ماجرای قیمت‌خهای نجومی قبض‌ها در زمان قطعی برق
با وجود قطع‌های مکرر برق و مشکلات زیرساختی، قبض‌های برق مشترکان در دو ماه اخیر با افزایش‌های حیرت‌آور مواجه شده‌اند و بسیاری معتقدند قیمت‌ها از نرخ‌های رسمی هم فراتر رفته است.
طی دو ماه گذشته، همزمان با قطعی‌های مکرر برق و آب در مناطق مختلف کشور، قبوض برق بسیاری از مشترکان افزایش چشمگیری داشته است؛ به طوری که رقم نهایی برخی قبوض بین ۲۰ تا ۱۰۰ درصد رشد کرده است و این نشان می‌دهد قیمت برق تنها محدود به نرخ‌های اعلام‌شده نیست و مبالغ پرداختی برای مشترکان به شکل قابل توجهی بالاتر رفته است.
مهرماه سال گذشته تعرفه برق با ۳۸ درصد افزایش روبه‌رو شد و بر اساس بخشنامه جدید، از ابتدای خردادماه امسال، قیمت برق نسبت به مهرماه حدود ۲۶ درصد رشد داشت. این یعنی در کمتر از یک سال، دو بار افزایش تعرفه اتفاق افتاده، در شرایطی که قطعی برق همچنان ادامه دارد و برنامه‌ریزی مشخصی برای آن وجود ندارد.
به گزارش هم‌میهن، طبق ابلاغیه وزیر نیرو، هزینه تأمین برق از ۷۵۴۲ ریال به ازای هر کیلووات ساعت به ۹۵۳۷ ریال افزایش یافته است. این در حالی است که در پایان دولت سیزدهم، هزینه تأمین برق ۵۴۷۰ ریال بود و با رشد ۳۸ درصدی مهرماه ۱۴۰۳ به ۷۵۴۲ ریال رسید و اکنون با افزایش ۲۶ درصدی جدید به ۹۵۳۷ ریال رسیده است. به این ترتیب، طی یک سال گذشته قیمت برق بیش از ۶۴ درصد افزایش یافته است.
با این حال، بسیاری از قبوض صادرشده رشد بیش از ۱۰۰ درصدی را نشان می‌دهند. برای مثال، قبض یک واحد مسکونی از ۵۰ هزار تومان به ۴۰۰ هزار تومان رسیده است؛ موضوعی که با درصدهای رسمی افزایش همخوانی ندارد و باعث نگرانی مشترکان شده است.
در بخشنامه جدید، جالب این است که مشترکان کم‌مصرف با افزایش ۳۰ درصدی قیمت برق و مشترکان پرمصرف با افزایش ۲۶ درصدی مواجه شده‌اند. گرچه قرار است قیمت برق به صورت پله‌ای محاسبه شود، اما هیچ‌یک از این درصدها با ارقام واقعی قبوض همخوانی ندارد و بهای برق برای بسیاری از مشترکان بیش از ۱۰۰ درصد افزایش یافته است.
تعرفه برق بر اساس ضرب «هزینه تأمین برق» در «نرخ پایه» محاسبه می‌شود. در بخشنامه جدید وزارت نیرو، نرخ پایه برای مشترکان کم‌مصرف نیز افزایش یافته است. به این ترتیب، هم هزینه تأمین برق و هم نرخ پایه بالاتر رفته است.
بهار امسال همزمان با افزایش تعرفه‌ها، قطعی برق نیز شدت گرفت و در بسیاری از مناطق کشور، مردم روزانه بین ۲ تا ۴ ساعت بدون برق بودند. با گرم شدن هوا، ردیف‌های جدیدی مانند «بهای قدرت»، «هزینه سوخت نیروگاهی» و «عوارض برق» به قبوض اضافه شده که اعداد پرداختی را بسیار بالا برده است.
بسیاری از مشترکان می‌گویند تعرفه‌های برق زیر سوال رفته است، چرا که مجبورند مبالغ سنگینی برای مصرف معمول خود بپردازند، در حالی که برق اغلب نقاط قطع بوده است.
قبوض برق در دوره جدید با افزایش بیش از صد درصدی روبه‌رو شده و اعتراض‌های گسترده‌ای را به دنبال داشته است، اما اداره برق تاکنون پاسخی به این افزایش‌ها نداده و مردم مجبور به پرداخت آن بوده‌اند.
مسئله اصلی تنها مصرف مردم نیست، بلکه ضعف و فرسودگی زیرساخت‌ها نیز نقش دارد. بخش عمده‌ای از شبکه توزیع برق شهری قدیمی و آسیب‌دیده است که موجب هدررفت انرژی تولیدی می‌شود. فعالان حوزه انرژی معتقدند با رفع این مشکلات، میزان قطعی برق در تمام فصول سال به شکل قابل توجهی کاهش می‌یابد.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد که در ایران حدود ۴۰ درصد انرژی تولیدی در جریان انتقال از بین می‌رود و ۱۳ درصد برق تولیدی در شبکه توزیع تلف می‌شود؛ این یعنی حدود ۴۳ درصد از کل مصرف برق خانگی به هدر می‌رود. این اتلاف انرژی در نهایت به صورت افزایش هزینه‌ها از جیب مصرف‌کننده جبران می‌شود، در حالی که در بسیاری از کشورهای جهان، شرکت‌های توزیع ملزم به کاهش تلفات هستند و اجازه انتقال این هزینه‌ها به مشترکان را ندارند.
