حقوق بازنشستگان و حذف ناگهانی حق اولاد شوکی تازه
بازنشستگان و بازماندگان تأمین اجتماعی که این روزها با گرانی و فشار اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، در فیش‌های شهریورماه خود با تغییری غیرمنتظره روبه‌رو شدند.
حذف «کمک‌هزینه اولاد» از مستمری بخشی از بازماندگان تأمین اجتماعی، به‌دنبال به‌روزرسانی اطلاعات و خروج فرزندان بالای ۱۸ سال از تکفل، به یکی از موضوعات جنجالی این روزها تبدیل شده است و اعتراض گروهی از بازنشستگان و خانواده‌های آنها را برانگیخته است.
براساس گزارش خبرگزاری فارس، مستمری‌بگیران تأمین اجتماعی که همواره از مشکلات معیشتی و رشد هزینه‌های زندگی گلایه داشتند، در فیش‌های حقوقی شهریورماه با حذف ناگهانی ردیف «حق اولاد» مواجه شدند؛ تغییری که به‌گفته بسیاری از خانواده‌ها، درآمد آنها را به شکل محسوسی کاهش داده است.
سازمان تأمین اجتماعی این اقدام را بخشی از برنامه «هوشمندسازی داده‌ها» و اصلاح پرداخت‌های غیرقانونی معرفی کرده است. بااین‌حال، برای شمار زیادی از بازماندگان که این مبلغ را بخشی از دخل‌وخرج ماهانه خود می‌دانستند، چنین تغییری معادل کاهش توان مالی و تشدید نگرانی‌های اقتصادی است.
برآوردها نشان می‌دهد این تصمیم صدها هزار پرونده از میان یک میلیون و ۳۰۰ هزار بازمانده تحت پوشش را شامل می‌شود. مسئولان تأمین اجتماعی تأکید کرده‌اند که بررسی‌ها نشان داده در حدود ۵۰۰ هزار پرونده، فرزندان دیگر شرایط قانونی دریافت حق اولاد را نداشته‌اند یا از سن تکفل گذشته‌اند. به گفته این سازمان، توقف این پرداخت‌ها موجب صرفه‌جویی ماهانه نزدیک به هزار میلیارد تومان خواهد شد؛ رقمی که قرار است به تقویت منابع اصلی صندوق اختصاص یابد.
با وجود این توضیحات، مستمری‌بگیران می‌گویند حذف حق اولاد بدون اطلاع‌رسانی قبلی و به‌طور ناگهانی اجرا شده است. برخی این تصمیم را نشانه‌ای از انضباط مالی می‌دانند، اما بسیاری دیگر آن را بی‌توجهی به واقعیت زندگی بازماندگان ارزیابی می‌کنند.
یکی از بازماندگان در گفت‌وگو با رسانه‌ها بیان کرده است: «حقوق ۱۸ میلیونی ما با دو فرزند دختر مجرد، به ۱۴ میلیون کاهش پیدا کرده است. یعنی چون پدرشان فوت کرده باید از فرزندی هم محروم شوند؟»
بازمانده دیگری نیز می‌گوید: «تأمین اجتماعی یک میلیون و هفتصد هزار تومان از حقوقم کم کرده است. حتی حق اولاد فرزند معلولم هم حذف شده و این فشار زیادی به خانواده وارد می‌کند.»
در گزارش‌های میدانی آمده است که برخی بازماندگان هنگام مراجعه به شعب تأمین اجتماعی، پاسخی جز این نشنیده‌اند که «دستور از تهران صادر شده است.» علاوه بر این، تماس‌های مکرر با شماره ۱۴۲۰ نیز به‌دلیل شلوغی خطوط یا نبود پاسخ روشن، به نارضایتی بیشتر دامن زده است.
با این حال، منابع سازمان تأمین اجتماعی تأکید دارند که تغییرات اخیر حاصل استعلام‌های جدید از نهادهای مرتبط بوده و تنها پرونده‌هایی که فرزند تحت تکفل واقعی نداشته یا شرایط قانونی‌شان پایان یافته، از این مزایا حذف شده‌اند. همچنین گفته می‌شود هیچ زن سرپرست خانواری تحت‌تأثیر این تصمیم قرار نگرفته است.
سازمان تأمین اجتماعی برای رسیدگی به اعتراض‌ها، دو مسیر مشخص معرفی کرده است: نخست تماس با مرکز ۱۴۲۰ و دریافت کد رهگیری، و دوم ثبت درخواست در سامانه اینترنتی 1420.tamin.ir از طریق پروفایل کاربری. افراد باید مدارک لازم را بارگذاری کرده و از طریق بخش «پیگیری درخواست» پاسخ خود را دریافت کنند. طبق اعلام رسمی، بررسی پرونده‌ها ممکن است بین دو تا سه هفته طول بکشد و شعب محلی نیز مجاز به رسیدگی مستقیم نیستند.
در نهایت، مسئولان سازمان این اقدام را گامی برای شفافیت مالی و تضمین پایداری صندوق می‌دانند، اما برای بسیاری از خانواده‌ها، نتیجه چیزی جز کاهش درآمد و فشار مضاعف بر معیشت روزمره نبوده است.
