جزییات کالابرگ در محله سوم آن
با وجود گذشت چند ماه از اجرای مرحله دوم کالابرگ، ابهامات در خصوص آغاز مرحله سوم همچنان ادامه دارد.
در حالی که اجرای مرحله سوم طرح کالابرگ همچنان در ابهام به سر می‌برد، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از باقی‌ماندن اعتباری در حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان برای ادامه حمایت معیشتی از برخی دهک‌ها خبر داده است. این در حالی است که حجم منابع نسبت به تعداد خانوارهای مشمول، پرسش‌های جدی را درباره نحوه توزیع این بسته حمایتی به‌دنبال داشته است.
در هفته‌های اخیر، خبرهای ضدونقیضی درباره ادامه اجرای این طرح مطرح شده است. با این حال، اظهارات اخیر احمد میدری، معاون رفاه وزارت تعاون، بارقه‌هایی از امید را برای آغاز مرحله سوم ایجاد کرده است. وی در پاسخ به سوالی پیرامون تداوم اجرای کالابرگ الکترونیکی عنوان کرده است: «از منابع تخصیص‌یافته به دو مرحله نخست، حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان باقی مانده است. پیشنهاد شده این مبلغ به سه دهک نخست درآمدی اختصاص یابد، زیرا اعتبار موجود تنها برای پوشش این گروه کافی است.»
میدری همچنین افزود: «رئیس‌جمهور دستور داده‌اند منابع بیشتری بررسی و تأمین شود تا امکان استمرار طرح برای جمعیت بیشتری فراهم گردد. سازمان برنامه و بودجه باید در خصوص تأمین منابع جدید تصمیم‌گیری کند.» وی در پاسخ به این که آیا پرداخت مرحله سوم کالابرگ تا پایان ماه جاری انجام خواهد شد یا خیر، گفت: «هنوز قطعی نیست، اما تلاش می‌کنیم این اتفاق بیفتد.»
سخنان وزیر رفاه، ابعاد تازه‌ای از چالش‌های پیش‌روی این طرح را روشن کرده است. اشاره او به ۱۲ هزار میلیارد تومان باقیمانده، به مصوبه‌ای بازمی‌گردد که در بهمن سال گذشته و با موافقت مقام معظم رهبری، برداشت یک میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی را برای حمایت معیشتی خانوارها مجاز اعلام کرد. طبق این مصوبه، وزارت رفاه موظف شد در دو مرحله این منابع را برای حمایت از هفت دهک پایین درآمدی (حدود ۶۰ میلیون نفر) به‌کار گیرد. بر اساس این طرح، سه دهک اول مشمول دریافت ۵۰۰ هزار تومان کالابرگ برای هر نفر شدند و به دهک‌های چهارم تا هفتم نیز ۳۵۰ هزار تومان تخصیص یافت.
مرحله نخست کالابرگ در پایان سال گذشته اجرایی شد و مرحله دوم نیز تا پایان فروردین‌ماه امسال به جریان افتاد. اعتبار هر دو مرحله تا پایان خردادماه معتبر اعلام شده است.
در روزهای پایانی اردیبهشت، زمزمه‌هایی درباره آغاز مرحله سوم بالا گرفت که باعث شد وزیر رفاه نسبت به کمبود منابع هشدار دهد و پیشنهاد برداشت مجدد از صندوق توسعه ملی را مطرح کند. این در حالی‌ست که قانون بودجه سال جاری دولت را موظف کرده است از محل حذف یارانه نقدی دهک‌های هشتم تا دهم، منابع مورد نیاز کالابرگ را تأمین نماید. با این حال، میدری اعلام کرد که در حال حاضر، حذف یارانه پردرآمدها به سرعت قابل اجرا نیست.
بر مبنای اطلاعات منتشرشده، با فرض تخصیص کالابرگ ۵۰۰ هزار تومانی، مبلغ باقیمانده تنها پاسخگوی حمایت از حدود ۲۴ میلیون نفر خواهد بود. در حالی که طبق اعلام سازمان هدفمندی یارانه‌ها در نوروز امسال، جمعیت دهک‌های اول تا سوم، بالغ بر ۲۷ میلیون و ۸۷۲ هزار نفر بوده است. به عبارت دیگر، نزدیک به ۴ میلیون نفر از مشمولان احتمالی این مرحله، به دلیل کمبود منابع، از فهرست دریافت‌کنندگان حذف خواهند شد.
این شکاف در تخصیص، پرسش‌های مهمی را درباره نحوه جبران آن مطرح می‌کند. آیا دولت برای تأمین مابه‌التفاوت به استقراض از بانک مرکزی روی خواهد آورد؟ یا احتمال دارد رقم کالابرگ برای هر نفر کاهش یافته و به ۳۵۰ هزار تومان برسد؟ همچنین این سؤال مطرح است که آیا بخشی از خانوارهای دهک‌های پایین، در ماه‌های گذشته به دهک‌های بالاتر منتقل شده‌اند؟ هرچند احتمال چنین جابه‌جایی‌ای اندک به نظر می‌رسد.
در همین حال، سخنان وزیر رفاه درباره دستور رئیس‌جمهور برای تأمین منابع بیشتر و افزایش تعداد مشمولان، احتمال برداشت مجدد از صندوق توسعه ملی را تقویت کرده است. زیرا حذف یارانه ۱۷ میلیون نفر از دهک‌های هشتم تا دهم در بازه‌ای کوتاه‌مدت، بسیار بعید به نظر می‌رسد.
با توجه به حساسیت بالای این موضوع در افکار عمومی، انتظار می‌رود دولت و وزارت رفاه با دقت و شفافیت بیشتر، درباره روند تصمیم‌گیری و اجرای مرحله سوم کالابرگ اطلاع‌رسانی کنند. انتشار پی‌در‌پی خبرهای ضدونقیض در این زمینه، صرفاً بر ابهام‌ها افزوده و میلیون‌ها ایرانی را سردرگم کرده است؛ در حالی که پاسخ‌های روشن و اطلاع‌رسانی دقیق، امروز بیش از هر زمان دیگری ضرورت دارد.
