چرا بسیاری از افراد خطر روابط ناسالم را نادیده میگیرند؟
چگونه «نشانههای هشداردهنده» در روابط پرخطر دیده نمیشوند و چرا مغز ما اغلب آنها را انکار میکند؟
فرارو– افراد بسیاری با مفاهیم مرتبط با «پرچمهای قرمز» در روابط آشنا هستند؛ از کتابها و برنامههای تلویزیونی گرفته تا منابع آنلاین و تجربههای شخصی. با این حال، دانستن این نشانهها لزوماً به معنای توجه و پرهیز از خطر نیست. بسیاری از انسانها با وجود آگاهی، رفتارهای آسیبزا را توجیه میکنند یا از روبهرو شدن با واقعیت اجتناب میکنند.
یک نظرسنجی سال ۲۰۲۱ در وبسایت ردیت، از کاربران پرسیده بود: «نشانههای اولیهٔ یک شریک آزارگر چیست؟» پاسخها نشان میدهد که رفتارهای خطرناک اغلب از همان ابتدای رابطه ظاهر میشوند. بهعنوان مثال، برخی از افراد از همان ابتدا محبت و توجه افراطی نشان میدهند؛ رفتاری که با تماسهای مکرر، پیامهای طولانی و ابراز عشق شدید همراه است و به آن «لاو بامبینگ» گفته میشود. این توجه بیش از حد، غالباً وسیلهای برای ایجاد وابستگی و کنترل روانی است و نه نشانهٔ عشق واقعی.
سایر رفتارهای هشداردهنده شامل تلاش برای دور کردن فرد از دوستان و خانواده، بیاحترامی به مرزهای شخصی، بدگویی از روابط گذشته، واکنشهای خشمگینانه نسبت به مشکلات خود و «گسلایتینگ» است؛ یعنی کاری که باعث شود شما به خود شک کنید و احساس گناه داشته باشید. حتی انتقادهای ظریف از ظاهر، لباس یا رفتار شما میتواند اعتمادبهنفستان را کاهش دهد و شما را مطیعتر کند.
اگر متوجه شدید رفتار شریکتان را از دیگران پنهان میکنید یا برای آنها بهانهتراشی میکنید، احتمالاً در حال نادیده گرفتن خطر هستید. این واکنش معمولاً نشان میدهد ذهن شما در تلاش است واقعیت را تحریف کند تا رابطه همچنان قابل تحمل به نظر برسد.
تمام این نشانهها در کتاب تازه نویسنده و همکارش با عنوان «او را با دقت انتخاب کن: چگونه یک شریک امن را تشخیص دهیم» شرح داده شده است. اما مشکل این است که شناخت علائم، تضمینکنندهٔ اقدام یا تغییر نیست. بسیاری از افراد رفتارها را انکار میکنند، توجیه میآورند، خطر را کوچک میشمارند یا مسئولیت مشکلات را بیش از حد به گردن خود میاندازند.
چرا نشانههای خطر دیده نمیشوند؟
۱. مشکلات دلبستگی
نیاز به پیوند عاطفی، نیرویی روانی بسیار قوی است که میتواند قضاوت را مختل کند. فردی که با شریک ناسالم مواجه است ممکن است فکر کند:
-
«نمیخواهم تنها باشم.»
-
«هیچکس تا به حال اینقدر مرا ارزشمند ندیده است.»
-
«میتوانم او را نجات دهم.»
این دلبستگی شدید میتواند مانع شناسایی خطرهای آشکار شود.
۲. خودسرزنشی یا «تغییر جهت تقصیر»
بسیاری از قربانیان، به جای دیدن ماهیت واقعی رفتار شریک، خود را مسئول میدانند. این فرآیند، تحت تأثیر آزارگر، باعث میشود فرد بگوید:
-
«تقصیر من بود.»
-
«من او را تحریک کردم.»
این نوع خودسرزنشی مانع از شناسایی رفتارهای نگرانکننده میشود.
۳. امیدواری غیرواقعبینانه
تمایل به باور داشتن خوبیهای شریک حتی در کنار رفتارهای آسیبزا، میتواند افراد را کور کند. آنها به خود میگویند:
-
«میتوانم او را تغییر دهم.»
-
«فقط باید کمی صبر کنم.»
این نگرش ناشی از نیاز به تعلق، کمبود اعتمادبهنفس یا فشار روانی شریک آزارگر است و باعث نادیده گرفتن واقعیت میشود.
۴. ترس از شکست
ترس از پایان رابطه یا طرد شدن نیز مانعی برای دیدن پرچمهای قرمز است. جملاتی مانند:
-
«نباید رابطه را خراب کنم.»
-
«اگر او را ترک کنم، همه مرا سرزنش میکنند.»
-
«من لایق رابطهای بهتر نیستم.»
این ترس فرد را در روابط ناسالم محبوس میکند.
اگر شریک شما مطابق بسیاری از معیارهای رفتارهای آزاردهنده است، ممکن است خودتان در حال کوچک شمردن واقعیت باشید تا رابطه ادامه پیدا کند. پذیرش این حقیقت، نخستین گام برای محافظت از خود است و میتواند از ورود به مسیر ناراحتی عمیق یا حتی خطرات جدی جلوگیری کند.
