بازار شب عید در سایه تورم و سرکوب مزدی؛ دستفروشان برنده‌های اصلی، مغازه‌داران بازنده‌های بی‌پناه!
بازار شب عید امسال با رکوردی بی‌سابقه در رونق نداشتن مواجه شده است.
بازار شب عید امسال، برخلاف سال‌های گذشته، رنگ و بوی شادی و رونق ندارد. افزایش تورم و ثابت ماندن دستمزدها، فشار اقتصادی بی‌سابقه‌ای را به مردم و کسب‌وکارها تحمیل کرده است. این شرایط باعث شده تا بازار سنتی خرید عید، از مغازه‌ها به حاشیه خیابان‌ها منتقل شود و دستفروشان به بازیگران اصلی این فصل تبدیل شوند.
علیرضا، یکی از فروشندگان بازار، می‌گوید: «هر سال این موقع، جنس‌های ما تمام شده بود. حتی در دوران کرونا هم وضعیت به این بدی نبود. دو سال گذشته، بدترین سال‌ها برای ما بوده است. مردم پولی برای خرید ندارند و این روزها، دستفروش‌ها وضعیت بهتری نسبت به ما دارند.»
او ادامه می‌دهد: «هر سال امیدواریم اوضاع بهتر شود، اما امسال واقعاً شرایط بسیار بد است. از اول اسفند تاکنون، شاید تنها 10 جفت کفش فروخته‌ام. تنها کسانی که اجناس بچگانه دارند، کمی وضعیت بهتری دارند، چون خانواده‌ها به هر سختی که شده، برای بچه‌ها خرید می‌کنند.»
محمود، فروشنده دیگری است که از وضعیت نابسامان بازار گلایه می‌کند. او می‌گوید: «فقر گریبان مردم را گرفته و رهایشان نمی‌کند. بازار کاملاً کساد است. بسیاری از کاسبان حتی جنس جدیدی برای عید نیاورده‌اند. برخی هم ماه‌هاست که مغازه‌های خود را تعطیل کرده‌اند و به شغل‌هایی مانند اسنپ روی آورده‌اند.»
او اضافه می‌کند: «تورم روزبه‌روز افزایش می‌یابد، اما حقوق مردم ثابت مانده است. کارگری که ماهانه 12 میلیون تومان درآمد دارد و نصف آن را باید بابت اجاره خانه بپردازد، چگونه می‌تواند برای خرید عید به بازار بیاید؟ مردم پولی برای خرید ندارند و این مسئله، بازار را به کلی فلج کرده است.»
بازار تهران، اگرچه شلوغ به نظر می‌رسد، اما این شلوغی بیشتر در اطراف دستفروشان دیده می‌شود. مغازه‌ها سوت‌وکور هستند و مردم ترجیح می‌دهند به جای خرید از مغازه‌ها، از دستفروشان اجناس ارزان‌تر را تهیه کنند. پرویز، صاحب یک لباس‌فروشی در بازار، می‌گوید: «عید امسال، عید دستفروشان است. آنها جنس‌های بی‌کیفیت را با قیمت پایین‌تر می‌فروشند و مردم هم چاره‌ای جز خرید از آنها ندارند. ما اشتباه کردیم که به جای پهن کردن بساط کنار خیابان، مغازه گرفتیم و چک دادیم.»
او ادامه می‌دهد: «مردم فقط برای قیمت‌گیری وارد مغازه می‌شوند و سپس می‌روند. از صبح تا الان، تنها دو پیراهن فروخته‌ام و سود ناچیزی به دست آورده‌ام. اگر بعد از عید بخواهم همین اجناس را دوباره بخرم، باید دو برابر پول بدهم. پس این سود، واقعاً سود نیست.»
برخی از مغازه‌داران نیز از فروش اجناس خود خودداری می‌کنند، چون نمی‌دانند بعد از عید با چه قیمتی می‌توانند دوباره جنس تهیه کنند. یکی از فروشندگان می‌گوید: «مسئله فقط نبود مشتری نیست. بسیاری از ما ترجیح می‌دهیم جنس‌ها را نفروشیم، چون نمی‌دانیم بعد از عید چگونه باید جایگزین کنیم. البته این شامل کسانی می‌شود که چک دست مردم ندارند. ما که چک داده‌ایم، مجبوریم بفروشیم، اما باز هم مشتری آن‌قدر کم است که نمی‌دانیم چک‌هایمان چگونه پاس خواهد شد.»
نمایشگاه‌های بهاره نیز به یکی از عوامل کسادی بازار تبدیل شده‌اند. مرتضی، یکی دیگر از فروشندگان، می‌گوید: «نمایشگاه‌های بهاره تمام مشتری‌های ما را به خود جذب کرده‌اند. البته کیفیت اجناس آنها پایین است، اما وقتی قدرت خرید مردم کم است، چاره‌ای جز خرید از این نمایشگاه‌ها ندارند. دولت باید از همه کاسبان حمایت کند، اما این حمایت تنها زمانی ممکن است که قدرت خرید مردم افزایش یابد.»
در نهایت، بازار شب عید امسال، تصویری گویا از وضعیت اقتصادی کشور ارائه می‌دهد. تورم فزاینده، سرکوب دستمزدها و کاهش قدرت خرید، نه تنها مردم، بلکه کسب‌وکارها را نیز به مرز ورشکستگی کشانده است. در چنین شرایطی، سنت دیرینه خرید عید، به آرزویی دست‌نیافتنی تبدیل شده است.
