آیا معجزه ۴ وعده میوه در روز می‌تواند تهرانی‌ها را از آلودگی هوا حفظ کند؟
آلودگی هوا به تهدیدی همیشگی برای سلامت ساکنان شهرهای بزرگ تبدیل شده است و عملکرد ریه‌ها را به صورت مداوم تضعیف می‌کند. با این حال، یک تحقیق بین‌المللی جدید، خبری امیدوارکننده و در دسترس را مطرح کرده است.
سال‌هاست که معضل آلودگی هوا به عنوان یکی از چالش‌های اصلی سلامت عمومی در مناطق شهری شناخته می‌شود. اکنون، یک پژوهش بین‌المللی چشم‌اندازی جدید را ارائه می‌دهد که نشان می‌دهد افزایش مصرف میوه می‌تواند به عنوان یک سد دفاعی در برابر این تهدید عمل کند.
نتایج این تحقیق که در جریان «کنگره انجمن تنفس اروپا» در آمستردام ارائه گردید، حاکی از آن است که زنانی که در برنامه غذایی روزانه خود حداقل چهار وعده میوه گنجانده بودند، در مقایسه با همتایانی که مصرف میوه کمتری داشتند، با افت بسیار کمتری در عملکرد ریوی مواجه شدند.
«پیمپیکا کائوسری»، پژوهشگر مرکز سلامت محیطی دانشگاه لستر در بریتانیا، در این خصوص توضیح می‌دهد: «آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات ضدالتهابی موجود در میوه‌ها، می‌توانند تا حدی از استرس اکسیداتیو و التهاب ناشی از ذرات معلق در هوا (PM2.5) جلوگیری کنند.» این ترکیب‌های طبیعی، سلاح بدن برای مقابله با رادیکال‌های آزاد سمی حاصل از آلودگی به شمار می‌روند.
تأثیر مستقیم آلاینده‌ها بر ظرفیت تنفسی
ذرات ریز آلاینده با قطر کمتر از ۲.۵ میکرون، به راحتی به عمق دستگاه تنفسی نفوذ می‌کنند و در طولانی‌مدت، نه تنها به کاهش ظرفیت حیاتی ریه‌ها منجر می‌شوند، بلکه احتمال ابتلا به بیماری‌های تنفسی و قلبی را به شدت افزایش می‌دهند.
در این پژوهش جامع که اطلاعات بیش از ۲۰۰ هزار نفر را تحلیل کرده است، داده‌ها یک تفاوت آماری مهم را نشان دادند: در گروه زنانی که میوه کمی مصرف می‌کردند، ظرفیت بازدمی ریه (FEV1) به طور متوسط ۷۸ میلی‌لیتر کاهش یافته بود. این در حالی بود که در گروه با مصرف بالای میوه، این میزان افت عملکرد ریوی، تنها حدود ۵۷ میلی‌لیتر ثبت شد.
نقش حیاتی آنتی‌اکسیدان‌ها
میوه‌های پرطرفداری مانند سیب، انواع مرکبات (پرتقال)، انگور و توت‌ها، منابع غنی از ویتامین C، فلاونوئیدها و پلی‌فنول‌ها هستند. این مواد، با داشتن خاصیت آنتی‌اکسیدانی قوی، به خنثی کردن رادیکال‌های آزاد و کاهش فرآیندهای التهابی کمک می‌کنند و در نتیجه، به طور مستقیم از بافت‌های حساس ریه محافظت می‌نمایند.
متخصصان معتقدند این نتایج تأیید می‌کند که تغذیه سالم دیگر صرفاً ابزاری برای پیشگیری از بیماری‌های داخلی نیست، بلکه می‌تواند بدن انسان را در برابر عواقب مخرب و روزافزون عوامل محیطی نیز مقاوم سازد.
هشدار مهم کارشناسان: تغذیه جایگزین هوای پاک نیست
با وجود اثبات نقش محافظتی مصرف میوه، کارشناسان بهداشتی قاطعانه تأکید می‌کنند که این یافته‌ها هرگز نباید جایگزین برنامه‌ریزی‌های کلان دولتی برای کاهش منابع آلودگی هوا شود.
دکتر «سارا دی ماتیس» از دانشگاه تورین ایتالیا در این خصوص اظهار داشت: «دولت‌ها همچنان باید کاهش آلودگی را در اولویت قرار دهند. هیچ سطحی از آلودگی برای سلامت ایمن نیست. تغذیه سالم می‌تواند کمک کند، اما راه‌حل اصلی، هوای پاک است.»
توصیه‌های کاربردی برای زندگی در شهرهای آلوده
برای به حداقل رساندن تأثیرات منفی آلودگی بر سلامت بدن، کارشناسان توصیه می‌کنند که شهرنشینان موارد زیر را در نظر بگیرند:
-
روزانه حداقل چهار وعده میوه تازه مصرف کنید.
-
تا حد امکان از تنوع رنگی در میوه‌ها استفاده نمایید (مانند توت‌ها، انار، مرکبات، سیب).
-
در روزهایی که آلودگی به اوج می‌رسد، از رفت‌وآمدهای غیرضروری در فضای باز بپرهیزید و مطمئن شوید که آب کافی می‌نوشید.
در شرایطی که استنشاق هوای تمیز در کلان‌شهرها به یک چالش جدی تبدیل شده است، شاید افزودن یک سیب یا چند دانه توت به برنامه روزانه، بتواند کمکی حیاتی برای تازه نگه داشتن نفس ریه‌هایمان باشد.
