وضعیت آب تهران در تابستان ۱۴۰۴
با گذشت شش ماه از سال آبی جاری، میزان بارندگی‌ها کاهش چشمگیری داشته و ذخایر سدهای کشور نیز در وضعیت بحرانی قرار گرفته‌اند. کارشناسان هشدار داده‌اند که علاوه بر کاهش ورودی آب به سدها، پیش‌بینی‌ها از وضعیت نامطلوب بارش‌های بهاری حکایت دارد. این شرایط می‌تواند تابستانی دشوار را از نظر تأمین آب رقم بزند.
سال آبی جاری که از ابتدای مهر ۱۴۰۳ آغاز شده، در حالی وارد نیمه دوم خود شده که بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان بارندگی‌ها نسبت به میانگین بلندمدت ۴۱ درصد کاهش یافته است. این کاهش بارندگی‌ها تأثیر مستقیم بر ذخایر آبی کشور داشته و سدهای بزرگ تنها ۴۳ درصد ظرفیت خود را پر دارند، که بخشی از این مقدار نیز به عنوان حجم مرده محسوب می‌شود و قابل بهره‌برداری نیست.
بر اساس آخرین گزارش‌ها، حجم آب ذخیره‌شده در سدهای کشور تا پایان اسفند ۲۲ میلیارد و ۹۰ میلیون مترمکعب بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۷ درصد کاهش داشته است. علاوه بر این، وضعیت ذخایر برفی نیز که نقشی کلیدی در افزایش سطح آب سدها دارد، چندان امیدوارکننده نیست. به گفته کارشناسان، سال آبی جاری یکی از خشک‌ترین سال‌ها در کشور محسوب می‌شود و با توجه به پیش‌بینی‌های هواشناسی، بارندگی‌های بهاری نیز مطلوب نخواهد بود، که این امر بر نگرانی‌ها درباره تأمین آب در تابستان می‌افزاید.
افزایش مصرف آب و تنش آبی شدید
در کنار کاهش منابع آبی، گرم‌تر شدن هوا به افزایش مصرف آب منجر خواهد شد. این موضوع تعادل میان تولید و مصرف را به هم زده و احتمال بروز مشکلات در تأمین آب را دوچندان خواهد کرد. اسفند سال گذشته، مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، درباره بحران آبی کشور هشدار داد و گفت: «در حال حاضر، کشور با تنش شدید آبی روبرو است و اگر راهکاری برای آن پیدا نکنیم، شرایط سختی خواهیم داشت. بنابراین، باید از همین حالا برای مصرف بهینه آب، برق و سایر منابع برنامه‌ریزی کنیم.»
پزشکیان با تأکید بر اصلاح الگوی مصرف افزود: «یکی از مشکلات ما، مصرف نامناسبی است که در بسیاری از موارد بدون آگاهی انجام می‌شود. عادت کرده‌ایم که بیش از نیاز مصرف کنیم، درحالی‌که می‌توانیم با اصلاح این روند، هم از ضررهای بعدی جلوگیری کنیم و هم منابع را بهتر مدیریت کنیم.»
رئیس‌جمهور همچنین به اقدامات انجام‌شده در زمینه بهینه‌سازی مصرف انرژی اشاره کرد و گفت: «با کارهایی که اکنون در حال انجام است و پروژه‌های بزرگی که در حال شکل‌گیری است، شاهد تحولات مهمی در حوزه برق، نفت و گاز خواهیم بود.» او تأکید کرد که برای آینده‌ای پایدار، باید از روش‌های سنتی فاصله گرفته و بهره‌وری منابع را افزایش دهیم.
کاهش ۴۵ درصدی ورودی آب به سدها در مقایسه با ۵ سال گذشته
محمدرضا کاویانپور، رئیس موسسه تحقیقات آب کشور، نیز با اشاره به افزایش دمای هوا در سال جدید، از کاهش چشمگیر بارندگی‌ها در ماه‌های آینده خبر داد. او هشدار داد: «در چنین شرایطی کاهش بارندگی‌ها، همزمان با افزایش دما، فشار زیادی به منابع آبی کشور وارد خواهد کرد. این شرایط بیشتر در نواحی مرکزی و شمالی کشور مشهود خواهد بود.»
وی همچنین درباره وضعیت سدها افزود: «در حال حاضر، ورودی آب به مخازن سدهای کشور در مقایسه با میانگین پنج سال گذشته، ۴۵ درصد کاهش داشته است. تجربه پنج سال خشکسالی، اثر خود را بر ذخایر آبی کشور گذاشته و اکنون با کاهش جدی منابع روبرو هستیم.»
با این اوصاف، بحران آب در کشور وارد مرحله‌ای جدی شده و کارشناسان تأکید دارند که مدیریت مصرف و برنامه‌ریزی برای استفاده بهینه از منابع موجود، از مهم‌ترین اقدامات ضروری برای عبور از این بحران خواهد بود.
