شوک جدید به زوج‌های جوان: آیا وام ازدواج نقدی لغو می‌شود؟ جزئیات طرح جایگزین!
صف‌های طولانی وام ازدواج همچنان دغدغه‌ی اصلی جوانان است؛ اما حالا طرحی جدید مطرح شده که شاید بتواند گره این مشکل را باز کند. آیا به جای پول نقد، کارت اعتباری برای خرید جهیزیه دریافت خواهید کرد؟ این تغییر بزرگ می‌تواند فشار را از دوش صف‌های طولانی وام بردارد.
طبق اعلام محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، قرار است در کنار تسهیلات نقدی، امکان خرید جهیزیه با استفاده از کارت اعتباری فراهم شود تا شاید این طرح بتواند به خلوت شدن صف‌های طولانی وام ازدواج کمک کند. ناتوانی بانک‌ها در کاهش حجم این صف‌ها همچنان ادامه دارد و آمار غیررسمی از انتظار تقریبا نیم‌میلیونی عروس و دامادها برای دریافت تسهیلات خبر می‌دهد. با اینکه پرداخت وام ازدواج به شکل غیرنقدی ممکن است باب میل بسیاری از زوج‌ها نباشد، اما برای جلوگیری از نارضایتی، این طرح به صورت اختیاری ارائه خواهد شد.
پیشینه طرح وام ازدواج اعتباری: از همتی تا فرزین
پیشنهاد وام ازدواج اعتباری یا غیرنقدی، پیش از آنکه توسط رئیس کل بانک مرکزی مطرح شود، از سوی وزیر پیشین اقتصاد ارائه شده بود. عبدالناصر همتی، در شهریور سال گذشته، اولین زمزمه‌های مربوط به ایجاد وام ازدواج غیرنقدی را مطرح کرد. او با آگاهی از وضعیت بانک‌ها و محدودیت منابع موجود برای پرداخت تسهیلات ازدواج، طرح تبدیل وام نقدی به وام غیرنقدی را کلید زد. اما همانطور که انتظار می‌رفت، این طرح با واکنش‌های منفی گسترده‌ای از سوی افکار عمومی روبرو شد. وزیر پیشین اقتصاد نهایتاً اعلام کرد که ماجرای طرح وام ازدواج اعتباری، تنها پیشنهادی به عروس و دامادهاست و قرار بر حذف تسهیلات نقدی نیست. حالا، هشت ماه پس از مطرح شدن این طرح توسط عبدالناصر همتی برای رفع مشکلات وام ازدواج، رئیس کل بانک مرکزی مجدداً آن را پیگیری می‌کند. محمدرضا فرزین، روز سه‌شنبه ۳۰ اردیبهشت، بار دیگر در جمع خبرنگاران اعلام کرد که طرح جدیدی برای کاهش صف وام ازدواج در نظر گرفته شده که طبق آن، جوانان می‌توانند در کنار گزینه نقدی، امکان انتخاب کارت رفاهی برای خرید جهیزیه را نیز داشته باشند.
چرا وام ازدواج غیرنقدی مطرح شد؟
وام ازدواج غیرنقدی دلایل متعددی برای مطرح شدن دارد، اما می‌توان صف طولانی متقاضیان را مهمترین عامل معرفی کرد. بانک مرکزی تا اواسط سال ۱۴۰۳ به طور منظم و ماهانه آمار دقیقی از حجم تسهیلات پرداختی ازدواج ارائه می‌داد، اما در ماه‌های اخیر تنها گهگاه به صورت غیررسمی آماری از متقاضیانی که موفق به دریافت وام نشده‌اند، اعلام می‌شود.
در حال حاضر، صف وام ازدواج کمی بیش از نیم‌میلیون نفر تخمین زده می‌شود و مهمترین عاملی که به طولانی شدن این صف منجر می‌شود، محدودیت منابع بانک‌ها است. گفته می‌شود برخی بانک‌ها حاضرند جریمه نپرداختن وام‌ها را به جان بخرند، اما زیر بار تسهیلاتی با بازپرداخت ۱۰ ساله نروند. مبلغ وام ازدواج برای اولین بار در سال‌های اخیر، امسال افزایش پیدا نکرد و متقاضیان باید روی همان ارقام سال گذشته برنامه‌ریزی کنند. این اتفاق نیز بی‌ارتباط با منابع و معضلات بانکی نیست. رقم وام ازدواج در حالت عادی برای هر یک از عروس و دامادها ۳۰۰ میلیون تومان خواهد بود، اما اگر عروس زیر ۲۳ سال و داماد کمتر از ۲۵ سال داشته باشند، می‌توانند تا سقف ۳۵۰ میلیون تومان تسهیلات دریافت کنند.
وضعیت صف وام ازدواج در بانک‌ها چطور است؟
صف وام ازدواج در بانک‌های مطرح که متقاضیان بیشتری دارند، طولانی‌تر شده است. به عنوان مثال، در استان تهران، بیش از دو هزار متقاضی در هر کدام از بانک‌های ملی، صادرات، ملت، تجارت، سپه، رفاه کارگران و کشاورزی چشم‌انتظار دریافت تسهیلات هستند. آمارها نشان می‌دهد در بانک‌های دیگری مانند مسکن، خاورمیانه و قرض‌الحسنه مهر ایران که متقاضیان کمتری دارند، بین هزار تا دو هزار نفر موفق به دریافت تسهیلات نشده‌اند و این عدد در بانک‌هایی از جمله اقتصاد نوین، دی، کارآفرین، گردشگری و آینده، بین ۵۰۰ تا هزار نفر تخمین زده می‌شود. صف وام ازدواج در سایر استان‌ها نیز به همین تناسب وجود دارد و گره پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه همچنان ناگشوده باقی مانده است.
