طلا چرا گران شد؟ همه‌چیز درباره پرواز بی‌سابقه فلز گرانبها!
بازار جهانی طلا در یک سال گذشته، در سایه نوسانات شدید اقتصادی و تنش‌های بین‌المللی، با جهشی کم‌سابقه مواجه شد. این موج افزایشی در بازار ایران نیز هم‌زمان با رشد نرخ ارز، به اوج رسید و قیمت طلا را به سطوح بی‌سابقه‌ای رساند.
در سالی که گذشت، بازار جهانی طلا بار دیگر به‌عنوان یکی از امن‌ترین پناهگاه‌های سرمایه‌گذاری خود را مطرح کرد. در شرایطی که اقتصاد جهانی با بحران‌هایی بی‌سابقه نظیر تورم شدید، ریسک‌های ژئوپلیتیکی و نااطمینانی‌های مالی مواجه بود، طلا توانست نقش سنتی خود را به‌عنوان یک دارایی قابل اعتماد بازیابد و در همین راستا، بهای هر اونس طلا در بازارهای جهانی از محدوده ۲۱۵۰ دلار تا آستانه ۳۰۰۰ دلار پیشروی کرد؛ رشدی در حدود ۴۰ درصد.
گزارش اتاق بازرگانی ایران نشان می‌دهد که این رشد قیمتی، تحت‌تأثیر مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی و سیاسی شکل گرفته است. رکود اقتصادی در شماری از اقتصادهای بزرگ، افزایش سیاست‌های پولی انبساطی در مواجهه با بحران‌های اقتصادی، و ادامه‌دار شدن روند تورمی، همگی در بالا رفتن تقاضا برای طلا نقش داشته‌اند.
نقش پررنگ تنش‌های جهانی در پرواز طلا
افزایش تنش‌های سیاسی و نظامی در نقاط حساس جهان از جمله خاورمیانه و منطقه اوکراین نیز عاملی مؤثر در جهش طلا بوده است. فضای پرتنش سیاسی سرمایه‌گذاران را وادار کرده تا دارایی‌های خود را به طلا تبدیل کنند؛ دارایی‌ای که در زمانه ناپایداری، جایگاه ویژه‌ای در سبد سرمایه‌گذاری دارد.
همچنین تضعیف مداوم دلار آمریکا در برابر سایر ارزها طی این مدت، به‌عنوان یک عامل مکمل، قیمت طلا را به سمت بالا سوق داده است. رابطه معکوس سنتی میان دلار و طلا در این بازه زمانی کاملاً مشهود بوده است.
بازار داخلی طلا در پی جهش جهانی و ارزی
هم‌زمان با رشد قیمت جهانی طلا، بازار داخلی ایران نیز با یک افزایش قابل توجه روبرو شد. قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار در کشور، از محدوده ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان به سطح ۷ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان رسید. به‌عبارت دیگر، در طول سال گذشته، طلا در ایران با رشد بیش از ۱۳۰ درصدی مواجه شد.
دو عامل اصلی در پشت این رشد قرار دارند. نخست، افزایش قابل‌توجه نرخ ارز که در یک سال اخیر حدود ۵۰ درصد رشد داشته است. این افزایش مستقیماً به بالا رفتن قیمت طلا در بازار داخلی منجر شده است.
عامل دوم، نگرانی عمومی از تحریم‌ها و تبعات آن بر اقتصاد ایران است. این نگرانی‌ها سبب شده تا تقاضا برای طلا در میان عموم مردم و فعالان اقتصادی افزایش یابد. سرمایه‌گذاران با هدف حفظ ارزش دارایی‌های خود در برابر افت احتمالی ارزش پول ملی، بخش قابل‌توجهی از نقدینگی خود را به خرید طلا اختصاص داده‌اند.
فرار به طلا، واکنشی به سایه تورم
هراس از افزایش بیشتر تورم و کاهش قدرت خرید نیز بر تقاضای داخلی برای طلا افزوده است. فضای نااطمینانی حاکم بر اقتصاد کشور، مردم را به سمت دارایی‌هایی سوق داده که در مقابل افت ارزش پول ملی مقاوم‌تر باشند. در چنین شرایطی، طلا به‌عنوان گزینه‌ای قابل اتکا برای حفظ ارزش سرمایه مطرح شده و نقش پناهگاهی خود را برای بسیاری از شهروندان ایرانی ایفا کرده است.
