قرعه‌کشی ایران‌خودرو؛ میلیون‌ها متقاضی، شانس برنده شدن کمتر از ۲ درصد!
بازار خودرو دوباره زیر و رو شد! در تازه‌ترین فروش ایران‌خودرو، نزدیک به ۳.۸ میلیون نفر ثبت‌نام کردند اما تنها ۷۳ هزار خودرو عرضه خواهد شد. این یعنی شانس برنده شدن برای هر متقاضی فقط حدود ۱.۹ درصد است؛ وضعیتی که بار دیگر یادآور «بخت‌آزمایی‌های میلیونی» دی‌ماه ۱۴۰۱ است.
در تازه‌ترین طرح فروش ایران‌خودرو، آمار ثبت‌نام‌کنندگان رکوردی تازه را ثبت کرده است. بر اساس اعلام رسمی، حدود سه‌میلیون و ۸۰۰ هزار نفر برای خرید تنها ۷۳ هزار خودرو اقدام کرده‌اند. نتیجه روشن است؛ شانس برنده شدن برای هر فرد کمتر از دو درصد خواهد بود.
این استقبال عجیب در حالی رقم خورد که در دوره قبلی تنها ۴۱۵ هزار نفر نام‌نویسی کرده بودند؛ رشدی بیش از ۸۰۰ درصدی که نشان‌دهنده بازگشت تقاضای سرمایه‌ای و حضور پررنگ واسطه‌گران است. کارشناسان معتقدند دلیل اصلی این اتفاق، افزایش دوباره فاصله قیمت خودرو از درب کارخانه تا بازار آزاد و البته انتظارات تورمی پس از تحولات سیاسی و اقتصادی اخیر است.
برای نمونه، بررسی قیمت «سورن پلاس بنزینی» نشان می‌دهد این خودرو در بازار حدود یک‌میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان معامله می‌شود، در حالی‌که قیمت کارخانه‌ای آن ۶۳۹ میلیون تومان است؛ اختلافی بیش از ۷۰ درصد که جذابیت بالایی برای دلالان ایجاد کرده است. مشابه این وضعیت در خودروهایی مانند «شاهین دنده‌ای»، «ری‌را»، «پژو ۲۰۷»، «تارا»، «رانا پلاس» و دیگر محصولات نیز دیده می‌شود؛ اختلاف‌هایی که از ۱۵ درصد تا بیش از ۷۲ درصد متغیر است.
افزایش این شکاف قیمتی، خریداران را دوباره به سمت قرعه‌کشی‌های خودروسازان کشانده است. در چنین شرایطی، بسیاری از متقاضیان صرفاً با نیت سود از اختلاف قیمت ثبت‌نام می‌کنند نه به قصد مصرف واقعی. این همان چرخه‌ای است که بازار خودرو ایران بارها تجربه کرده؛ هر زمان که سیاست‌های دستوری قیمت‌گذاری ادامه پیدا کرده، زمینه برای سوداگری فراهم‌تر شده است.
از سوی دیگر، حذف الزامات سختگیرانه مانند افتتاح حساب وکالتی و بلوکه کردن وجه نیز باعث شد فرآیند ثبت‌نام ساده‌تر شود و افراد بیشتری وسوسه شوند شانس خود را امتحان کنند.
بررسی آمارها نشان می‌دهد امسال در دوره‌های ابتدایی فروش، تقاضا به شدت کاهش یافته بود؛ به‌طوری‌که در تیرماه تنها ۵۲۰ هزار نفر و در مرداد حدود ۴۱۵ هزار نفر ثبت‌نام کردند. اما حالا ورق برگشته و دوباره میلیون‌ها نفر پشت درهای قرعه‌کشی صف کشیده‌اند. این وضعیت یادآور دی‌ماه ۱۴۰۱ است که بیش از ۹ میلیون نفر برای خرید خودرو نام‌نویسی کردند.
در واقع در شرایط بی‌ثباتی اقتصادی و تورم بالا، بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند سرمایه خود را به دارایی‌هایی مانند خودرو تبدیل کنند؛ کالایی که به‌عنوان سپری در برابر کاهش ارزش پول شناخته می‌شود. همین نگاه باعث شده که خودرو از یک وسیله مصرفی به ابزاری سرمایه‌ای و سوداگرانه بدل شود.
با این حال، نکته مهم آن است که با وجود استقبال میلیونی، احتمال برنده شدن در این «بخت‌آزمایی خودرویی» بسیار پایین است؛ تنها حدود ۱.۹ درصد.
