فاجعه پرستاری در ایران؛ نصف استاندارد جهانی نیرو در بیمارستان‌ها
رئیس سازمان نظام پرستاری با هشدار نسبت به بحران کمبود نیروی پرستاری، اعلام کرد که در بیمارستان‌های کشور تنها نیمی از استاندارد جهانی پرستار حضور دارند و این موضوع می‌تواند کیفیت خدمات سلامت را تهدید کند.
احمد نجاتیان، رئیس سازمان نظام پرستاری کشور، در خطبه‌های نماز جمعه تهران ضمن تجلیل از زحمات جامعه پرستاری، به مشکلات جدی این حرفه اشاره کرد و گفت: «امروز جامعه ۳۰۰ هزار نفری پرستاری کشور افتخار دارند به‌صورت ۲۴ ساعته و در تمام ایام هفته در خط مقدم نظام سلامت مشغول خدمت‌رسانی به مردم هستند.»
وی با تشریح گستره فعالیت‌های پرستاران افزود: «وقتی که می‌گوییم جامعه پرستاری، طیف وسیعی از ارائه‌کنندگان خدمات را منظور داریم؛ از همکاران سخت‌کوش فوریت‌های ۱۱۵ و پیش‌بیمارستانی که در تمام لحظات در جاده، خیابان و بیابان خدمت می‌دهند و امروز هم در این نماز جمعه مراقبت از نمازگزاران را انجام می‌دهند، جزو خانواده پرستاران هستند، تا پرستارانی که در بیمارستان‌ها، همکاران کمک‌پرستار، همکاران ما در اتاق عمل و هوشبری و مدیران پرستاری از وزارت بهداشت تا بیمارستان‌ها، جزو جامعه پرستاری محسوب می‌شوند.»
نجاتیان با تأکید بر غیرقابل تعطیل بودن خدمات سلامت گفت: «این خدمات هیچ‌گاه تعطیل‌بردار نیست. در سیل، در زلزله، در آلودگی هوا، در جنگ، هیچ خدمات سلامت به مردم تعطیل نمی‌شوند، بلکه نیاز به خدمات سلامت افزایش پیدا می‌کند.»
وی به تجربه‌های دوران دفاع مقدس اشاره کرد و یادآور شد: «در جنگ ۸ ساله، کادر درمان و کادر پرستاری در کنار نیروهای نظامی برای حفظ امنیت کشور و امنیت سلامت، جانانه پای کار آمدند و تمام مرخصی‌های آنها لغو شد. نیروهای داوطلب به جمع نیروهای بیمارستانی اضافه شدند و نگذاشتند حتی خدمات به یک بیمار معطل بماند. خانواده سلامت و پرستاری در این جنگ، شهدایی را هم تقدیم انقلاب کردند.»
رئیس سازمان نظام پرستاری به سخنان مقام معظم رهبری درباره اهمیت پرستاری اشاره کرد و افزود: «رهبر معظم انقلاب در سال ۱۳۸۳ در دیدار با پرستاران فرمودند که برای حفظ سلامتی در جامعه، نقش پرستاری در تراز اول قرار دارد. امروز جامعه ایران با مسائل جدید در حوزه سلامت مواجه است که پرستاران می‌توانند نقش عمده‌ای در آن ایفا کنند؛ سالمند شدن جمعیت و افزایش بیماری‌های مزمن باعث شده که مراقبت از بیمارستان‌ها به سطح جامعه کشیده شود و موضوع خودمراقبتی در دستور کار جدی قرار بگیرد.»
وی با بیان اینکه بزنگاه اصلی حوزه سلامت امروز، سالمندی جمعیت است، تصریح کرد: «ما در آینده‌ای نه‌چندان دور با پدیده سالمندی جمعیت مواجه خواهیم بود و همه ما در ارکان اجتماعی، اقتصادی و نظام سلامت باید خودمان را برای این موضوع مهم آماده کنیم.»
نجاتیان اقدامات انجام‌شده در حوزه مراقبت‌های خانگی را نیز تشریح کرد و گفت: «در حال حاضر حدود یک هزار و ۶۰۰ مرکز مراقبت در منزل در سراسر کشور به ارائه خدمات می‌پردازند و سازمان نظام پرستاری هزاران شهروند را در حوزه مراقبت از سالمندان آموزش داده است، ولی باید به حوزه بیمه مراقبت‌های پرستاری در منزل توجه ویژه‌ای داشت.»
وی با اشاره به دستاوردهای حوزه پرستاری پس از انقلاب افزود: «رشد و توسعه پرستاری پس از انقلاب اسلامی بسیار چشمگیر بوده و امروز ایران اسلامی در حوزه پرستاری و آموزش پرستاری کاملاً خودکفا است و حدود ۲۲۰ دانشکده پرستاری سالانه ۲۰ هزار پرستار تربیت می‌کنند.»
نجاتیان درباره حمایت دولت‌ها و مشکلات موجود گفت: «تمام دولت‌ها دیدگاه ویژه‌ای به حوزه پرستاری داشتند. در دولت چهاردهم نیز این نگاه حمایت‌گرانه ادامه یافت، اما با تمام این حمایت‌ها، پرستاران هنوز با مشکلاتی مواجه هستند که نیازمند توجه جدی دولت و مجلس است.»
وی کمبود نیروی پرستاری را اصلی‌ترین چالش اعلام کرد و تأکید نمود: «کمبود شدید پرستار در کشور به علت استخدام ناکافی و نگهداشت ناکافی این نیروها به مشکل اصلی نظام سلامت تبدیل شده است و ما در حال حاضر به اندازه نصف استاندارد جهانی در بیمارستان‌ها پرستار داریم و پرستاران ما که عمدتاً خانم‌ها هستند مجبور به کار اجباری هستند.»
رئیس سازمان نظام پرستاری همچنین به دیگر چالش‌ها اشاره کرد: «در حوزه معوقات و مطالبات نگرانی‌هایی وجود دارد که دولت در حد توان خود سعی کرده آنها را پرداخت کند. همچنین عدم وجود عدالت در توزیع منابع و جایگاه‌های تصمیم‌گیری در نظام سلامت، از دیگر مشکلات جامعه پرستاری است.»
نجاتیان با تأکید بر تعهد پرستاران افزود: «علیرغم همه این مشکلات، پرستاران ایران اسلامی خود را متعهد می‌دانند در همه شرایط و مواقعی که مردم به آنها نیاز دارند، جانانه خدمت کنند و اگر نقصانی در ارائه کیفیت خدمات پرستاری باشد، مسئولان نیز در ایجاد شرایط مناسب کوتاهی کرده‌اند.»
وی در پایان ابراز امیدواری کرد: «امیدوارم با نگاه حمایت‌گرانه مسئولین نظام جمهوری اسلامی ایران در رأس آن مقام معظم رهبری و ریاست جمهوری و مجلس، به جایگاهی برسیم که مردم بتوانند از خدمات خوب و باکیفیت پرستاری بهره‌مند شوند و رضایتمندی جامعه تأمین شود.»
