بمب خبری برای یارانه‌بگیران: یارانه مهرتان واریز نمی‌شود
تصمیم جدید وزارت تعاون و رفاه اجتماعی درباره روش دهک‌بندی، قواعد حذف یارانه را از پایه تغییر داده است: حالا نه دارایی و نه درآمد، بلکه «میزان هزینه ماهانه» معیار خواهد بود — و اگر سرانه هزینه هر فرد بیش از ۱۰ میلیون تومان محاسبه شود، یارانه قطع می‌شود.
علی جعفری‌آذر، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، خبر از بازدونویسی سازوکار دهک‌بندی یارانه‌ها داد و توضیح داد که در رویکرد نوین وزارت تعاون و رفاه اجتماعی «در روش جدید، اگر میانگین هزینه ماهانه هر فرد بیش از ۱۰ میلیون تومان باشد، یارانه آن خانوار قطع خواهد شد.»
او صریح کرد: «از این پس درآمد یا دارایی ملاک دهک‌بندی یارانه نخواهد بود، بلکه میزان هزینه ماهانه افراد در نظر گرفته می‌شود.» در عین حال به‌طور مشخص اعلام شد که هزینه مسکن برای خانوارهای مستأجر از این محاسبه کنار گذاشته شده، ولی سایر مخارج از جمله درمان و تحصیل وارد معیار دهک‌بندی خواهند شد.
جعفری‌آذر با یادآوری شیوه‌های سابق افزود که پیش از این معیارهایی مانند گردش مالی، مالکیت خودرو یا مسکن برای شناسایی پردرآمدها به‌کار می‌رفت که با انتقادات شدیدی روبه‌رو شد، زیرا در مواردی حتی مددجویان کمیته امداد و بهزیستی در دهک‌های بالاتر قرار می‌گرفتند و یارانه‌شان قطع می‌شد. او بر این نکته تأکید کرد که شیوه جدید نیز خالی از ایراد نیست: «ممکن است برخی افراد به دلیل مخارج درمانی سنگین یا پرداخت شهریه دانشگاه فرزندانشان، به اشتباه در زمره دهک‌های پردرآمد قرار گیرند و یارانه آنها حذف شود، در حالی‌که از نظر مالی توانمند نیستند.»
نماینده تبریز همچنین گفت که این ماه، نخستین دوره اجرای شیوه تازه است و لازم است طی دو ماه آینده مقایسه‌ای با روش پیشین صورت گیرد تا میزان دقت و کاستی‌های آن مشخص شود. در بیانیه‌ها و گزارش‌ها آمده که هزینه‌های درمان و تحصیل به‌عنوان بخشی از مخارج خانوار می‌تواند موجب شناسایی نادرست خانواده‌های کم‌درآمد یا متوسط به‌عنوان دهک‌های پردرآمد شود، زیرا این نوع هزینه‌ها معمولاً مقطعی‌اند و توان واقعی مالی خانواده را به‌درستی نشان نمی‌دهند.
در زمینه حقوقی، طبق گزارش‌ها با تصویب بند (پ) تبصره (۱۳) قانون بودجه سال ۱۴۰۴، دولت موظف شده یارانه نقدی خانوارهای پردرآمد در دهک‌های هشتم، نهم و دهم را حذف کند؛ تغییری که حالا با معیار هزینه ماهانه جایگزین شده و می‌تواند محدوده حذف یارانه‌ها را بازتعریف کند.
این تغییر معیاری، وعده بازطراحی فرایند دهک‌بندی را دارد اما هم‌زمان نگرانی‌هایی درباره خطای شناسایی و آسیب‌پذیری گروه‌هایی با هزینه‌های درمانی یا تحصیلی موقت ایجاد کرده است؛ پرسشی که مقامات مربوطه در ماه‌های آتی باید با داده و مقایسه نتایج رفع یا تأیید کنند.
