تعطیلی سه روزه در هفته تصویب شد؟
با افزایش روزافزون مشکلات تامین آب و برق، دولت به دنبال تمدید تعطیلات اداری تا سه روز در هفته است.
زمزمه‌های جدیدی درباره افزایش تعطیلات اداری در راستای مدیریت بحران انرژی، این روزها بحث‌های گسترده‌ای را به دنبال داشته است. این طرح که مدت‌ها پیش در برخی کشورها به عنوان راهکاری برای افزایش بهره‌وری و کاهش فرسودگی شغلی مطرح شده، اکنون در ایران نیز به عنوان گزینه‌ای عملیاتی بر سر زبان‌ها افتاده است.
روزنامه شرق در یادداشتی که چند سال پیش منتشر کرد، به اهمیت تعطیلی سه روزه هفته اشاره کرده و ضمن یادآوری تجارب جهانی، تاکید کرده بود: «چرا باید به سه روز تعطیلی در هفته اندیشید؟» به گفته نویسنده، در برخی کشورها و شرکت‌ها این طرح با هدف افزایش بهره‌وری، بهبود سلامت روان و جسم نیروی کار و بالا بردن انگیزه و تعهد شغلی پذیرفته شده است.
از سوی دیگر، کاهش مصرف برق و آب در ادارات که جزو بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان این منابع حیاتی محسوب می‌شوند، یکی از دلایل مهم مطرح‌شده برای اجرای این سیاست در ایران است. تجربه چند سال اخیر نشان داده که بوروکراسی سنگین اداری کشور، منابع انرژی را به شدت تحت فشار قرار داده و در نتیجه قطع مکرر برق و آب در ادارات به امری عادی بدل شده است.
نکته مهمی که در این میان مطرح است، واکنش جامعه نسبت به افزایش تعطیلات است. برخلاف تصور رایج، گزارش‌ها نشان می‌دهد که شهروندان با تعطیلی دو یا سه روزه سازمان‌های اداری، کمتر با مشکل در ارائه خدمات مواجه شده‌اند. البته سازمان‌های حساس و خدمات ضروری مانند نهادهای قضائی، انتظامی و درمانی مشمول این تعطیلی‌های گسترده نمی‌شوند و همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
با توجه به افزایش ناپیوسته ساعات کاری در سال‌های اخیر که گاهی به پنج ساعت در روز نیز کاهش یافته، روشن است که این تغییرات ناشی از کمبود منابع انرژی بوده و نه الزاماً بهبود شرایط کاری. این امر جامعه و کسب‌وکارها را در سردرگمی فرو برده است؛ چرا که پس از هر دوره بحران، بار دیگر شرایط به حالت پیشین باز می‌گردد و چرخه بحران‌های انرژی دوباره تکرار می‌شود.
حالا که تعطیلی سه روزه به یکی از واقعیت‌های جاری تبدیل شده و نگاه‌ها نسبت به آن تغییر کرده است، زمان آن رسیده که با تشکیل کمیته‌های تخصصی در دولت و مجلس، این طرح به صورت علمی و دقیق بررسی شود. مزایا و معایب آن سنجیده شود و در صورت نتیجه مثبت، به صورت دائمی و فراگیر اجرایی گردد.
مزایایی همچون افزایش تعاملات خانوادگی، ارتقاء تمرکز و دقت نیروی کار، رشد گردشگری داخلی و بهبود چشمگیر صرفه‌جویی در منابع آب و برق، همه دلایلی هستند که این تغییر را توجیه می‌کنند. بنابراین توصیه می‌شود پیش از آنکه محدودیت‌های کمبود انرژی به اجبار، جامعه را به این سمت سوق دهد، تصمیمی منطقی و هدفمند اتخاذ شود تا از سردرگمی‌ها و تکرار بحران‌ها پیشگیری شود.
در پایان، با استناد به تجارب جهانی و مطالعات داخلی، دیگر نمی‌توان ادعای ضرر دولت از افزایش تعطیلات را به راحتی پذیرفت؛ بلکه باید با برنامه‌ریزی دقیق، این فرصت را به یک تغییر پایدار و مفید تبدیل کرد.
