بازار طلا در مسیر بلوغ؛ نقش بورس کالا در تحول تولید و جذب سرمایه‌گذاران
در شرایطی که بازار طلا در ایران با چالش‌هایی مانند واردات گسترده و بهره‌برداری ناکافی از معادن روبه‌روست، به‌کارگیری ابزارهای نوین مالی در بورس کالا توانسته مسیر تازه‌ای برای تولید و سرمایه‌گذاری هموار کند.
محسن بهزادی، مدیر تأمین مالی و سبد سهام هلدینگ صدر تأمین، با اشاره به روند روبه‌رشد بازار طلا در کشور گفت: طی سال‌های اخیر، بازار طلا در ایران شاهد تحولات مهمی بوده است. یکی از عوامل کلیدی این تحول، نقش بورس کالا در ارائه ابزارهایی مانند گواهی سپرده طلا است که توانسته فضای سرمایه‌گذاری در این حوزه را متحول کند و آن را به بستری امن برای فعالان اقتصادی بدل سازد.
وی در ادامه به بررسی تأثیرات مثبت راه‌اندازی معاملات طلا در بورس کالا پرداخت و خاطرنشان کرد: با وجود برخورداری ایران از ذخایر ارزشمند طلا در نقاط مختلف کشور، این بخش اقتصادی در گذشته کمتر مورد توجه قرار گرفته است. طبق اعلام سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)، میزان تولید طلا در کشور نهایتاً به ۸ تن در سال می‌رسد؛ در حالی‌که ظرفیت‌های بالقوه‌ای برای افزایش این رقم وجود دارد که تاکنون مغفول مانده‌اند.
به گفته بهزادی، توجه به معادن کوچک و پراکنده به جای پروژه‌های بزرگ‌مقیاس باعث شده علی‌رغم مصرف سالانه ۱۰۰ تن طلا، سهم تولید داخلی به شدت محدود باشد. وی اضافه کرد: «با تشدید تحریم‌ها، تمرکز بیشتری بر صنعت طلا ایجاد شده؛ زیرا تولید داخلی این فلز ارزشمند می‌تواند آثار منفی تحریم را کاهش دهد.» او برای تأکید بر این نکته، به مثال کشور روسیه اشاره کرد که با وجود تحریم‌ها، سالانه بیش از ۳۲۰ تن شمش طلا تولید می‌کند.
وی همچنین یادآور شد که وضعیت تحریم‌ها فرصت مناسبی برای بازنگری در رویکردهای فعلی کشور است: «این شرایط باعث شده که سرمایه‌گذاری‌های جدید و قابل توجهی در بخش طلا شکل بگیرد و بورس کالا نیز در تسریع این فرآیند نقش مؤثری داشته است.»
بهزادی در بخش دیگری از اظهاراتش گفت: با توجه به اینکه معادن طلا جزو انفال محسوب می‌شوند و مالکیت آن‌ها در اختیار دولت است، بورس کالا بستری فراهم کرده که از طریق آن، تولیدکنندگان بتوانند از ظرفیت این بازار بهره‌مند شوند. یکی از راهکارهای مهم در این مسیر، صدور گواهی سپرده طلا برای شمش‌هایی است که بر اساس استانداردهای مشخص تولید شده‌اند.
وی افزود: «صدور این گواهی‌ها به تولیدکنندگان امکان می‌دهد محصول خود را با سهولت بیشتری در بازار عرضه کرده و نقدشوندگی بالاتری تجربه کنند. در صورت تأیید کیفیت محصول، تنها یک روز کاری پس از عرضه، مبلغ فروش به حساب تولیدکننده واریز می‌شود.»
بهزادی با اشاره به تأثیر مثبت این فرآیند بر کیفیت طلای تولیدی، اظهار داشت: ورود شمش‌های خارجی با استانداردهای بین‌المللی مانند استاندارد سوئیسی، رقابت سالمی میان تولیدکنندگان داخلی ایجاد کرده و آنان را به ارتقای کیفیت تولید و رعایت پارامترهای فنی مانند خلوص و پالایش واداشته است.
وی همچنین از نقش صندوق‌های سرمایه‌گذاری در توسعه بازار گواهی سپرده طلا گفت و توضیح داد: این صندوق‌ها، یکی از بازیگران اصلی در بازار گواهی سپرده هستند و حضور آن‌ها به تعمیق بازار طلا و گسترش ابزارهای مالی متنوع در بورس کالا کمک می‌کند.
او خاطرنشان کرد: «در شرایطی که تورم، سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های امن سوق می‌دهد، گسترش معاملات گواهی سپرده طلا در بورس کالا می‌تواند مسیر سرمایه‌گذاری مطمئن را هموار کرده و در کنار آن، به تولیدکنندگان اجازه دهد با برنامه‌ریزی دقیق‌تری منابع مالی خود را مدیریت و پروژه‌های خود را توسعه دهند.»
بهزادی با تأکید بر توانمندی بورس کالا در ارائه راهکارهای نوین، گفت: این بازار با تعریف ابزارهایی مانند قراردادهای سلف، زمینه تأمین مالی پروژه‌های معدنی را فراهم کرده است؛ اقدامی که می‌تواند در کنار ایجاد شفافیت، به تولیدکنندگان کمک کند تا مسیر پیشرفت خود را با اطمینان بیشتری طی کنند.
در پایان، او با اشاره به ظرفیت مغفول‌مانده بورس کالا در تجمیع سرمایه‌های خرد، بیان کرد: «در کشوری که صنایع معدنی برای توسعه نیازمند منابع مالی گسترده‌اند، بورس کالا می‌تواند نقش مهمی در هدایت سرمایه‌های خرد به سمت پروژه‌های کلان ایفا کند و به جای پراکندگی و نگاه جزیره‌ای، انسجام و هدف‌مندی را در بخش معدن به‌ویژه در حوزه طلا، ایجاد کند.»
