پیش‌بینی مهم قیمت مسکن تا پایان سال ۱۴۰۴: رکود ادامه دارد یا موج صعودی در راه است؟
بازار مسکن ایران این روزها در رکود عمیق به سر می‌برد و کاهش توان مالی خانوارها، محدودیت‌های ساخت‌وساز و افت تقاضای موثر باعث شده چشم‌انداز کوتاه‌مدت این بازار تیره به نظر برسد. کارشناسان معتقدند بدون اصلاح عوامل اقتصادی کلان، بازگشت رونق واقعی به این بخش بعید است.
بازار مسکن در ایران با رکود قابل توجهی روبه‌رو است و توان مالی خانوارها نیز تحت فشار کاهش درآمد و افزایش هزینه‌ها، کاهش یافته است. بررسی روندهای موجود و پیش‌بینی آینده این بازار می‌تواند دید شفاف‌تری به سیاست‌گذاران و فعالان حوزه مسکن ارائه دهد.
محمود اولاد، پژوهشگر اقتصاد شهری و مدرس دانشگاه، در گفت‌وگو با اقتصادنیوز درباره عوامل افت تقاضا، محدودیت در تولید مسکن و توان خرید مردم توضیح داد و چشم‌انداز کوتاه‌مدت و بلندمدت این بازار را تحلیل کرد.
وی در توضیح وضعیت کنونی گفت: «بازار مسکن در رکود عمیق به سر می‌برد و تفاوت چندانی نسبت به ماه‌های گذشته مشاهده نمی‌شود. نگاهی تاریخی به بازار نشان می‌دهد که پیک تقاضا در دهه‌های گذشته شکل گرفته بود، به‌خصوص با افزایش ازدواج‌های جمعیت متولد دهه ۶۰ در اواخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ که تقاضای مسکن به حدود یک میلیون واحد در سال رسید. اکنون تعداد ازدواج‌ها به ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار مورد کاهش یافته و همین موضوع ساخت‌وساز و معاملات مسکن را محدود کرده است.»
اولاد کاهش توان مالی خانوارها را مهم‌ترین مشکل بازار مسکن عنوان کرد و افزود: «افزایش شدید قیمت‌ها و تورم طی دهه گذشته باعث شده قدرت خرید خانوارها به شدت کاهش یابد. دریافت وام تنها بخش کوچکی از هزینه‌ها را جبران می‌کند و اقساط بالای آن برای اکثر خانواده‌ها قابل پرداخت نیست.»
او همچنین به تاثیر نرخ پایین درآمد و عدم بهبود چشم‌انداز مالی خانوارها بر کاهش معاملات مسکن اشاره کرد و گفت: «همچنین قوانین و مقرراتی مانند الزامات مربوط به ابعاد واحد، پارکینگ، نما و طراحی، هزینه تولید مسکن را افزایش داده است. این شرایط به تولیدکنندگان امکان کاهش هزینه یا کیفیت را نمی‌دهد و بسیاری از خانوارها از بازار رسمی خارج شده‌اند.»
در خصوص چشم‌انداز آینده، این کارشناس تاکید کرد: «در کوتاه‌مدت بازار همچنان با رکود مواجه خواهد بود مگر اینکه تغییرات بنیادی در اقتصاد کلان رخ دهد. حتی رشد اقتصادی به‌تنهایی نمی‌تواند قدرت خرید مردم را سریعاً بازگرداند. با این حال، اگر امیدی به افزایش درآمدهای آینده ایجاد شود، ممکن است خانوارها از طریق وام یا سرمایه‌گذاری وارد بازار شوند.»
اولاد در پایان تأکید کرد: «بازار مسکن نیازمند سیاست‌های هم‌افزا و مداخلات اساسی در سطح کلان است تا درآمد خانوارها بهبود یابد و تقاضای واقعی در بازار تحریک شود. در غیر این صورت، بازگشت به وضعیت رونق واقعی بسیار بعید خواهد بود.»
