دستمزد ۱۴۰۵ کارگران در راه افزایش؟ سه سناریو از حقوق جدید
با نزدیک شدن به ماه‌های پایانی سال، گمانه‌زنی‌ها درباره افزایش حقوق کارگران در سال ۱۴۰۵ بالا گرفته است. حالا سه سناریوی متفاوت برای تعیین پایه حقوق مطرح شده که می‌تواند رقم دریافتی کارگران را به محدوده ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان برساند.
با نزدیک شدن به پایان سال ۱۴۰۴، موضوع دستمزد کارگران بار دیگر به یکی از مهم‌ترین مباحث اقتصادی کشور تبدیل شده است. در شرایطی که تنها حدود چهار ماه تا پایان سال باقی مانده، شورای‌عالی کار به‌زودی میزبان نخستین دور از چانه‌زنی‌های جدی میان نمایندگان کارگران، کارفرمایان و دولت خواهد بود.
به گزارش فرارو، حقوق کارگران برخلاف کارمندان دولت در جلسات سه‌جانبه تعیین می‌شود و امسال نیز سه پیش‌بینی اصلی برای افزایش حقوق ۱۴۰۵ مطرح شده است: افزایش بر پایه نرخ تورم، افزایش بر اساس حقوق کارمندان دولت، و تکرار مدل سال ۱۴۰۳. بر اساس این سناریوها، پایه حقوق سال آینده کارگران از ۱۰ میلیون و ۳۹۰ هزار تومان فعلی ممکن است به رقمی بین ۱۲ میلیون و ۴۶۸ هزار تومان تا ۱۵ میلیون و ۴۲۹ هزار تومان برسد.
سناریوی نخست: افزایش حقوق کارگران بر پایه نرخ تورم
یکی از پیشنهادهای همیشگی نمایندگان کارگری، تعیین مزد بر مبنای نرخ تورم اعلام‌شده از سوی مرکز آمار ایران است. هرچند در عمل معمولاً عدد نهایی مصوب با نرخ رسمی تورم اختلاف دارد، اما این روش همچنان از محبوب‌ترین گزینه‌ها در میان گروه‌های کارگری است.
در حال حاضر، نرخ تورم عمومی کشور طبق گزارش مرکز آمار ایران در اوایل آبان‌ماه به ۴۸.۵ درصد رسیده است. این شاخص که بیانگر افزایش میانگین قیمت کالاها و خدماتی مانند مسکن، خوراک، پوشاک، آموزش و بهداشت در یک سال اخیر است، مبنای یکی از سه سناریوی موجود قرار گرفته است.
در صورت اعمال این شیوه، پایه حقوق کارگر مجرد و بدون سابقه کار در سال ۱۴۰۵ می‌تواند از ۱۰ میلیون و ۳۹۰ هزار تومان به حدود ۱۵ میلیون و ۴۲۹ هزار تومان افزایش یابد.
سناریوی دوم: همسان‌سازی با حقوق کارمندان دولت
دومین سناریو، افزایش حقوق کارگران با الگوی حقوق کارمندان دولت است. این روش در گذشته نیز سابقه داشته؛ برای نمونه در سال ۱۴۰۲، افزایش حقوق کارمندان و کارگران هر دو ۲۷ درصد تعیین شد.
البته فرآیند تصویب دستمزد در دو گروه متفاوت است: دستمزد کارمندان در قالب لایحه بودجه از سوی دولت پیشنهاد و پس از تصویب مجلس اجرا می‌شود، در حالی که مزد کارگران نتیجه مذاکرات سه‌جانبه میان دولت، کارفرمایان و کارگران است.
سال گذشته دولت حقوق کارمندان را بین ۲۰ تا ۴۲ درصد افزایش داد و کف افزایش حقوق را ۲۰ درصد در نظر گرفت. در صورت تکرار همین الگو، پایه دستمزد کارگران در سال آینده از ۱۰ میلیون و ۳۹۰ هزار تومان به حدود ۱۲ میلیون و ۴۶۸ هزار تومان خواهد رسید.
سناریوی سوم: تکرار مدل تعیین دستمزد سال ۱۴۰۴
در سال ۱۴۰۴، مذاکرات مزدی بین نمایندگان کارگران و کارفرمایان بسیار پرتنش بود. کارگران خواستار افزایش ۵۰ تا ۶۰ درصدی حقوق بودند، اما کارفرمایان تمایل داشتند حقوق کارگران با فرمول مشابه کارمندان دولت افزایش یابد. در نهایت تصمیم نهایی با افزایش ۴۵ درصدی کف حقوق و افزایش ۳۲ درصدی سایر سطوح مزدی اعلام شد.
امسال نیز یکی از گزینه‌های محتمل برای تعیین دستمزد، تکرار همین مدل است. بر اساس این روش، پایه حقوق سال آینده کارگران به حدود ۱۵ میلیون تومان می‌رسد و برای سایر سطوح مزدی نیز حدود ۳۰ درصد افزایش در نظر گرفته خواهد شد.
در نهایت باید دید شورای‌عالی کار در ماه‌های آینده کدام مسیر را برای تعیین مزد سال ۱۴۰۵ انتخاب می‌کند. سه سناریوی فعلی هرکدام طرفداران خاص خود را دارند، اما نتیجه نهایی هرچه باشد، بی‌شک تأثیر مستقیم و گسترده‌ای بر معیشت میلیون‌ها کارگر ایرانی خواهد داشت.
