متناسب‌سازی دوباره حقوق بازنشستگان | دریافتی سال ۱۴۰۵ چقدر بالا می‌رود؟
بازنشستگان تأمین اجتماعی در حالی چشم‌انتظار اعلام افزایش حقوق سال آینده‌اند که گزارش‌ها از رشد ۲۵ تا ۴۵ درصدی دستمزدها و تداوم طرح متناسب‌سازی حکایت دارد. اما آیا این افزایش می‌تواند از قدرت تورم پیشی بگیرد یا دوباره معیشت بازنشستگان جا می‌ماند؟
در حالی که تورم و فشار اقتصادی بر زندگی بازنشستگان سایه انداخته، گمانه‌زنی‌ها درباره افزایش حقوق آنان در سال ۱۴۰۵ بالا گرفته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد حقوق بازنشستگان در سه مرحله و حدود ۲۵ تا ۴۵ درصد افزایش خواهد یافت؛ طرح متناسب‌سازی هم طبق اعلام مسئولان تأمین اجتماعی همچنان ادامه دارد تا فاصله میان دریافتی‌ها کمتر شود.
این روزها یکی از سؤالات پرتکرار در میان بازنشستگان، میزان دقیق افزایش حقوق سال آینده است. با توجه به نرخ تورم بالا، تعیین درصد رشد حقوق در سال ۱۴۰۵ به یکی از تصمیمات کلیدی اقتصادی کشور تبدیل شده است. کارشناسان بر این باورند که این میزان می‌تواند میان ۲۵ تا ۴۰ درصد تغییر کند، هرچند احتمال دارد گروه‌های حداقل‌بگیر بیشترین رشد را تجربه کنند تا از نرخ تورم عقب نمانند.
براساس روال معمول، شورای عالی کار در اسفندماه میزان حداقل دستمزد را مشخص می‌کند و تصمیم نهایی پس از تأیید هیأت وزیران اجرایی خواهد شد. کارشناسان می‌گویند هدف دولت، تعیین میزان افزایش حقوق متناسب با توان صندوق‌های بازنشستگی است تا پایداری مالی نهادها به خطر نیفتد.
بنفشه محمودیان، مدیرکل مستمری‌های سازمان تأمین اجتماعی دراین‌باره گفته است:
«در سال ۱۴۰۴ بیش از سه‌هزار و دویست میلیارد تومان بابت متناسب‌سازی پرداخت شد و این روند در سال آینده نیز ادامه خواهد داشت تا ۹۰ درصد کاهش ضریب مستمری نسبت به حداقل دستمزد جبران شود.»
طرح متناسب‌سازی که چند سالی است در دستور کار قرار دارد، با هدف جبران کاهش قدرت خرید بازنشستگان اجرا می‌شود و کمک می‌کند دریافتی بازنشستگان قدیمی‌تر با شاغلان جدید هم‌سطح‌تر گردد. هزینه اجرای این طرح طبق برآوردها به بیش از ۵۵۰۰ میلیارد تومان در ماه رسیده است، اما تأمین اجتماعی معتقد است نتایج آن مثبت بوده و موجب افزایش رضایت بازنشستگان شده است.
ادامه این سیاست به قانون برنامه هفتم توسعه نیز رسماً تضمین شده است؛ جایی که در بند (ر) ماده ۲۸ به‌صراحت آمده:
«صندوق‌های بازنشستگی موظف‌اند متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان را در چارچوب اعتبارات مصوب سالانه دنبال کنند.»
با وجود وعده‌ها، بسیاری از بازنشستگان در شبکه‌های اجتماعی از تورم سرسام‌آور گلایه دارند و می‌گویند افزایش ۳۰ تا ۴۰ درصدی نیز پاسخگوی هزینه‌های واقعی زندگی نیست. طبق آمار مرکز آمار ایران، هزینه ماهانه خانوار بازنشسته بیش از ۲۵ میلیون تومان است، در حالی‌که میانگین دریافتی آنان تنها بین ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان اعلام شده است.
افزایش حقوق بازنشستگان معمولاً در نیمه دوم اسفندماه اعلام و از فروردین اجرایی می‌شود. در سال گذشته این تصمیم در ۲۵ اسفند گرفته شد. بنابراین، انتظار می‌رود در اواخر اسفند ۱۴۰۴ رقم دقیق افزایش حقوق مشخص شود.
بررسی روند چند سال اخیر نشان می‌دهد افزایش حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۱ حدود ۲۵ تا ۴۰ درصد، در ۱۴۰۲ بین ۲۷ تا ۴۵ درصد و در ۱۴۰۳ نیز بین ۳۰ تا ۴۲ درصد بوده است. بر همین اساس پیش‌بینی می‌شود در سال آینده نیز میانگین رشد دریافتی حدود ۳۳ درصد باشد.
هرچند بار مالی این افزایش چشمگیر است، اما تداوم آن برای حفظ معیشت سالمندان و بازنشستگان ضروری به نظر می‌رسد. ترکیب افزایش مرحله‌ای دستمزدها و اجرای طرح متناسب‌سازی می‌تواند بخشی از فشار اقتصادی را کاهش دهد و امید تازه‌ای در میان جمعیت بازنشسته کشور ایجاد کند.
