بمب ساعتی معیشت: آیا حقوق ۱۴۰۴ کفاف زندگی یک خانواده ۴ نفره را می‌دهد؟پ
دغدغه اصلی زنان و مردان میانسال و کارمند، همیشه تأمین معیشت خانواده بوده است. با افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها و نوسانات اقتصادی، مدیریت هزینه‌ها برای یک خانواده چهار نفره به چالشی جدی تبدیل شده است. در این گزارش، نگاهی دقیق به جزئیات هزینه‌های زندگی در سال ۱۴۰۴ خواهیم داشت. آیا با حقوق فعلی می‌توان از پس این هزینه‌ها برآمد؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد که توجه به هزینه‌ها و درآمدهای خانواده‌های ایرانی قدمتی بیش از ۹۰ سال دارد و همواره یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های دولت‌ها و خانواده‌ها بوده است. ایجاد تعادل میان درآمد و هزینه‌ها یکی از اصول اساسی اقتصاد خانوار محسوب می‌شود. گرچه تمرکز بسیاری از خانواده‌ها بر هزینه‌های جاری و کوتاه‌مدت است، اما برنامه‌ریزی مالی بلندمدت نیز برای کاهش چالش‌های آینده ضروری است.
مسکن، بلای جان سفره خانوار: سهم ۴۲.۲ درصدی از هزینه‌ها!
نگاهی به ترکیب هزینه‌های خانوار ایرانی در سال ۱۴۰۴، واقعیت تلخی را آشکار می‌کند:
- مسکن با سهم ۴۲.۲ درصد، بیشترین سهم از هزینه‌ها را به خود اختصاص داده است. این یعنی تقریباً نیمی از درآمد خانواده‌ها صرف سرپناه می‌شود. خانواده‌هایی که صاحب خانه هستند، البته از این فشار کم‌تر رنج می‌برند.
- خوراکی‌ها و هزینه‌های خورد و خوراک با سهم ۲۵ درصد، جایگاه بعدی را دارند.
- بهداشت و درمان و حمل‌ونقل به ترتیب با سهم‌های ۹ و ۸ درصد، بخش مهم دیگری از هزینه‌ها را تشکیل می‌دهند.
- لوازم، اثاثیه و خدمات، به همراه پوشاک و کفش، هر کدام سهم ۳ درصدی دارند.
تفکیک کامل هزینه‌های خانواده در سال ۱۴۰۴
در این گزارش، هزینه‌های خانوار به صورت دقیق دسته‌بندی شده‌اند:
- هزینه‌های مسکن: شامل اجاره، اقساط خرید، آب، برق، گاز و اینترنت.
- هزینه‌های خوراک: شامل مواد غذایی و اقلام غیرخوراکی نظیر پاک‌کننده‌ها.
- هزینه‌های حمل و نقل: شامل سوخت و حمل‌ونقل عمومی.
- هزینه‌های سلامت: شامل بیمه درمانی و داروها.
- آموزش: شامل هزینه‌های مدارس، دانشگاه‌ها و کلاس‌های آموزشی فوق برنامه.
- تفریح و سرگرمی: شامل سینما، رستوران و سفر.
- هزینه‌های غیرقابل پیش‌بینی و احتمالی.
سبد غذایی ۱۴۰۴: ۶۲.۵ درصد افزایش هزینه!
بر اساس تحقیقات انستیتو پژوهش‌های تغذیه و علوم صنایع غذایی، سبد غذایی استاندارد طراحی شده که عناصر ضروری برای تأمین نیازهای روزانه بدن را در نظر گرفته است. مقایسه لیست هزینه‌های خوراک یک خانواده چهار نفره در سال ۱۴۰۳ و پیش‌بینی‌ها برای سال ۱۴۰۴، تفاوت‌های چشمگیری را نشان می‌دهد:
هزینه‌های خوراک در سال ۱۴۰۴ نسبت به ۱۴۰۳، افزایش ۶۲.۵ درصدی داشته است. این موضوع فشار مضاعفی بر خانوارهای ایرانی ایجاد کرده و نیاز به حمایت و برنامه‌ریزی جدی دارد.
حداقل دستمزد ۱۴۰۴: آیا کفاف زندگی را می‌دهد؟
در سال ۱۴۰۴، حداقل حقوق ماهانه ۱۴۸,۱۲۰,۶۴۸ ریال (حدود ۱۴ میلیون و ۸۱ هزار تومان) تعیین شده است که شامل موارد زیر می‌شود:
- پایه حقوق: ۱۰۳,۹۰۹,۶۸۰ ریال (حدود ۱۰ میلیون و ۳۹۰ هزار تومان)
- بن کارگری: ۲۲,۰۰۰,۰۰۰ ریال (حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان)
- حق مسکن: ۹,۰۰۰,۰۰۰ ریال (حدود ۹۰۰ هزار تومان)
- حق اولاد: ۱۰,۳۹۰,۹۶۸ ریال (حدود ۱ میلیون و ۳۹ هزار تومان)
- حق سنوات: ۲,۸۲۰,۰۰۰ ریال (حدود ۲۸۲ هزار تومان)
با توجه به سهم بزرگ مسکن در هزینه‌های خانوار، پس از تخصیص این بخش، مبلغ باقی‌مانده به سایر هزینه‌ها اختصاص خواهد یافت. اما جدول هزینه‌های مربوط به سبد غذایی نشان‌دهنده فاصله‌های چشمگیری بین درآمد و هزینه واقعی است.
وضعیت شغلی و امکانات رفاهی خانوارها
بر اساس آمار، ۱۷ درصد خانوارهای ایرانی درآمد خود را از مشاغل آزاد، ۳۰ درصد از کارمندی و مزدبگیری، و ۵۳ درصد از درآمدهای غیرشغلی نظیر حقوق بازنشستگی و اجاره‌بهای خانه تأمین کرده‌اند.
خوشبختانه، دسترسی به امکانات اساسی زندگی در ایران نسبتاً بالاست:
- ۹۹.۶ درصد خانوارها به آب لوله‌کشی
- ۱۰۰ درصد به برق
- ۹۶.۷ درصد به گاز شهری دسترسی داشته‌اند.
- دسترسی به اینترنت ۸۷ درصد و ضریب حضور در شبکه‌های اجتماعی ۸۶.۸ درصد بوده است.
همچنین، ضریب نفوذ وسایل رفاهی در بین خانوارهای ایرانی، آماری امیدوارکننده را نشان می‌دهد:
- یخچال فریزر: ۹۹.۸ درصد
- اجاق گاز: ۹۹.۹ درصد
- جاروبرقی: ۹۵.۷ درصد
- ماشین لباسشویی: ۹۲.۶ درصد
- تلفن همراه: ۹۹.۲ درصد
امید است دولت و مسئولین با برنامه‌ریزی دقیق و اجرای سیاست‌های مؤثر، وضعیت اقتصادی و رفاهی خانوارهای ایرانی را بهبود بخشند. با این حجم از هزینه‌ها، آیا دولت راهکاری برای بهبود وضعیت معیشت خانواده‌های ۴ نفره خواهد داشت؟
