سارق موبایل با لحنِ وقیحانه: مردم؟ گوشی آیفون نخرند!

سارقِ بازداشت‌شده که تلاش کرده با گذاشتن دستانش جلوی صورتش هویتش پنهان بماند، اما چهره‌اش نشان می‌دهد جوان است و احتمالاً متولد دهه ۸۰. وقتی خبرنگار از او می‌پرسد «مردم چکار کنند که گوشی‌شون به سرقت نره؟»، او پس از مکثی کوتاه پاسخ می‌دهد: «مردم؟ گوشی آیفون نخرند!» این جمله، محور اصلی واکنش‌ها در شبکه‌های اجتماعی شده است.

این صحنه را پیش از این هم در ویدیوهایی مشابه دیده‌ایم؛ مثلاً سارقان خودرو در شرایطی که دستبند به دست دارند، بی‌پروا گفته‌اند: «ما بخواییم ماشین بدزدیم، می‌دزدیم، تا صاحب ماشین بیاد، ما در رفتیم و از دور براش بای بای می‌کنیم!»؛ عباراتی از این دست که هم‌زمان بی‌پروایی و عدم احساس مسئولیت نسبت به پیامدهای جرم را نشان می‌دهد.

در ادامه، کارشناسان و فعالان اجتماعی به ضعف قوانین بازدارنده و ناکارآمدی سیاست‌های موجود اشاره کرده‌اند. از نگاه آن‌ها، تکرار دستگیری‌های مکررِ همان افراد نشان می‌دهد که سازوکارهای فعلی در پیشگیری از جرم شکست خورده‌اند و این وضعیت به نوعی احساس بی‌پناهی در شهروندان می‌افزاید؛ یعنی انگار برخی مجرمان هر زمان اراده کنند می‌توانند اموال مردم را به‌چنگ آورند و حتی پس از بازداشت نیز با طعنه و بی‌تفاوتی با رسانه‌ها صحبت کنند.

نویسنده و تحلیلگرانی که این ویدیو را بازنشر کرده‌اند، خواستار بازنگری در مجازات‌ها و افزایش اثرگذاریِ سازوکارهای پیشگیرانه شده‌اند. در عین حال، اشاره شده است که نباید تلاش‌های نیروی انتظامی را نادیده گرفت؛ پلیس بارها کمبود امکانات و نیرو را مطرح کرده و این گلایه‌ها نیز در گزارش‌ها آمده است.

همچنین این نگرانی مطرح می‌شود که رسانه‌ها و کاربران شبکه‌های اجتماعی گاهی با بازتاب ویدیوها و هشتگ‌سازی‌های احساسی، ناخواسته چهره‌ای شبه‌قهرمانی از مجرمان بسازند؛ پدیده‌ای که به گفته منتقدان، موقعیت قربانیان و بار روانی و مالی آنها را کم‌رنگ می‌کند. نویسنده تاکید دارد که هزینه جرم باید افزایش یابد و مجرم باید احساس تبعات رفتارش را تجربه کند، نه اینکه پس از بازداشت به بستری برای شوخ‌طبعی یا تک‌قطعۀ سرگرمی در شبکه‌ها تبدیل شود.