هیجان در بازار ارز ایران؛ دلار آزاد اوج گرفت، دلار هرات و درهم همزمان بالا رفتند
هفته پایانی آذر تا چهارم دیماه برای بازار ارز با جهشهای تند، بازگشاییهای پرگپ و رکوردهای پیدرپی همراه شد؛ مسیری که در میانه راه قیمتها را به سقفهای تاریخی رساند.
بازار ارز در بازه زمانی هفته پایانی آذر تا چهارم دیماه، یکی از پرنوسانترین دورههای خود را پشت سر گذاشت؛ دورهای که با حرکتهای سریع و رکوردشکن آغاز شد و حتی برخی معاملهگران باتجربه را هم غافلگیر کرد. در این هفته، دلار آزاد با شتابی کمسابقه از محدوده ۱۳۲ هزار و ۵۰۰ تومان تا سقف ۱۳۶ هزار و ۵۴۰ تومان بالا رفت. همزمان دلار هرات نیز تا مرز ۱۳۶ هزار تومان صعود کرد و درهم امارات با عبور از سطح ۳۷ هزار و ۵۰۰ تومان، سقفی تاریخی را ثبت کرد.
با این حال، شتاب صعودی بازار پایدار نماند. در روزهای پایانی هفته، افزایش عرضه، فشار فروش و حضور فعال بازارساز باعث شد روند قیمتها از فاز جهشهای تند فاصله بگیرد و بازار به سمت آرامش نسبی، اما همراه با احتیاط حرکت کند. نوسانات این هفته بار دیگر نشان داد بازار ارز همچنان در کشمکش میان تقاضای قدرتمند، محدودیتهای عرضه، انتظارات تورمی و سیگنالهای سیاسی قرار دارد؛ فضایی که با هر موج تازه، امکان بازتعریف سقفهای قیمتی را ایجاد میکند.
چرخه هیجان در معاملات؛ اصلاح کوتاه و بازگشت سریع
پس از آغاز پرهیجان هفته، الگوی معاملات در روزهای بعد تصویر متفاوتی ارائه داد: جهشهای مقطعی، عقبنشینیهای کوتاهمدت و بازگشتهای سریع. دلار آزاد که ابتدا با گپ مثبت وارد کانال ۱۳۲ هزار تومان شده بود، با افزایش عرضه و اثرگذاری مداخله بازارساز، دو کانال پایینتر بازگشایی شد و حتی تا حوالی ۱۲۹ هزار تومان عقب نشست. اما این کاهش دوام نداشت و اسکناس آمریکایی با اتکا به تقاضای موجود و فشارهای تورمی، دوباره مسیر صعود را از سر گرفت و در نخستین روز زمستان، بار دیگر کانال ۱۳۲ هزار تومان را پس گرفت.
همزمان، دلار هرات و درهم امارات نیز رفتاری مشابه را تجربه کردند. هرات که در شروع هفته با جهشی بیش از دو کانال وارد محدوده ۱۳۲ هزار تومان شده بود، در ادامه با گپ منفی و اصلاح تا کانال ۱۲۹ هزار تومان مواجه شد، اما موج جدید تقاضا، این بازار را نیز به سرعت به سطوح بالاتر بازگرداند. درهم امارات هم پس از آغاز با ثبت سطح ۳۶ هزار و ۶۰۰ تومان، عقبنشینی تا ۳۵ هزار و ۸۰۰ تومان را تجربه کرد و سپس با پشتوانه تقاضای تجاری، دوباره وارد کانال ۳۶ هزار تومان شد.
اوجگیری در میانه هفته؛ عبور از کانالها و ثبت سقفهای تاریخی
مقطع اوج هیجان بازار در میانه هفته رقم خورد؛ زمانی که دلار آزاد برای نخستینبار وارد کانال ۱۳۳ هزار تومان شد و با ثبت سطح ۱۳۳ هزار و ۸۹۰ تومان، نشانهای از تغییر فاز قیمتی را به نمایش گذاشت. روند صعودی یک روز بعد شدت گرفت و دلار آزاد با گپ مثبت ۸۵۰ تومانی از کانال ۱۳۴ هزار تومان عبور کرد و حتی تا ۱۳۶ هزار و ۵۴۰ تومان بالا رفت. دلار هرات نیز همزمان تا کف کانال ۱۳۶ هزار تومان پیش رفت و درهم امارات با لمس ۳۷ هزار و ۵۰۰ تومان، فشار تقاضا در بازار حواله را برجسته کرد.
اصلاح همزمان سه بازار مرجع؛ فشار فروش و نقش بازارساز
در پایان هفته، بازار وارد مرحلهای شد که از آن بهعنوان «تنفس پس از رکوردزنی» یاد میشود. دلار آزاد با گپ منفی باز شد و با کاهش هیجان و افزایش فشار فروش، تا سطح ۱۳۴ هزار و ۴۸۰ تومان عقب نشست. دلار هرات نیز دو کانال پایین آمد و درهم امارات به محدوده ۳۶ هزار و ۸۵۰ تومان بازگشت.
همزمانی اصلاح در این سه بازار مرجع، از نگاه تحلیلگران نشانهای از مداخله هدفمند بازارساز برای مدیریت انتظارات کوتاهمدت بود؛ مداخلهای که شیب رشد را کند کرد، اما نتوانست مسیر کلی بازار را بهطور کامل تغییر دهد.
بازار رسمی هم صعودی بود؛ اما با نوسان کنترلشدهتر
در بازار رسمی ارز نیز روندی همسو با بازار آزاد مشاهده شد، با این تفاوت که دامنه نوسانات محدودتر بود. دلار مبادلهای هفته را با نرخ ۱۰۹ هزار و ۷۲۲ تومان آغاز کرد و پس از چند روز افزایش پیاپی و رشدهای روزانه بین ۱,۱۰۰ تا ۲,۹۰۰ تومان، تا سطح ۱۱۷ هزار و ۴۶ تومان بالا رفت؛ هرچند در آخرین روز هفته با اصلاحی محدود به ۱۱۵ هزار و ۶۵۰ تومان رسید.
یورو رسمی نیز از ۱۲۸ هزار و ۵۹۶ تومان در ابتدای هفته، با جهشهای متوالی تا ۱۳۶ هزار و ۲۳۵ تومان افزایش یافت؛ حرکتی که از فشار تقاضا در بازار رسمی و تعدیل تدریجی نرخها حکایت داشت. درهم رسمی هم با نوسانی محدود از ۲۹ هزار و ۸۷۶ تومان به ۳۱ هزار و ۴۹۱ تومان رسید و نرخ حواله آن نیز در تمام روزهای هفته افزایشی بود و در پایان روی ۲۲ هزار و ۶۹ تومان قرار گرفت. مجموعه این دادهها نشان میدهد نرخهای رسمی نیز در مسیر تعدیل صعودی قرار گرفتهاند.
بازدهی بازارها؛ دلار آزاد، هرات و درهم همگی مثبت
برآیند هفته برای سه بازار مرجع ارزی، بازدهی مثبت بود. دلار آزاد از ۱۳۲ هزار و ۱۵۰ تومان در ابتدای هفته، در پایان روی ۱۳۴ هزار و ۴۸۰ تومان بسته شد و بازدهی ۱.۷۶ درصدی ثبت کرد. دلار هرات نیز از ۱۳۱ هزار تومان به ۱۳۳ هزار و ۸۰۰ تومان رسید و با رشد ۲.۱۳ درصدی، بیشترین بازدهی را میان این سه بازار داشت. درهم امارات هم از ۳۶ هزار و ۲۰۰ تومان به ۳۶ هزار و ۸۵۰ تومان افزایش یافت و بازدهی ۱.۷۹ درصدی را تجربه کرد. این ارقام نشان میدهد که با وجود اصلاحهای مقطعی و دخالتهای تنظیمی، جهت کلی بازار در این هفته همچنان صعودی بوده است.
حساسیت سیاسی بازار؛ واکنشهای سریع به سیگنالها
در کنار عوامل اقتصادی و رفتاری، تحولات سیاسی نیز در شکلگیری نوسانات نقش داشت. گمانهزنیها درباره تغییر احتمالی در سطح مدیریت بانک مرکزی، خبرهایی از جلسات فشرده دولت و مجلس برای بررسی وضعیت اقتصادی و تأکید قوه قضائیه بر نظارت مستمر بر عملکرد دستگاههای مسئول، فضای معاملات را در وضعیت انتظار و حساسیت بالا قرار داد. همزمان با ارائه لایحه بودجه ۱۴۰۵ به مجلس و طرح پرسشها درباره نحوه جبران کسری و پیامدهای مالی آن، بخشی از انتظارات تورمی تقویت شد و تقاضای احتیاطی فعالتر به نظر رسید.
در چنین شرایطی، بازار ارز معمولاً به کوچکترین سیگنال سیاسی واکنش نشان میدهد؛ بهویژه وقتی این سیگنالها با ابهام در سیاستگذاری ارزی یا نگرانی نسبت به آینده مدیریت اقتصادی همراه باشد. همین وضعیت در روزهای اوج هیجان، عبور سریع دلار آزاد و هرات از کانالهای ۱۳۳ و ۱۳۶ هزار تومان و صعود درهم تا ۳۷ هزار و ۵۰۰ تومان را رقم زد. در مقابل، با انتشار خبرهای مربوط به افزایش هماهنگیها و تشدید نظارتها، بازارساز نیز توانست بخشی از فضای هیجانی را کنترل کند و اصلاح هماهنگ در پایان هفته شکل گرفت؛ اصلاحی که بیشتر بهعنوان «تنفس پس از رکوردزنی» تعبیر شد.
بازار در وضعیت آمادهباش؛ حرکت نوسانی با تمایل صعودی
رفتار بازار ارز در این هفته نشان داد عوامل اثرگذار بر رشد، همچنان فعالاند؛ از انتظارات تورمی و محدودیت عرضه گرفته تا تقاضای تجاری پایان سال میلادی. در چنین فضایی، اصلاحهای مقطعی بیشتر شبیه توقفهای کوتاه در مسیر نوسان تلقی میشوند. همزمان، حضور بازارساز توانست شدت نوسانات را مدیریت کند، اما تا زمانی که متغیرهای بنیادی تغییر محسوسی نداشته باشند، تمایل بازار به حفظ سطوح بالاتر و واکنشپذیری نسبت به موجهای جدید، همچنان در کانون توجه باقی میماند.
