های متفاوت در یک سایت فروش، قیمت ملک خود را بالا می‌برد. این روند باعث ایجاد موج گرانی می‌شود. باید نظارت بر این سایت‌ها افزایش یابد، چرا که در گذشته کنترل‌هایی وجود داشت اما بعد رها شد. بعضی مردم تصور می‌کردند مشاوران املاک عامل گرانی هستند، در حالی که ما فقط بازتاب‌دهنده اتفاقات بازار بودیم.»
