سه یارانه جدید در راه است+جزئیات دقیق

لایحه بودجه سال ۱۴۰۵، تصویری از تغییرات بنیادین در نظام پرداخت یارانه‌ها ارائه می‌دهد. طبق متن لایحه، مسیرهایی طراحی شده که هدف آن حذف واسطه‌ها و هدایت مستقیم منابع مربوط به ارز، نان و سوخت به حساب سرپرستان خانوار است. اگرچه میزان دقیق یارانه‌ها هنوز در کمیسیون تلفیق مشخص نشده، اما ساختار بودجه نشان می‌دهد دولت قصد دارد یک «جراحی یارانه‌ای» جدید را اجرایی کند.

۱. واریز مابه‌التفاوت بنزین وارداتی

دولت در ردیف‌های بودجه‌ای خود برای فروش بنزین وارداتی با قیمت تمام‌شده منابع قابل‌توجهی در نظر گرفته است. برآوردها نشان می‌دهد قیمت هر لیتر بنزین وارداتی با دلار آزاد حدود ۶۰ تا ۷۵ هزار تومان است و احتمالاً این مبلغ پس از عرضه به نرخ واقعی، به‌صورت اعتبار سوخت یا یارانه نقدی به دهک‌های پایین بازگردانده می‌شود.

۲. تغییر مدل یارانه نان؛ از آرد به کارت بانکی

با هدف جلوگیری از هدررفت منابع و قاچاق آرد، دولت قصد دارد یارانه نان را به‌جای پرداخت به نانوایی‌ها، مستقیماً در کارت بانکی خانوارها شارژ کند. این اقدام می‌تواند منابع ۲۹۰ هزار میلیارد تومانی بخش آرد را مدیریت و بازتوزیع بهینه کند.

۳. جبران معیشتی حذف ارز ۲۸۵۰۰ تومانی

با حذف ارز ترجیحی برای کالاهای اساسی و دارو، مابه‌التفاوت نرخ ارز آزاد تا نرخ قبلی، منابع قابل توجهی آزاد می‌شود. در لایحه بودجه تأکید شده که این منابع باید به‌صورت حمایت مستقیم از مصرف‌کنندگان صرف شود و می‌تواند رقم یارانه نقدی خانوارها را به شکل قابل‌توجهی افزایش دهد.

افزایش احتمالی یارانه خانوارها

تحلیل کارشناسی نشان می‌دهد که اجرای هم‌زمان این سه سناریو ممکن است دریافتی دهک‌های اول تا سوم بیش از دو برابر شود. این افزایش نه از محل چاپ پول، بلکه با بازتوزیع منابعی صورت می‌گیرد که پیش‌تر به‌صورت غیرمستقیم و ناعادلانه توزیع می‌شد.

خلاصه سناریوهای یارانه‌ای ۱۴۰۵:

• یارانه بنزین: عرضه با قیمت واقعی و بازگشت مابه‌التفاوت به دهک‌های هدف.

• یارانه نان: انتقال مستقیم یارانه از نانوا به مصرف‌کننده (کارت معیشت).

• یارانه ارز: جبران اثر حذف ارز ترجیحی بر کالاهای اساسی از طریق حمایت مستقیم از خانوار.