سقوط ناگهانی شاخص کل بورس

در نخستین روز کاری هفته جاری، یکشنبه ۱۴ اردیبهشت‌ماه، شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران با ثبت افتی چشم‌گیر به میزان ۲۴ هزار واحد، بار دیگر از کانال ۳.۱ میلیون واحد عقب‌نشینی کرد و در سطح سه میلیون و ۹۲ هزار و ۷۹۸ واحد متوقف شد. این در حالی است که تنها دو هفته پیش این کانال فتح شده بود.

اما در نقطه مقابل، شاخص هم‌وزن عملکرد متفاوتی از خود نشان داد و با رشد ۳۸۷۱ واحدی، به رقم ۹۳۷ هزار و ۵۵۴ واحد رسید؛ موضوعی که بیانگر تحرک مثبت در بخشی از نمادهای کوچک‌تر بازار است.

بررسی رفتار تالار شیشه‌ای در ۱۹ روز کاری اخیر حاکی از آن است که بازار سهام در این بازه زمانی تنها پنج روز را با روند منفی سپری کرده، در حالی که در سایر روزها عمدتاً روندی صعودی در پیش گرفته است. این در حالی است که هم‌زمان، بازارهای طلا و ارز در پی تاثیرپذیری از تحولات سیاسی و مذاکرات بین‌المللی عمدتاً کاهشی بوده‌اند.

در جریان دادوستدهای امروز، تعداد نمادهایی که با رشد قیمتی همراه بودند به ۲۰۶ سهم رسید؛ در مقابل ۱۴۱ نماد با افت ارزش مواجه شدند. تعداد کل خریداران نیز به ۱۲۵ هزار نفر رسید و در مجموع، شاخص کل کاهش ۰.۷۷ درصدی را تجربه کرد.

همچنین طی معاملات روز یکشنبه، بالغ بر ۶۷۱ هزار فقره معامله در بورس به ارزش تقریبی ۱۶ هزار میلیارد تومان به ثبت رسید؛ آماری که بیانگر حجم بالا و مشارکت گسترده در بازار است.

در بین نمادهای تاثیرگذار بر روند نزولی شاخص کل، سه نماد فارس، فولاد و نوری نقش برجسته‌ای ایفا کردند. از سوی دیگر، در فهرست نمادهای پرتراکنش امروز می‌توان به «خودرو»، «وبصادر» و «وبملت» اشاره کرد که حجم قابل توجهی از دادوستدها را به خود اختصاص دادند.

در سوی دیگر بازار، شاخص فرابورس برخلاف بورس تهران، روز مثبتی را پشت سر گذاشت و با ۱۴۳ واحد رشد، در عدد ۲۷ هزار و ۱۴ واحد ایستاد. در جریان معاملات فرابورس، تعداد ۴۷۱ هزار فقره معامله به ارزش تقریبی ۱۶۹ هزار میلیارد تومان صورت گرفت.

نمادهای «کگهر»، «آریان» و «فزر» بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص فرابورس اعمال کردند. از جمله نمادهای پرتراکنش این بازار نیز می‌توان به «وپایا»، «مهرمام» و «کانسار» اشاره کرد.

پس از اعلام خبر گفت‌وگوهای غیرمستقیم میان ایران و آمریکا که روز شنبه در عمان برگزار شد، بازار سرمایه از روز سه‌شنبه ۱۹ فروردین وارد فاز صعودی شد؛ فازی که پس از مدت‌ها رکود و نوسانات، موجب امیدواری فعالان بازار شده بود.

بر اساس سابقه شاخص کل، بازار سهام ایران از دوم آبان سال گذشته روند صعودی به خود گرفته بود و تا ۲۲ دی‌ماه موفق به ثبت رکوردهای جدیدی شد. اما پس از آن، با نوسانات منفی مواجه شد و در ۲۳ دی‌ماه کانال ۲.۹ میلیون واحد را از دست داد. در ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۳، بازار بین کانال‌های ۲.۷ تا ۲.۸ میلیون واحد در نوسان بود و چندین بار نیز کانال ۲.۸ میلیون را از دست داد تا اینکه در ۲۵ اسفند بار دیگر به آن بازگشت.

در ادامه، از ۱۹ فروردین ۱۴۰۴ شاخص توانست مجدداً وارد محدوده ۲.۸ میلیون واحد شود و در ۲۴ فروردین، برای نخستین‌بار پس از حدود سه ماه، از مرز ۲.۹ میلیون واحد عبور کرد. سپس در ۳۰ فروردین وارد کانال تاریخی سه میلیون واحد شد و در اول اردیبهشت، با عبور از سطح ۳.۱ میلیون واحد، امیدها به تداوم رشد تقویت شد. اما اکنون این سطح از دست رفته است.

کارشناسان بازار معتقدند نقش تحولات سیاسی در روند بازار سرمایه غیرقابل انکار است. آن‌ها می‌گویند امید به رفع تنش‌ها، به‌ویژه پس از آغاز مذاکرات غیرمستقیم ایران و ایالات متحده در مسقط، و همچنین احتمال تصویب لوایح پالرمو و CFT، می‌تواند بستر بهتری برای رشد بورس فراهم کند. این عوامل از دید تحلیل‌گران با کاهش ریسک‌های سیستماتیک و افزایش شفافیت، زمینه فعالیت‌های اقتصادی را امن‌تر و تعامل ایران با نظام مالی جهانی را تسهیل می‌کند.

با وجود این، بسیاری از صاحب‌نظران اقتصادی تأکید دارند که بازار سرمایه از منظر بنیادی شرایط مناسبی دارد؛ با این حال، عواملی نظیر کمبود نقدینگی، بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران و رفتارهای نوسان‌گیرانه اجازه نداده‌اند بورس به‌طور پایدار رشد کند. با این وجود، نباید فراموش کرد که بورس تا پیش از افت اخیر موفق شد برای اولین‌بار وارد کانال سه میلیونی شود و همین امر، نشانگر ظرفیت‌های نهفته در این بازار است.