قیمت رسمی آجیل و شیرینی شب یلدا اعلام شد

 بر اساس اظهارات مقامات صنفی، سال ۱۴۰۴ یکی از دشوارترین سال‌ها برای تهیه آجیل شب یلدا است. مسعود سلیمانی، دبیر انجمن تأمین و بسته‌بندی آجیل، خشکبار و ادویه ایران هشدار داده است که ادامه روند فعلی، آجیل را بیش از پیش به کالایی لوکس تبدیل می‌کند. وی علل اصلی این وضعیت را نابسامانی‌های ارزی، افزایش هزینه‌های تولید و کاهش قدرت خرید خانوارها عنوان کرده و از رشد قیمت برخی اقلام تا ۱۰۸ درصد نسبت به سال گذشته خبر داده است.

قیمت‌های رسمی و اتحادیه‌ای

از سوی دیگر، مهدی بختیاری‌زاده، مدیرعامل سازمان مدیریت میادین میوه و تره بار تهران، قیمت‌های رسمی آجیل یلدا را در میادین شهرداری اعلام کرده است:

• آجیل شور: هر کیلو ۸۲۰ هزار تومان

• آجیل شیرین همراه با باسلوق: هر کیلو ۶۶۶ هزار تومان

• آجیل شیرین بدون باسلوق: هر کیلو ۷۵۲ هزار تومان

در مقابل، اتحادیه آجیل و خشکبار تهران نیز سقف قیمتی یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان را برای آجیل باکیفیت (بدون نخودچی و بادام زمینی) اعلام کرده است. به گفته غلامرضا خدامی، رئیس این اتحادیه، آجیل با این قیمت باید شامل بهترین کیفیت بادام هندی، پسته، مغز فندق و بادام باشد.

واقعیت بازار: از مغزها تا ترکیب‌های لوکس

بررسی میدانی بازار تهران، فاصله قیمت‌های پایه را با واقعیت خرید به وضوح نشان می‌دهد:

• آجیل مخلوط (پسته، بادام، فندق، بادام‌هندی): بین ۱,۴۰۰,۰۰۰ تا ۱,۶۰۲,۰۰۰ تومان

• بادام هندی: حدود ۱,۹۰۴,۰۰۰ تومان

• پسته اکبری شور: حدود ۱,۷۷۵,۰۰۰ تومان

• آجیل یلدا (ترکیب ممتاز): ۱,۴۷۵,۰۰۰ تومان

• آجیل ۴ مغز خام: ۲,۵۸۵,۰۰۰ تومان

• آجیل ۵ مغز خام: ۲,۳۳۲,۰۰۰ تومان

شیرینی: ثبات نسبی در میان تلاطم

بر خلاف بازار پرتلاطم آجیل، به نظر می‌رسد قیمت شیرینی‌های سنتی یلدا ثبات نسبی دارد. علی بهره‌مند، رئیس اتحادیه صنف قنادان تهران، اعلام کرده که علی‌رغم افزایش قیمت مواد اولیه، واحدهای صنفی موظف به ثابت نگه داشتن قیمت‌ها در شب یلدا هستند. میانگین قیمت شیرینی‌های خشک و سنتی مانند برنجی، نارگیلی و نخودچی بین ۲۰۰ تا ۳۵۰ هزار تومان و شیرینی‌های مغزدار مانند باقلوا بین ۴۸۰ تا ۶۰۰ هزار تومان گزارش شده است.

کاهش قدرت خرید و تغییر الگوی مصرف

گزارش‌های میدانی حاکی از آن است که قدرت خرید مردم نسبت به سال گذشته به شدت کاهش یافته است. فروشندگان از کاهش چشمگیر فروش، در برخی موارد تا ۵۰ درصد، خبر می‌دهند و مردم نیز به جای خرید کیلویی، به خرید گرمی و با حجم کمتر روی آورده‌اند. این تغییر الگو، عمق تأثیر تورم و کاهش درآمدها را بر یکی از آیین‌های مهم اجتماعی نشان می‌دهد.

علل ریشه‌ای: ناترازی سیاست‌ها و بازار

دبیر انجمن تأمین و بسته‌بندی آجیل و خشکبار، مشکلات ساختاری متعددی را عامل این وضعیت می‌داند:

• مشکلات واردات و ارز: حدود ۹۰ درصد اقلام با تسهیلات ترخیص می‌شود، اما به گفته وی بانک مرکزی در اجرای قوانین مربوطه اختیار عمل دارد که به افزایش قیمت‌ها دامن می‌زند.

• کمبود و قاچاق: کمبود تولید داخلی و واردات رسمی، باعث رونق قاچاق برخی اقلام مانند گردو شده که نگرانی‌هایی درباره سلامت محصولات (مانند وجود سموم سرطان‌زای آفلاتوکسین) ایجاد کرده است.

• بخشنامه‌های خلقالساعه: تغییر قوانین و بخشنامه‌ها پس از ترخیص کالا، اطمینان بازرگانان را برای سرمایه‌گذاری مجدد از بین برده است.

• سیاست‌های آزمون و خطا: نبود یک مدیریت بازار منسجم و سیاست‌های ناپایدار، باعث ایجاد خشکسالی مصنوعی عرضه و افزایش قیمت‌ها شده است.