این خوراکی یک‌شبه به کالای لوکس تبدیل شد
افزایش غیرمنتظره قیمت قارچ، یکی از پرمصرف‌ترین محصولات غذایی، صدای مصرف‌کنندگان و حتی تولیدکنندگان را درآورده است.
قیمت قارچ طی روزهای آغازین جنگ دوازده‌روزه به‌طور ناگهانی از هر کیلو ۱۲۰ هزار تومان به ۳۵۰ هزار تومان رسید؛ یعنی جهشی نزدیک به ۳۰۰ درصد. این افزایش چشمگیر در حالی رخ داد که دستگاه‌های نظارتی ظاهراً از کنترل این بازار غافل مانده‌اند.
در جریان این جنگ، حمل‌ونقل با اختلال‌های کوتاه‌مدتی مواجه شد، اما بنا بر اعلام مسئولان، به کمک بسیج مردمی و فعالان اقتصادی، مشکلی در تأمین غذا و امنیت غذایی کشور ایجاد نشد. با این حال، برخی واحدهای تولیدی با سوءاستفاده از شرایط بحرانی، قیمت محصولات خود را به شکل غیرمنطقی بالا بردند؛ اقدامی که به گفته مسئولان، در همان زمان با واکنش تعزیراتی مواجه شد.
با وجود برخوردهای قانونی، در بخش کشاورزی یکی از محصولات مهم یعنی قارچ، همچنان با قیمت‌های بی‌ضابطه عرضه می‌شود. این خوراکی پیش از شروع جنگ، در بازار عمده‌فروشی حدود ۸۰ هزار تومان قیمت داشت و حتی برخی تولیدکنندگان آن را ۵۰ هزار تومان هم می‌فروختند. اما بعد از جنگ، بهای عمده‌فروشی قارچ ناگهان به ۲۵۰ تا ۲۶۰ هزار تومان رسید و امروز همچنان با همین نرخ در بازار حضور دارد.
پیش از بحران، این محصول با نرخ ۱۲۰ هزار تومان به دست مصرف‌کننده می‌رسید. اما حالا، طبق گزارش‌ها، قیمت آن به ۳۵۰ هزار تومان رسیده است. در حالی که محاسبات تولیدکنندگان نشان می‌دهد قیمت واقعی قارچ باید بر مبنای نرخ کمپوست بین ۱۲۰ تا ۱۳۰ هزار تومان تعیین شود.
به گفته فعالان این حوزه، هزینه تمام‌شده قارچ حتی با احتساب سود تولیدکننده نباید از ۱۳۰ هزار تومان فراتر برود. اما فروش عمده‌ای آن با بهای ۲۵۰ هزار تومان به معنای سودی بیش از ۱۰۰ درصد برای برخی واحدهاست؛ سودی که هیچ تناسبی با هزینه تولید ندارد. ادامه این روند می‌تواند قارچ را از سبد غذایی بسیاری از خانواده‌ها حذف کرده و آن را به کالایی لوکس تبدیل کند.
علت اصلی جهش قیمتی قارچ به نرخ کمپوست برمی‌گردد. کارخانه‌های تولید کمپوست در همان دوران، قیمت رسمی این محصول را از ۷.۵ هزار تومان به ۱۱.۷ هزار تومان افزایش دادند. علاوه بر این، عرضه ناکافی و قطره‌چکانی کمپوست در بازار نیز موجب شد قیمت قارچ بیشتر دچار نوسان شود.
فرمول قیمت‌گذاری کمپوست هم انتقادهای زیادی برانگیخته است. محصولی که ترکیبی از کلش، کود مرغی، آب و اندکی گچ است، با احتساب همه هزینه‌ها، حداکثر باید ۸ تا ۸.۵ هزار تومان تمام شود. با این حال، نرخ رسمی آن ۱۱.۷ هزار تومان اعلام شده و در بازار آزاد حتی تا ۱۳ هزار تومان هم توسط دلالان معامله می‌شود. این وضعیت اعتراض شدید پرورش‌دهندگان قارچ را در پی داشته است.
کارشناسان معتقدند نبود رگولاتوری مؤثر از سوی انجمن صنفی قارچ و همچنین ضعف نظارتی وزارت جهاد کشاورزی، دلیل اصلی آشفتگی بازار قارچ است. به‌گونه‌ای که تولیدکنندگان در مقاطعی مجبور به فروش محصول خود حتی زیر قیمت تمام‌شده بودند، اما اکنون شاهد فروش سه‌برابری آن هستند.
انجمن صنفی پرورش‌دهندگان قارچ خوراکی و دفتر امور گلخانه‌ها و گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی باید به‌طور شفاف درباره روند قیمت‌گذاری قارچ و کمپوست توضیح دهند تا مصرف‌کنندگان بتوانند این محصول پروتئینی را با نرخ واقعی و منطقی تهیه کنند.
