مکانیسم ماشه دوباره فعال شد؛ اثرات روانی آن بر بازار ارز از تاثیرات اقتصادی پیشی گرفته است
فعال شدن مکانیسم ماشه بار دیگر بازار رسانه و اقتصاد ایران را تحت تأثیر قرار داده است، اما کارشناسان تأکید دارند بیشترین نگرانی ناشی از آن جنبه روانی و انتظاری است و نه اثرات عملی تحریم‌ها.
به گزارش خبرنگار اقتصادی تسنیم، فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت شش تحریم شورای امنیت، سوال‌های تازه‌ای درباره اثرات واقعی آن بر اقتصاد ایران ایجاد کرده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد بخش عمده این تحریم‌ها پیش‌تر در عمل توسط آمریکا و متحدانش اعمال شده بود و بنابراین تاثیرات فعلی آن بیشتر روانی است تا اقتصادی.
کارشناسان معتقدند تهدید اصلی این مرحله، ایجاد شوک خبری و دامن زدن به انتظارات تورمی است. برخی جریان‌های رسانه‌ای با برجسته کردن احتمال افزایش نرخ ارز تلاش می‌کنند فضای بازار را ملتهب کنند و این مسأله بیش از هر عامل اقتصادی دیگری، نگرانی‌ها را افزایش داده است.
در همین زمینه، احسان زنگنه، کارشناس اقتصاد بین‌الملل و عضو هیأت علمی دانشگاه بیرجند، در گفت‌وگو با تسنیم اظهار کرد: «مکانیسم ماشه در واقع آزادسازی شش قطعنامه‌ای است که حدود ۱۰ سال پیش با توافق برجام غیرعملیاتی شده بود و اکنون دوباره بازگشته‌اند. این شش قطعنامه شامل تحریم‌هایی در حوزه‌های هسته‌ای، موشکی، کشتیرانی و مالی است.»
وی در توضیح تأثیر محدود این تحریم‌ها افزود: «در حوزه هسته‌ای، ایران سال‌هاست که تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارد؛ بنابراین مکانیسم ماشه در این بخش اثر چندانی نخواهد داشت.» زنگنه ادامه داد: «در زمینه مالی، ایران سال‌هاست از سوی آمریکا با تحریم‌های یک‌جانبه روبروست و حذف از سوئیفت و محدودیت‌های بانکی همواره نقل و انتقالات مالی کشور را تحت تأثیر قرار داده است.»
این استاد دانشگاه یادآور شد: «به‌طور کلی، مکانیسم ماشه تأثیر اقتصادی محدودی دارد، زیرا بخش عمده این تحریم‌ها طی ده سال گذشته ادامه داشته است. حتی با تعلیق رسمی از سوی شورای امنیت، آمریکا به اجرای آن‌ها ادامه داده است.»
او با تأکید بر اثرات روانی این تحریم‌ها گفت: «برخی رسانه‌ها چنین القا می‌کنند که مکانیسم ماشه اثرات شدیدی بر اقتصاد ایران دارد و با بزرگ‌نمایی احتمال افزایش نرخ ارز، به دنبال ایجاد انتظارات تورمی هستند. بنابراین می‌توان گفت اثرات روانی این مکانیسم از اثرات اقتصادی واقعی آن پررنگ‌تر است.»
زنگنه در پایان بر لزوم مدیریت بازار توسط بانک مرکزی تأکید کرد و افزود: «بانک مرکزی با تثبیت نرخ ارز، اجرای سیاست‌های پولی مناسب و ایجاد لنگر در نرخ بهره، می‌تواند انتظارات روانی را کنترل کند. در شرایط فعلی، وظیفه بانک مرکزی بسیار حساس است، زیرا فعال شدن مکانیسم ماشه بیشتر جنبه انتظاری و روانی دارد تا اثر اقتصادی مستقیم.»
