شوک به فین‌تک ایران! ممنوعیت تبلیغات رمزارز، تیر خلاص به استارتاپ‌ها؟
تصمیم ناگهانی ممنوعیت تبلیغات رمزارز، کسب‌وکارهای حوزه فین‌تک را با چالشی جدی روبرو کرده است. آیا این سیاست‌گذاری‌ها، نفس‌های آخر استارتاپ‌های ایرانی را به شماره می‌اندازد؟
اکوسیستم فین‌تک ایران، روز گذشته با خبر ممنوعیت تبلیغات رمزارز، شوک دیگری را تجربه کرد. این رویکرد که به اعتبار خودساخته کسب‌وکارهای داخلی آسیب وارد می‌کند، زنگ خطری برای آینده استارتاپ‌ها در کشور به صدا درآورده است.
فشار مضاعف بر صرافی‌های ارز دیجیتال
صرافی‌های ارز دیجیتال در ایران از ابتدای فعالیت خود با چالش‌های متعددی دست و پنجه نرم کرده‌اند. پیش از این، مسدودسازی درگاه پرداختی 7800 صرافی از سوی بانک مرکزی، واکنش‌های گسترده‌ای را برانگیخت. با این حال، به نظر می‌رسد رویکرد تخریبی نهادهای نظارتی همچنان ادامه دارد.
تمرکززدایی ساختاری رمزارزها، همواره در تعارض با سیاست‌های بانک مرکزی بوده است. در حالی که سال‌ها از ظهور کسب‌وکارهای این حوزه می‌گذرد، تصمیم‌گیری جدی در مورد آن، به تازگی آغاز شده است. تصمیماتی که نارضایتی و اعتراض فعالان این حوزه را برانگیخته و زمینه مهاجرت کاربران به بازارهای غیررسمی و غیرایرانی را فراهم کرده است.
گفت‌وگو با یک کارشناس رمزارز
پوریا آسترکی، کارشناس حوزه رمزارز و سردبیر ماهنامه رمزدارایی، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز به بررسی چالش‌ها و تحولات اخیر در این زمینه پرداخته است. او به موضوعاتی همچون حجم سرمایه‌گذاری ایرانیان در کریپتو و تأثیر ممنوعیت تبلیغات رمزارز بر اکوسیستم رسانه‌ای و بازار اشاره کرده است.
تضعیف اکوسیستم بلاکچین و رمزدارایی‌ها
آسترکی با اشاره به رویکرد نهادهای رگولاتوری در حوزه رمزارزها می‌گوید: «تصمیم ممنوعیت تبلیغات رمزارزها و مسدودیت درگاه صرافی‌ها، قدم‌های متصل به هم هستند که نتیجه آنها تضعیف اکوسیستم بلاکچین و رمزدارایی‌های ایران است. در برخی موارد این تصمیمات ممکن است تاثیری بر روند بازار داشته باشد و در برخی موارد هم هیچ تاثیری ندارد.»
آسیب به رسانه‌ها و اکوسیستم تبلیغات
این کارشناس رمزارز با اشاره به گردش مالی قابل توجه تبلیغات رمزارزی در کشور می‌گوید: «شرکت‌ها یا کسب‌وکارهای فعال در اکوسیستم رمزارزی کشور به هر حال تبلیغات میدانی دارند. تخمینی که زده می‌شود نشان می‌دهد سالانه در مجموع 10 تا 15 میلیون دلار از این طریق وارد گردش مالی محیط‌های تبلیغات می‌شود. آماری که جایی البته منتشر نمی‌شود، چون بحث تبلیغات در رسانه‌هاست. منظور من سوشال‌مدیا یا روش‌های دیگر- دیجیتال مارکتینگ- نیست. منظور من پولی است که به صورت تبلیغ در رسانه‌های عمدتاً ایرانی از طریق بنگاه‌های تبلیغاتی مختلف وارد این چرخه می‌شود. توقف این فرایند در این شرایط اقتصادی برای اکوسیستمی که رسانه‌ها بخشی از آن هستند، می‌تواند تبعات منفی در پی داشته باشد. در واقع اینجا رسانه‌ها هستند که محروم می‌شوند.»
خیال خام محدود کردن توسعه رمزارزها
آسترکی در پاسخ به این سوال که آیا ممنوعیت تبلیغات رمزارز می‌تواند کارساز باشد، می‌گوید: «سوال اینجاست که آیا ترویج رمزارزها در ایران یا دنیا وابسته به اجازه تبلیغات یا ممنوعیت آن بوده است؟ من فکر نمی‌کنم. رمزارزها یک پدیده مردمی و غیرمتمرکز هستند. اینکه دولت یا سازمانی این‌گونه تصور کند که با ممنوعیت تبلیغات مثلاً محدودیتی در توسعه این پدیده به وجود بیاورد، خیال خام است. باید گفت این خیال خام هم مثل خیلی از خیالات خام دیگر و خیلی از ممنوعیت‌های دیگر با ناکامی مواجه می‌شود.»
پیامدهای ممنوعیت تبلیغات رمزارز
این کارشناس، نتایج ممنوعیت تبلیغات رمزارز را این‌گونه برمی‌شمرد: «در این میان، اکوسیستم رسانه‌ای کشور و اکوسیستم محتوایی یا رسانه‌ها هستند که آسیب جدی می‌بینند و از درآمد محروم می‌شوند. در نتیجه اطلاع‌رسانی هم در این زمینه ضعیف می‌شود. به عبارت دیگر اطلاع‌رسانی رسمی و انتشار محتوای رسمی مختل می‌شود. این تصمیم باعث تضعیف رسانه‌ها می‌شود. تبعات دیگری هم وجود دارد. با ممنوعیت تبلیغات رمزارز، کاهش ضریب نفوذ رسانه‌های کشور و کاهش تولید محتوای مسئولانه در این حوزه، هم به ضرر کاربران خواهد بود و هم به اقتصاد کشور آسیب وارد خواهد کرد.»
بیت کوین، بزرگ‌تر از کنترل
آسترکی با انتقاد از سیاست‌های محدودکننده در حوزه رمزارز می‌گوید: «اینکه تبلیغ بیت کوین در ایران ممنوع باشد اصولاً مساله خنده‌داری است. بیت کوین بسیار بزرگ‌تر از آن است که دستگاه‌های نظارتی در ایران بخواهند یا بتوانند کنترلش کنند.»
او در ادامه به افزایش جرائم پس از مسدودسازی درگاه‌های صرافی‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: «من اطلاع دارم که پس از تصمیم مسدودسازی درگاه پرداختی صرافی‌های ارز دیجیتال، میزان کشف جرم به طور فزاینده‌ای افزایش پیدا کرده است. بنابراین همان‌طور که ملاحظه می‌کنید این سیاست‌ها جز به هم ریختن امنیت اقتصادی برای مردم هیچ دستاوردی نداشته است.»
امید به رفع ممنوعیت
آسترکی در پایان این گفت‌وگو با ابراز امیدواری نسبت به تغییر رویکرد نهادهای نظارتی می‌گوید: «من فکر می‌کنم تصمیم ممنوعیت تبلیغات رمزارزها مثل بسیاری از تصمیمات دیگر، یک تصمیم غیرکارشناسی و بدون بررسی لازم بوده است و مطمئنم با تدبیر و بازاندیشی این تصمیم برطرف خواهد شد. یعنی فکر می‌کنم بخش‌های زیادی در حاکمیت متوجه عواقب این تصمیمات اشتباه هستند و در هفته‌های آینده شاهد تغییرات جدی خواهیم بود. به نظر من این تصمیم به‌زودی بازخواهد گشت و ممنوعیت رفع خواهد شد.»
