درگیری جدید دولت و مجلس بر سر سرنوشت ارز ترجیحی/ تکلیف چه می‌شود؟
بحث بر سر آینده ارز ترجیحی دوباره بالا گرفته و بازار را در انتظار تصمیمات مهم اقتصادی قرار داده است. در حالی که دولت می‌گوید حذف ارز ترجیحی در دستور کار نیست، نمایندگان مجلس از اجتناب‌ناپذیری این اقدام در ماه‌های پیش‌رو خبر می‌دهند و اختلاف نظر شدیدی میان دو قوه شکل گرفته است.
کشمکش تازه میان پاستور و بهارستان درباره آینده ارز ترجیحی، وارد مرحله تازه‌ای شده است. سخنگوی دولت هرگونه تصمیم برای حذف ارز ۲۸۵۰۰ تومانی را تکذیب کرده، اما دو عضو کمیسیون اقتصادی مجلس معتقدند دولت عملاً منابع این ارز را مصرف کرده و در ادامه سال ناچار به حذف آن خواهد بود.
به گزارش دنیای اقتصاد، اخبار منتشر شده نشان می‌دهد که دولت توان تامین ارز ترجیحی ۲۸۵۰۰ تومانی را ندارد و در عمل به دنبال حذف آن است. پیش‌تر فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، هرگونه تصمیم‌گیری برای حذف ارز ترجیحی دارو و کالاهای اساسی را تکذیب کرده بود.
پیش از این، برخی نمایندگان مجلس بارها نسبت به اثرگذاری محدود ارز ترجیحی بر برخی کالاها انتقاد کرده و معتقد بودند با وجود تخصیص ارز ترجیحی، نرخ نهایی این کالاها در بازار نزدیک به نرخ ارز آزاد است و در واقع صرفاً برای واردکننده رانت ایجاد شده است.
در قانون بودجه سال ۱۴۰۱، بر حذف مشروط ارز ترجیحی تاکید شده و دولت موظف به ارائه کالابرگ الکترونیک شده بود. مجلس نیز تصریح کرده است که اگر قصد حذف ارز ترجیحی وجود دارد، باید ترتیباتی برای جبران اثرات منفی آن از طریق کالابرگ فراهم شود.
نرخ ارز ترجیحی که از سال ۱۳۹۷ برابر با ۴۲۰۰ تومان بود، تا سال ۱۴۰۱ بدون تغییر ماند، اما در سال ۱۴۰۲ به ۲۸۵۰۰ تومان افزایش یافت. در بخشنامه بودجه سال ۱۴۰۵، دولت اعلام کرده است که «مصارف ارزی مانند واردات بنزین و گازوئیل و همچنین اختصاص ارز ترجیحی به کالاهای اساسی، در عمل تمامی سهم دولت از منابع حاصل از صادرات نفت و گاز را به خود اختصاص می‌دهد… بنابراین اصلاح تدریجی این رویکرد، یکی از محورهای لایحه بودجه ۱۴۰۵ خواهد بود.»
جعفر قادری، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، گفت: «دولت تقریبا تمامی اعداد و ارقامی که ما برای ارز ترجیحی در بودجه دیدیم را هزینه کرده و در حال حاضر ارز ترجیحی ندارد. بنابراین دولت ناچار است که ارز ترجیحی را حذف کند.»
او افزود: «اقلامی که ما برای آن ارز ترجیحی تخصیص دادیم… در بازار با نرخ ارز آزاد قیمت‌گذاری می‌شود. این یعنی یک رانتی را برای واردکننده ایجاد کردیم و این ارز به دست مردم نرسیده است.»
قادری تاکید کرد: «حذف ارز ترجیحی نه تنها تورم ایجاد نمی‌کند، بلکه منجر به کاهش قیمت هم می‌شود و از سوی دیگر رانتی برای کسی ایجاد نمی‌شود.»
از سوی دیگر، احمد انارکی، نماینده مجلس، معتقد است: «قشر ضعیف جامعه نیازمند حداقل‌ها است و به ارز ترجیحی نیاز دارد. بنابراین باید ابتدا یک فکر اساسی برای این قشر شود و بعد به دنبال حذف ارز ترجیحی و تک نرخی کردن ارز بود.»
او افزود: «ما نمی‌توانیم ارز ترجیحی را حذف و مردم را به امان خدا رها کنیم. اگر قرار است ارز ترجیحی را حذف کنیم و قیمت کالاهای اساسی یک دفعه افزایش یابد به مردم فشار می‌آید.»
به گفته انارکی، مجلس قطعا در خصوص حذف ارز ترجیحی نظر خواهد داد و نمی‌توان این اقدام را به یکباره انجام داد. او تاکید کرد: «به نظر نمی‌رسد حذف ارز ترجیحی در مجلس رای بیاورد، چرا که شرایط اقتصادی مناسب نیست.»
