نطق جنجالی عارف؛ آیا بوی گرانی بنزین می‌آید؟
محمدرضا عارف، با انتقاد از وضعیت ناترازی در بخش انرژی، اظهاراتی درباره هزینه واقعی بنزین و اختلاف آن با نرخ فروش مطرح کرد.
در جریان نشست مجمع عمومی فرهنگستان علوم، محمدرضا عارف با اشاره به وضعیت نامتعادل مصرف بنزین در کشور تصریح کرد که میزان مصرف این سوخت از حد قانونی فراتر رفته و در برخی دوره‌های سال، به ۱۳۱ میلیون لیتر در روز رسیده است. وی در این خصوص افزود: "هزینه تمام شده هر لیتر بنزین برای دولت معادل ۵۰ سنت است، در حالی که با قیمت ۱۵۰۰ تومان عرضه می‌شود."
چالش‌های ناترازی و تأثیر آن بر بخش‌های مختلف
عارف در ادامه سخنان خود، ناترازی‌های موجود در کشور را تنها محدود به حوزه انرژی ندانسته و آن را در بخش‌های اقتصادی، زیربنایی و فرهنگی نیز مشاهده کرد. وی تأکید کرد که این چالش‌ها باید در مجامع علمی و فرهنگی مورد بررسی قرار گرفته و برای آن‌ها راهکارهای مناسبی ارائه شود.
او همچنین به رویکرد متفاوت دولت چهاردهم نسبت به دولت‌های پیشین اشاره کرد و تصریح کرد که توزیع عادلانه منابع و کاهش نابرابری‌های منطقه‌ای یکی از اهداف اصلی این دولت است. عارف پرسید: "آیا می‌توان برق تهران را تأمین کرد، اما در شهرستان‌ها شاهد قطع برق باشیم؟ آیا می‌توان خاموشی را بر صنایع و کشاورزی تحمیل کرد، اما سایر بخش‌ها را از این تأثیرات مصون نگه داشت؟"
برنامه‌های دولت در حوزه انرژی و برق
معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به برنامه‌های دولت در حوزه برق اظهار داشت که احداث ۳۰ هزار مگاوات انرژی خورشیدی در دستور کار قرار گرفته و انتظار می‌رود تا تابستان سال آینده، ۶ هزار مگاوات از این ظرفیت به مدار تولید کشور اضافه شود. وی همچنین از نوسازی و بازسازی نیروگاه‌های کشور به عنوان یکی دیگر از اولویت‌های دولت یاد کرد و گفت که این اقدام می‌تواند ۵ هزار مگاوات دیگر به ظرفیت برق کشور بیفزاید.
اقتصاد، ارز چندنرخی و رانت‌خواری
عارف در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع ارز و فساد ناشی از چند نرخی بودن آن پرداخت. او بیان کرد که وجود نرخ‌های متفاوت برای ارز، بستر سوءاستفاده و رانت را فراهم کرده و نمونه آن را می‌توان در حوزه واردات برنج مشاهده کرد؛ به طوری که این کالا با نرخ دولتی وارد شده اما در بازار آزاد با قیمت‌های بسیار بالاتری فروخته می‌شود.
وی در ادامه به تجربه دولت اصلاحات در تک‌نرخی کردن ارز اشاره کرد و یادآور شد که در آن دوره، بازار غیررسمی ارز نرخ پایین‌تری نسبت به بانک مرکزی داشت و این سیاست موفق توانست تا شش سال ادامه پیدا کند.
سیاست‌های ارزی دولت چهاردهم
عارف تأکید کرد که سیاست اقتصادی دولت چهاردهم بر یکسان‌سازی نرخ ارز مبادله‌ای و نیمایی متمرکز شده است. با این حال، وی تصریح کرد که این به معنای رهاسازی کامل بازار غیررسمی ارز نخواهد بود، بلکه با اتخاذ تدابیر لازم، مدیریت این بخش نیز در دستور کار قرار دارد. وی از کاهش شکاف ۱۷ میلیارد دلاری در تراز ارزی کشور به ۷ میلیارد دلار خبر داد و آن را نشانه‌ای از بهبود وضعیت دانست.
تورم و رشد اقتصادی در سایه چالش‌ها
عارف با اشاره به روند کاهش نرخ تورم از مهرماه تا دی‌ماه، خاطرنشان کرد که با وجود قطعی‌های برق و زیان ۳۰۰ هزار میلیارد تومانی صنایع، رشد اقتصادی کشور بدون نفت ۲.۲ درصد و با نفت ۴ درصد بوده است.
وی در پایان سخنان خود، بر اهمیت بهره‌وری و نقش فرهنگستان‌ها در تحقق رشد اقتصادی ۸ درصدی مورد نظر در برنامه هفتم توسعه تأکید کرد و گفت: "در شرایطی که نرخ بهره‌وری سال‌ها منفی بوده، تلاش ما این است که حداقل ۲.۸ واحد از این رشد را از طریق افزایش بهره‌وری محقق کنیم. دولت برای تحقق این هدف به همراهی نهادهای علمی و فرهنگی نیاز دارد."
