زلزله در بازار طلا و سکه؛ سقوط آزاد قیمت‌ها آغاز شد!
بازار طلا و سکه ایران این روزها با فشار سنگینی روبه‌روست. کاهش هم‌زمان نرخ دلار و افت بهای جهانی طلا، طلای ۱۸ عیار و سکه امامی را در مسیر نزولی شدیدی قرار داده و آینده‌ای پرابهام برای معامله‌گران و خریداران رقم زده است.
طی چند روز گذشته بازار داخلی طلا و سکه با کاهش قابل توجهی روبه‌رو شد. افت هم‌زمان نرخ دلار آزاد و سقوط بهای اونس جهانی موجب شد طلای ۱۸ عیار و سکه امامی کاهش‌های قابل توجهی ثبت کنند و فضای بازار بیش از پیش متلاطم شود.
کارشناسان تأکید می‌کنند بازار ایران اکنون بیش از هر زمان دیگری به دو متغیر کلیدی گره خورده است: نرخ ارز داخلی و تحولات بازار جهانی طلا. هم‌سویی این دو عامل، همان‌طور که در روزهای اخیر مشاهده شد، به شدت بر قیمت‌ها اثر گذاشته و افت دسته‌جمعی را رقم زده است.
دلار آزاد؛ ستون اصلی قیمت‌گذاری طلا
ریزش دلار آزاد طی روزهای اخیر، ستون اصلی تعیین قیمت طلا در ایران را متزلزل کرد. بخش زیادی از خریداران طلا به نوسانات نرخ ارز چشم دوخته‌اند و زمانی که دلار عقب‌نشینی می‌کند، خرید طلا نیز به تعویق می‌افتد. همین روند باعث شد افت چند هزار تومانی دلار به سرعت در قیمت طلای ۱۸ عیار منعکس شود.
با وجود این، تقاضای مصرفی همچون خرید خانوار برای پس‌انداز یا مناسبت‌ها همچنان پابرجا بوده و مانع از سقوط شدیدتر قیمت‌ها شده است.
تقاضا؛ کاهش‌یافته اما از بین نرفته
بازار در کوتاه‌مدت سردتر شده اما واقعیت این است که تقاضا به‌طور کامل خاموش نشده است. ذهنیت غالب میان خانوارها و سرمایه‌گذاران خرد این است که در بلندمدت قیمت‌ها دوباره صعود خواهد کرد. به همین دلیل طلا همچنان جایگاه خود را به‌عنوان پناهگاه امن دارایی‌ها حفظ کرده است.
فشار جهانی و حباب سکه
سیاست‌های پولی آمریکا و کاهش احتمال کاهش نرخ بهره، اونس جهانی را در مسیر نزولی قرار داده است. این مسئله در بازار ایران به افت «ارزش ذاتی» سکه منجر شده و در نتیجه حباب سکه نیز ناچار به تخلیه شده است. بنابراین فشار نزولی اخیر نه تنها از دلار داخلی نشأت می‌گیرد، بلکه بازتابی از تحولات جهانی نیز هست.
چشم‌انداز کوتاه‌مدت بازار
کارشناسان بر این باورند که در صورت ادامه روند نزولی دلار، بازار طلا همچنان در مسیر کاهش قرار خواهد داشت. با این حال، هرگونه بازگشت دلار به مدار صعودی می‌تواند شرایط را تغییر دهد. برای حباب سکه نیز احتمال کوچک‌تر شدن در هفته‌های آینده بالاست؛ مگر آنکه اتفاقات مهمی در بازار جهانی طلا رخ دهد.
اظهارات کارشناس اقتصادی
محمد بیات، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با فارس توضیح داد: «در همه برهه‌ها طلا سریع به افت دلار واکنش نشان داده است. چون فرمول قیمت‌گذاری داخلی به‌شدت دلاریزه است. کاهش چند هزار تومانی دلار آزاد کافی بود تا طلای ۱۸ عیار و سکه هم سقوط کنند.»
وی ادامه داد: «بررسی هم‌زمان چند متغیر نشان می‌دهد روند نزولی می‌تواند ادامه‌دار باشد. مهم‌ترین عامل، تغییر انتظارات تورمی است. در ماه‌های گذشته همه تصور می‌کردند نرخ دلار بازهم رکورد می‌زند، اما وقتی شاخص‌های تورمی کمتر از پیش‌بینی‌ها منتشر شد، بازار متوجه شد بخشی از رشد قیمت‌ها هیجانی بوده است.»
این کارشناس افزود: «نقش بازارساز بسیار تعیین‌کننده بوده است. بانک مرکزی عرضه ارز را افزایش داده و نرخ صرافی‌ها را به بازار نزدیک کرده است. همین سیاست باعث کاهش فاصله نرخ‌ها و فروکش کردن تقاضای سفته‌بازانه شد. اگر این روند ادامه یابد، دلار می‌تواند بیشتر افت کند و به‌دنبال آن، طلا هم کاهش خواهد داشت.»
بیات تأکید کرد: «بازار طلا همیشه به خاطر تقاضای خانوار مقاوم است، اما تجربه نشان داده زمانی که دلار نزولی است و اونس جهانی هم تحت فشار سیاست‌های پولی قرار دارد، حتی این تقاضای سنتی نیز نمی‌تواند جلوی افت قیمت‌ها را بگیرد.»
کف احتمالی بازار کجاست؟
این استاد دانشگاه پیش‌بینی کرد: «بر اساس داده‌های فعلی، دلار می‌تواند به کانال‌های پایین‌تر از ۹۸ هزار تومان عقب‌نشینی کند. در نتیجه طلای ۱۸ عیار هم احتمال دارد به زیر ۸ میلیون تومان برسد؛ مگر اینکه شوک سیاسی یا ارزی تازه‌ای رخ دهد. در غیر این صورت، بازار در مسیر اصلاح بیشتر قرار دارد.»
وی هشدار داد: «بازار فعلاً در فاز نزولی است و خرید هیجانی در این مقطع می‌تواند منجر به زیان شود. بهترین استراتژی، صبر و رصد بازار تا زمان تثبیت قیمت‌هاست.»
نتیجه‌گیری
به گفته کارشناسان، کاهش اخیر طلا و سکه نتیجه هم‌زمان افت دلار داخلی و فشار بازار جهانی است. اگرچه تقاضای سرمایه‌ای کاهش یافته، اما طلا همچنان پناهگاه دارایی محسوب می‌شود. در این میان، حباب سکه به‌طور محسوسی کوچک‌تر شده و آینده بازار به تعادل میان نرخ دلار و شرایط جهانی وابسته است؛ تعادلی که فعلاً کفه آن به سمت سناریوی کاهشی سنگینی می‌کند.
