واریزی مهم برای یارانه بگیران+ جزییات بیشتر
در حالی‌که زمان اجرای مرحله پنجم کالابرگ الکترونیکی نزدیک می‌شود، انتشار خبرهایی درباره تداوم پرداخت، بررسی مدل تازه و تغییر رویکرد دولت نسبت به افزایش مبلغ یارانه، نگاه میلیون‌ها خانوار را دوباره به این طرح معطوف کرده است. تحولات اخیر بخشی از ابهامات هفته‌های گذشته را روشن‌تر کرده است.
با نزدیک شدن به آغاز مرحله پنجم کالابرگ الکترونیکی، بحث‌هایی درباره احتمال حذف برخی خانوارها، تغییر در شیوه پرداخت و انتقال تمرکز دولت از افزایش اعتبار به سمت کنترل قیمت‌ها، موجب نگرانی در میان جامعه یارانه‌بگیر شد؛ نگرانی‌ای که اکنون با اعلام ادامه پرداخت و بررسی مدل تازه، تا حدی برطرف شده است.
طبق گزارش «۹ صبح»، همزمان با نزدیک شدن موعد اجرای مرحله جدید کالابرگ، بسیاری از یارانه‌بگیران در انتظار مشخص‌شدن سیاست‌های دولت برای ماه‌های آینده بودند. موضوعاتی مانند احتمال جابه‌جایی دهک‌ها، تغییر مکانیسم تخصیص اعتبار و تأثیر این تغییرات بر هزینه‌های خانوار، فضای عمومی را به سمت پرسش‌های جدی سوق داده بود. در حالی‌که چهار مرحله نخست این طرح با استقبال نسبی همراه شد، افزایش تورم و فشار معیشتی موجب شد از مهرماه بحث اصلاح مدل پرداخت دوباره بر سر زبان‌ها بیفتد.
چارچوب اولیه طرح کالابرگ؛ از اعتبار ماهانه تا اقلام تحت پوشش
طرح کالابرگ الکترونیکی، به‌عنوان یکی از سیاست‌های محوری دولت چهاردهم، از ۱۱ اسفند ۱۴۰۳ به‌صورت گسترده اجرا شد تا یارانه دهک‌های پایین مستقیم در مسیر خرید کالاهای اساسی قرار گیرد. بر اساس ضوابط طرح، دهک‌های اول تا سوم ماهانه ۵۰۰ هزار تومان و گروه‌های دیگر—با توجه به مرحله اجرای طرح—۳۵۰ هزار تومان اعتبار دریافت می‌کردند. این اعتبار در اختیار سرپرستان خانوار قرار می‌گرفت تا در فروشگاه‌های طرف قرارداد برای خرید کالاهای اساسی استفاده شود. فهرست کالاهای مشمول شامل ۱۱ قلم کالای ضروری همچون شیر، پنیر، ماست، مرغ، تخم‌مرغ، برنج، حبوبات، قند، شکر، روغن و در برخی مراحل گوشت منجمد بود.
بر اساس گزارش‌های رسمی، تورم بالای ۳۰ درصد در ماه‌های اخیر سبب شد مدل فعلی پاسخگوی هزینه‌های سبد اولیه نباشد. ثابت‌ماندن اعتبار ۵۰۰ هزار تومانی نتوانست افزایش قیمت‌ها را پوشش دهد و همین مسئله سناریوهای جدیدی مانند افزایش مبلغ، تغییر شیوه تخصیص اعتبار یا حذف دهک‌های بالاتر را مطرح کرد. این شرایط موجب شد دولت، وزارت رفاه و مجلس در مسیر طراحی مدلی حرکت کنند که محور اصلی آن تثبیت قیمت کالاها و استفاده از ارز ترجیحی باشد.
رویکرد دولت و مجلس؛ تثبیت قیمت‌ها و تداوم پرداخت
وزیر رفاه در توضیحات اخیر خود اعلام کرده است که مدل جدید بر پایه کنترل قیمت‌ها در حال نهایی‌شدن است. او تأکید کرد که برای حفظ ثبات قیمت، باید کالاها بر اساس نرخ مبنایی دو ماه گذشته خریداری و ذخیره شود تا در هنگام توزیع، نوسان بازار بر قیمت مصرف‌کننده تأثیری نگذارد.
همزمان سخنگوی دولت، فاطمه مهاجرانی، با اشاره به ناپایداری مدل فعلی، بر ضرورت کنترل بازار براساس الگوهای دهه ۶۰ تأکید کرده و گفته است منابع مالی مرحله پنجم فراهم شده و پرداخت برای هفت دهک اصلی ادامه خواهد یافت.
نمایندگان مجلس نیز با دولت به توافق رسیده‌اند که کالاهای مشمول باید با نرخ ارز ترجیحی ۲۸۵۰۰ تومانی عرضه شوند تا قیمت مصرف‌کننده در ماه‌های آینده تحت تأثیر نوسانات بازار آزاد قرار نگیرد.
جمع‌بندی وضعیت مرحله پنجم در آبان ۱۴۰۴
نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد مرحله پنجم کالابرگ الکترونیکی بدون حذف یارانه‌بگیران و مطابق برنامه در آبان ۱۴۰۴ پرداخت خواهد شد. با این حال، تمرکز اصلی طرح از افزایش مبلغ اعتباری به سمت تثبیت قیمت کالاهای اساسی تغییر یافته است. جزئیات مربوط به نحوه تأمین کالا، سازوکار توزیع و الزام فروشندگان به رعایت نرخ ارز ترجیحی همچنان در حال نهایی‌شدن است، اما هدف اصلی دولت حفظ توان خرید خانوارهای مشمول اعلام شده است.
