آیتالله بیات زنجانی: پذیرش حجاب باید بر اساس آزادی فردی باشد نه اجبار
آیتالله بیات زنجانی، مرجع تقلید برجسته، در دیدار اخیر خود با اعضای شورای مرکزی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاهها، تأکید کرد که پذیرش اصول دینی، از جمله حجاب، باید از روی آزادی و آگاهی باشد.
او در این جلسه اشاره کرد که در اسلام، اصل آزادی بهعنوان یک قاعدهی اساسی مطرح است و دین نباید با اجبار یا تحقیر به مردم تحمیل شود.
آیتالله بیات زنجانی در ابتدا با تأکید بر آزادی، گفت: «من معرفت را با آزادی میپذیرم، توحید را آزادانه میپذیرم، معاد را آزادانه میپذیرم، حجاب را آزادانه میپذیرم. اگر آزادی نباشد، پذیرش معنا پیدا نمیکند.» این سخنان نشاندهنده دیدگاه اوست که آزادی باید در پذیرش دین و اصول دینی، از جمله حجاب، نقش محوری ایفا کند.
او با اشاره به اهمیت آزادی، توضیح داد که آزادی فراتر از یک حق ساده است و جزء ذاتی انسان محسوب میشود. از دیدگاه آیتالله بیات زنجانی، آزادی یک ویژگی طبیعی و غیرقابل سلب انسان است که نمیتوان از آن چشمپوشی کرد. او ادامه داد: «آزادی مقوّم ذات انسان است. اگر آزادی نباشد، دیگر خبری از انسان نخواهد بود.»
این مرجع تقلید در ادامه سخنانش به آیهی مبارکهی آیتالکرسی اشاره کرد و گفت که دین در ذات خود با اکراه و اجبار نمیسازد. او توضیح داد که در قرآن بهویژه در سورهی نور، خداوند به مؤمنان دستور داده که چگونه باید خود را حفظ کنند، اما هیچگونه اجبار یا تحمیلی در این دستورات وجود ندارد. او با استناد به آیه «لا اکراه فی الدین» بیان کرد که دین، برخلاف دیدگاههایی که میگویند باید با اجبار به مردم اعمال شود، بر آزادی فردی تأکید دارد.
آیتالله بیات زنجانی همچنین در این دیدار به نقد اجباری بودن برخی مسائل دینی پرداخته و گفت: «دین نباید با تحقیر و خواری همراه باشد. قرآن میفرماید: «لَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ»، یعنی انسان ذاتاً مکرم است و نباید دین با تحقیر به او تحمیل شود.» او با اشاره به اینکه انسانها نباید با فشار به پذیرش دین سوق داده شوند، بیان کرد که پذیرش دین باید با آگاهی و ارادهی آزاد همراه باشد.
این مرجع تقلید در ادامه به اهمیت علم و آزادی در دین پرداخته و گفت: «علم و اخلاق به انسان کمک میکند تا به تکامل برسد. دین باید از عقل و قرآن نشأت بگیرد، و تنها در صورتی که این دو اصل در کنار یکدیگر قرار گیرند، دین میتواند به درستی به جامعه عرضه شود.»
آیتالله بیات زنجانی در پایان اظهار داشت که دموکراسی یعنی جایی که انسان میتواند آزادی خود را بهطور کامل و بدون هیچگونه محدودیت یا فشار خارجی نشان دهد. او افزود: «ما بهشت و جهنم اجباری نداریم بلکه بهشت و جهنم انتخابی است. انسان خودش انتخاب میکند.»
