تیر خلاص دولت به یارانه کالابرگ؛ کارگران و معلمان میانسال در انتظار حذف سهمیه‌هایشان
خبر حذف یارانه کالابرگ برای دهک‌های میانی جامعه، به ویژه کارگران و معلمان، واکنش‌های گسترده‌ای به دنبال داشته است.
اجرای مرحله سوم طرح کالابرگ الکترونیکی با تأخیر روبرو شده است؛ علت اصلی این تأخیر، کمبود اعتبار اعلام شده از سوی سازمان برنامه و بودجه است. در این میان، مسئولان وزارت کار اعلام کرده‌اند که دولت برنامه دارد تنها دهک‌های اول تا سوم را مشمول دریافت یارانه کالابرگ کند و دهک‌های چهارم تا هفتم را از این طرح حذف نماید.
در شرایطی که هزینه‌های زندگی روز به روز افزایش می‌یابد و تورم فشار زیادی بر دهک‌های متوسط و پایین جامعه وارد کرده، اهمیت ادامه طرح کالابرگ بیش از پیش احساس می‌شود. این طرح که به منظور توزیع کالاهای اساسی با قیمت یارانه‌ای طراحی شده، تلاش دارد تا کمک‌های دولتی را هدفمند کرده و از اتلاف منابع در مسیرهای غیرضروری جلوگیری کند.
بر اساس این طرح، خانوارها قادر خواهند بود با استفاده از کارت یا اپلیکیشن‌های الکترونیکی، در فروشگاه‌های تحت پوشش دولت کالاهایی مانند برنج، روغن، لبنیات، گوشت و نان را با قیمت‌های حمایتی تهیه کنند. دولت معتقد است این روش باعث افزایش عدالت در توزیع یارانه شده و از برداشت غیرمجاز منابع جلوگیری می‌کند.
با وجود این، کارشناسان و فعالان اجتماعی نسبت به حذف دهک‌های چهارم تا هفتم هشدار می‌دهند. آنها تأکید دارند که این گروه‌ها، شامل کارگران، معلمان، بازنشستگان و کارکنان قراردادی هستند که با وجود داشتن درآمد بالاتر از دهک‌های پایین‌تر، همچنان زیر خط فقر معیشتی زندگی می‌کنند و حذف آنها می‌تواند فقر پنهان را تشدید کرده و نارضایتی‌های اجتماعی را افزایش دهد.
مرجان دبیری، سخنگوی طرح کالابرگ الکترونیکی در وزارت کار، درباره ادامه این طرح در سال ۱۴۰۴ گفت: «احتمالاً حمایت از دهک‌های کم‌برخوردار ادامه خواهد یافت اما تحقق آن منوط به تأمین اعتبار لازم از سوی سازمان برنامه و بودجه است.»
وزیر کار، احمد میدری، نیز در گفتگو با رسانه‌ها اظهار داشت که تنها حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان از منابع قبلی برای حمایت از سه دهک پایین جامعه در اختیار دولت است. وی افزود که رئیس‌جمهور دستور داده بررسی منابع مالی بیشتری صورت گیرد تا امکان حمایت از تعداد بیشتری از خانوارها فراهم شود.
طرح کالابرگ الکترونیکی ظرفیت بالایی برای تأمین امنیت غذایی، کنترل تورم پنهان، هدایت یارانه‌ها به مصرف‌های ضروری و افزایش شفافیت در توزیع کمک‌های دولتی دارد. این سیستم با جلوگیری از انتقال نقدینگی اضافی به بازار، مصرف کالاهای اساسی را تسهیل کرده و با اتصال به سامانه‌های داده‌ای، امکان تحلیل دقیق‌تر الگوهای مصرف را فراهم می‌کند.
اما موفقیت این طرح به فراهم کردن زیرساخت‌های مناسب، تضمین دسترسی آسان مردم به فروشگاه‌های مجاز، تأمین مستمر کالاهای یارانه‌ای و شفافیت در قیمت‌گذاری بستگی دارد. در غیر این صورت، طرح ممکن است به نظامی ناکارآمد تبدیل شده و موجب نارضایتی عمومی گردد.
همچنین، تصمیم دولت برای حذف دهک‌های ۴ تا ۷ از لیست مددجویان، انتقادات زیادی را به همراه داشته است. کارشناسان رفاهی معتقدند که این دهک‌ها هنوز در معرض خطر فقر نسبی قرار دارند و کنار گذاشتن آنها می‌تواند زمینه‌ساز بحران‌های اجتماعی جدی شود.
در مجموع، هرچند طرح کالابرگ الکترونیکی مزایای چشمگیری دارد، اما مدیریت دقیق و تخصیص مناسب منابع مالی برای اجرای موفق آن ضروری است. تصمیمات اشتباه درباره تعیین گروه‌های هدف می‌تواند تبعات منفی برای ثبات اجتماعی و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر به همراه داشته باشد.
