فوری: آیا بنزین گران می‌شود؟ شفاف‌سازی معاون وزیر نفت درباره گرانی سوخت
در حالی‌که دولت اجرای طرح سه‌نرخی برای گازوئیل را از تابستان در دستور کار قرار داده، گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال تعمیم این سیاست به بنزین داغ‌تر شده است.
با اجرای قریب‌الوقوع طرح سه‌نرخی برای گازوئیل، بحث‌ها پیرامون احتمال سه‌نرخی شدن بنزین بار دیگر در رسانه‌ها و فضای مجازی شدت گرفته است. با این حال، معاون وزیر نفت تأکید کرده که در حال حاضر هیچ برنامه‌ای برای اعمال نظام چندنرخی در قیمت‌گذاری بنزین وجود ندارد.
طبق مصوبه اخیر هیئت وزیران، گازوئیل از فصل تابستان با سه نرخ مجزا در بازار عرضه خواهد شد: نرخ یارانه‌ای، نرخ نیمه‌یارانه‌ای و نرخ آزاد. این تصمیم باعث شده تا تحلیل‌ها درباره تکرار چنین الگویی برای بنزین نیز جان بگیرند.
اما در گفت‌وگویی با رسانه‌ها، معاون وزیر نفت در تاریخ ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ اعلام کرد: «هیچ گزینه‌ای از سه نرخی شدن قیمت بنزین روی میز نیست و فعلاً هیچ برنامه‌ای در این خصوص نداریم.» این اظهارنظر در راستای مواضع پیشین مسئولان دولتی و مجلسی بیان شده که بارها هرگونه افزایش قیمت یا اجرای طرح سه‌نرخی برای بنزین را شایعه دانسته‌اند.
علیرغم این موضع‌گیری، برخی تحلیل‌گران معتقدند که طرح سه‌نرخی برای گازوئیل می‌تواند نوعی آزمون باشد و عملکرد آن در حوزه حمل‌ونقل سنگین، مبنای تصمیم‌گیری‌های آتی دولت درخصوص بنزین نیز قرار گیرد.
مدل سه‌نرخی در عمل به معنای فروش بنزین با سه قیمت متفاوت است: سهمیه‌ای با نرخ یارانه‌ای پایین‌تر برای مصرف متعارف، نرخ نیمه‌آزاد برای مصرف متوسط که بین دو نرخ قرار می‌گیرد و نرخ آزاد برای مصرف بدون محدودیت. اگرچه این الگو پیش از این نیز مطرح شده، اما شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی همواره اجرای آن را تکذیب کرده است.
قیمت‌گذاری بنزین در ایران از آبان ۱۳۹۸ تاکنون تغییری نداشته است. از آن زمان، نظام دو نرخی در کشور حاکم شده است؛ سهمیه ماهانه خودروهای شخصی با نرخ ۱۵۰۰ تومان در هر لیتر و مصرف بیشتر از سهمیه با نرخ آزاد ۳۰۰۰ تومان عرضه می‌شود.
با وجود افزایش قابل توجه هزینه‌های زندگی و تورم گسترده در کالاهای اساسی، قیمت بنزین ثابت مانده که به گفته کارشناسان، موجب رشد مصرف و تشدید ناتراژی در حوزه انرژی شده است.
در مجموع، اگرچه فعلاً طرح سه‌نرخی برای بنزین در دستور کار نیست، اما تغییرات اخیر در سیاست‌گذاری گازوئیل می‌تواند مسیر تصمیم‌گیری در خصوص بنزین را نیز تحت تأثیر قرار دهد—موضوعی که بسیاری از تحلیل‌گران و فعالان اقتصادی از نزدیک دنبال می‌کنند.
آیا دولت در آینده تصمیم به بازنگری در نظام قیمت‌گذاری بنزین خواهد گرفت؟ فعلاً پاسخ این سؤال منفی است، اما تحولات جدید در حوزه سوخت، چشم‌ها را به آینده دوخته است.
