خبر عجیب برای بازنشستگان تامین اجتماعی: فرمول افزایش حقوق دست نخورده/ چقدر به دریافتی شما اضافه می‌شود؟
در خبری که باعث سردرگمی بسیاری از بازنشستگان تامین اجتماعی شده، رئیس هیئت مدیره کانون بازنشستگان تامین اجتماعی تهران اعلام کرد که فرمول متناسبسازی حقوق بازنشستگان تغییر نکرده و همان روش سال گذشته است. این در حالی است که پیش‌تر خبرهایی از افزایش ۵۹ درصدی مجموع مستمری و متناسبسازی منتشر شده بود. اما واقعیت چیست؟ جزئیات کامل این موضوع و چرایی این ابهامات را در ادامه بخوانید.
همین چند وقت پیش بود که انتشار روش محاسبه افزایش حقوق و اعمال متناسبسازی بازنشستگان و مستمری‌بگیران تامین اجتماعی در سال ۱۴۰۴ با واکنش‌های زیادی مواجه شد. خروجی نهایی این روش محاسبه، افزایش ۵۹ درصدی نرخ رشد مجموع مستمری و متناسبسازی ۱۴۰۴ نسبت به ۱۴۰۳ را نشان می‌داد. پس از انتشار این فرمول و به دنبال صدور فیش‌ها و احکام بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی در هفته گذشته، سوالاتی در مورد نحوه متناسبسازی و احتمال تغییر فرمول‌های آن مطرح شد.
ابهامات در فرمول متناسبسازی: پاسخ کانون بازنشستگان
علی دهقان کیا، رئیس هیئت مدیره کانون بازنشستگان تامین اجتماعی تهران، در این رابطه توضیح داد: «فرمول متناسبسازی سال جاری و محاسبات افزایش حقوق ناشی از آن برای بازنشستگان تامین اجتماعی، همان فرمول متناسبسازی و افزایش حقوق سال گذشته (۱۴۰۳) است. آنچه که توسط متخصصان سازمان تامین اجتماعی نوشته شده، تفاوتی در نحوه محاسبه ندارد و تنها اعداد و ارقام آن در نتیجه تغییرات سال متفاوت خواهد بود.»
او درباره علت ایجاد این ذهنیت و سردرگمی برای برخی بازنشستگان تشریح کرد: «این فرمول امسال به صورت تفکیک شده در اطلاعیه‌ها و اخبار به اطلاع بازنشستگان و جامعه مخاطب رسید. تفکیک برخی فرمول‌ها باعث شد که مردم بتوانند میان متناسبسازی امسال و افزایش حقوق سال جاری و میزان افزایش ناشی از هرکدام تمایز قائل شوند و از آورده‌ی ریالی هر کدام اطلاع یابند.»
دهقان کیا بیان کرد: «از آنجا که امسال، هم متناسبسازی و هم افزایش حقوق درصدی افزایش داشته است، باید این تفکیک صورت می‌گرفت، اما باید بهتر توضیح داده می‌شد تا سردرگمی ایجاد نشود. متناسبسازی سال قبل باید با مستمری سال قبل جمع و سپس ضرب در ۳۲ درصد به علاوه ۹۳۰ هزارتومان مبلغ ثابت شود تا حقوق سال ۱۴۰۴ را بتوان مستقل از متناسبسازی محاسبه کرد.»
نحوه محاسبه افزایش حقوق و متناسبسازی
او در ادامه نحوه محاسبه افزایش ناشی از متناسبسازی را توضیح داد: «مانند سال گذشته، برای محاسبه میزان افزایش ناشی از متناسبسازی نیز مزد ۱۴۰۴ را تقسیم بر حداقل مزد ۱۴۰۴ می‌کنیم که ضریبی به دست می‌آید. این ضریب از ضریب اولیه (ضریب زمان برقراری) کسر می‌شود که حاصل آن ضریب تفاوت می‌شود. ضریب تفاوت را در حداقل دستمزد ضرب می‌کنیم تا «ضریب ریالی تفاوت» بدست آید.»
این فعال حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی تاکید کرد: «قرار بوده ما ظرف سه سال ۹۰ درصد این میزان را به بازنشستگان در قالب متناسبسازی بدهیم. پس این ضریب بدست آمده نهایی را در ۹۰ درصد ضرب می‌کنیم تا کل عددی که ظرف سه سال باید پرداخت شود، بدست آید.»
دهقان کیا افزود: «۴۰ درصد آن سال گذشته اضافه شده و امسال نیز ۳۰ درصد آن افزوده شده است. جمعاً ۷۰ درصد آن تاکنون انجام شده است. برخی تصور کردند که منظور ما از ۷۰ درصد، این است که ۷۰ درصد افزایش مستمری انجام شده است، در صورتی که این مبلغ از افزایشی که در نهایت انجام می‌شود، کمتر است.»
رئیس هیئت مدیره کانون بازنشستگان تامین اجتماعی تهران تصریح کرد: «ما در مذاکره با مدیران تامین اجتماعی تاکید داشتیم که در سال دوم ۷۰ درصد حقوق شاغل هم‌رده در زمان برقراری را باید در قالب متناسبسازی بدهید.»
فرمول محاسبه به این صورت است: «مستمری سال ۱۴۰۳ را در ۳۲ درصد (به علاوه ۹۳۰ هزار تومان) ضرب می‌کنیم. این میزان مستمری سال ۱۴۰۴ است. این میزان را تقسیم بر حداقل دستمزد امسال می‌کنیم تا ضریب بزرگتر بدست بیاید (زیرا متناسبسازی در آن درج نشده است). ما این ضریب را از ضریب اولیه کم کردیم و در ضریب دستمزد ضرب کردیم و در نهایت در ۷۰ درصد کل حقوق امسال بازنشستگان ضرب می‌کنیم تا مبنا آن ۷۰ درصد باشد!»
وضعیت ردیف کمک معیشتی و بالاترین رشد
دهقان کیا در خصوص افزایش ناشی از «ردیف کمک معیشتی» به حداقل‌بگیران و شایعه حذف ۱۰ درصد افزایش ناشی از آن گفت: «آن میزان افزایش هنوز پابرجاست و شایعه حذف آن صحیح نیست.»
او توضیح داد: «برخی افراد در سال گذشته حداقل‌بگیر دارای حقوق ۱۰ میلیون تومانی بودند و برخی زیر حداقل‌بگیر مثلاً ۶ یا ۷ میلیون تومان حقوق می‌گرفتند. آن افرادی که ۱۰ میلیون تومان مستمری می‌گرفتند، مبلغ افزایش ۱۰ درصدی ۷۱۶ هزار تومانی را از پایه حقوق دریافت نمی‌کردند. بلکه حدود ۵۰۰ هزار تومان در فیش حقوقی روی اصل حقوق‌شان افزایش درج می‌شد، و مابقی مبلغ بیش از ۲۰۰ هزار تومانی نیز در قالب ردیف «معیشتی» و کمکی به کل حقوق (جداگانه) اضافه می‌شد. اما افرادی که کمتر می‌گرفتند و حقوق ۷ میلیون تومان یا مشابه آن را می‌گرفتند، کل مبلغ ده درصد افزایش (۷۱۶ هزار تومان) در قالب ردیف کمک معیشتی جدا از حقوق برای‌شان منظور می‌شد. امسال نیز به همین شکل عمل می‌شود و بازنشستگان حداقل‌بگیر از این نظر اطمینان داشته باشند.»
در پایان لازم به ذکر است که این میزان رشد، بالاترین درصد رشد در مقایسه با شاغلین و سایر صندوق‌های بازنشستگی بوده و همچنین براساس اعلام مرکز آمار ایران، نرخ تورم سالانه برای ۱۴۰۳، ۳۲.۵ درصد بوده است. ضمناً از آبان سال ۱۴۰۳ و آغاز دولت چهاردهم، احکام متناسبسازی مربوط به سال ۱۴۰۳ صادر و به همراه مستمری ماه واریز شده است و در فروردین‌ماه سال‌جاری واریزی معوقات هفت‌ماهه سال قبل توسط سازمان تامین اجتماعی عملیاتی شد. همچنین متناسبسازی در سال ۱۴۰۵ نیز ادامه دارد و تکمیل می‌شود؛ به گونه‌ای که طبق قانون و در پایان سال سوم، جبران ۹۰ درصد افت ضریب مستمری نسبت به حداقل دستمزد زمان برقراری مستمری محقق شود.
کارزار بازنشستگان تامین اجتماعی برای مزایای رفاهی
در همین راستا، بازنشستگان تامین اجتماعی با راه‌اندازی کارزاری خطاب به وزیر کار، خواستار اعمال مزایای رفاهی برای بهبود وضعیت معیشتی خود شدند. متن این کارزار به شرح زیر است:
«وزیر محترم تعاون، کار و رفاه اجتماعی با سلام. احتراما، ما بازنشستگان سازمان تأمین اجتماعی که در طول مدت خدمت مشمول بودجه کشوری نبودیم و اکنون که بازنشسته شده‌ایم، دیگر از هیچ‌گونه مزایای رفاهی سازمان و شرکت متبوع خود بهره‌مند نشده و حتی یادی هم از بازنشستگان نمی‌شود و این قشر زحمت‌کش به فراموشی سپرده می‌شوند؛ لذا از حضرتعالی درخواست داریم که همانند نامه‌ای که خطاب به دستگاه‌های اجرایی برای ارائه خدمات به بازنشستگان هم‌سطح با شاغلان بر اساس مصوبه دولت صادر گردید، این موضوع برای بازنشستگان صندوق تأمین اجتماعی نیز لحاظ شود؛ چرا که اکثریت این بازنشستگان به طرق مختلف زیرمجموعه سازمان‌های دولتی و وابسته به دولت که ردیف بودجه داشته‌اند، بوده‌اند؛ لذا انتظار و خواسته ما بازنشستگان تأمین اجتماعی نیز در راستای تحقق عدالت اجتماعی، بهبود وضعیت معیشتی و ارتقای سطح رفاه بازنشستگان، هم‌سطح با شاغلان از مزایای رفاهی و بیمه تکمیلی می‌باشد. خواهشمند است دستور و اقدامات لازم را مبذول فرمایید. پیشاپیش از همه مسئولین و خادمین ملت و وکلایی که با این قشر ضعیف جامعه همکاری می‌نمایند و همواره تسهیل‌گری در این خصوص می‌نمایند، بی‌نهایت سپاسگزاریم. امیدواریم دولت، مجلس و قوه قضائیه تسهیل‌گری برای کارفرمایان و بازنشستگان را فراهم نمایند.»
