شوک جدید به بازنشستگان: واریز حقوق خرداد با ابهامات فراوان!
انتظارات برای دریافت حقوق کامل و به‌موقع خرداد ماه، به همراه معوقات فروردین، در میان بازنشستگان تأمین اجتماعی به اوج خود رسیده است. با وجود وعده‌هایی برای "تغییر بزرگ" در دریافتی‌ها، نگرانی‌ها درباره زمان واریز و میزان دقیق افزایش حقوق همچنان پابرجاست. آیا این ماه، گره از مشکلات مالی بازنشستگان باز خواهد شد یا باز هم شاهد تأخیر و ابهامات خواهیم بود؟ جزئیات و زمان‌بندی احتمالی پرداخت‌ها را در ادامه بررسی کنید.
بازنشستگان تأمین اجتماعی در خرداد ماه با انتظاری دوگانه روبرو هستند: دریافت حقوق ماه جاری و همچنین مابه‌التفاوت حقوق فروردین‌ماه. این دریافتی ترکیبی، به عنوان "تغییر خوبی" در مقایسه با ماه‌های گذشته عنوان شده است. با این حال، در کنار این وعده، نگرانی‌ها درباره زمان واریز حقوق خرداد همچنان پابرجاست. در این گزارش، ضمن بررسی این "تغییر بزرگ" در حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی، به زمان احتمالی واریز حقوق اشاره کرده و بر اساس یک جدول، پیش‌بینی‌های موجود را ارائه داده‌ایم.
جزئیات افزایش حقوق و مزایای بازنشستگان در سال ۱۴۰۴
در میانه سومین ماه از سال، میزان افزایش حقوق بازنشستگان برای تمامی سطوح مشخص شده است. برای بازنشستگان حداقل‌بگیر، افزایش حقوق ۴۵ درصد و برای سایر سطوح، ۳۲ درصد تعیین شده است.
علاوه بر این، مزایایی همچون حق عائله‌مندی (۲ میلیون و ۱۰۶ هزار تومان)، حق اولاد (یک میلیون و ۷۱۹ هزار تومان) و بن معیشت (۶۰۰ هزار تومان) نیز برای بازنشستگان حداقل‌بگیر تصویب شده است.
در حالی که در سال گذشته، حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی معمولاً از بیستم هر ماه تا پایان آن و بر اساس حروف الفبا واریز می‌شد، در فروردین و اردیبهشت امسال این پرداخت‌ها با تأخیر انجام شده و به روزهای پایانی ماه موکول شد. همین موضوع باعث نگرانی و نارضایتی شدید بازنشستگان شده است. اکنون، چشم امید بازنشستگان به واریز به‌موقع و کامل حقوق خرداد، همراه با افزایش حقوق و پرداخت معوقات دوخته شده است.
برخلاف وعده‌های پیشین، واریز معوقات بازنشستگان تأمین اجتماعی در اردیبهشت‌ماه انجام نشد. با گذشت چند روز از واریز حقوق اردیبهشت‌ماه بازنشستگان تأمین اجتماعی، به تازگی اعلام شده که معوقات مربوط به فروردین‌ماه قرار است همراه با حقوق خردادماه به حساب مشمولان واریز شود. پیش‌تر اعلام شده بود که مابه‌التفاوت افزایش حقوق بازنشستگان برای فروردین ۱۴۰۴ همزمان با حقوق اردیبهشت‌ماه پرداخت خواهد شد، اما به دلایلی که به‌صورت رسمی اعلام نشده، پرداخت این معوقات یک ماه به تعویق افتاده است.
در روزهای پایانی اردیبهشت، حقوق بازنشستگان کارگری به همراه افزایش سنواتی و اجرای مرحله دوم متناسب‌سازی به حساب آن‌ها واریز شد. همچنین فیش‌های حقوقی مربوط به اردیبهشت و خرداد در اوایل خرداد صادر شده و اکنون در سامانه‌های مربوطه قابل مشاهده است.
ابهامات در فرمول متناسب‌سازی و اعتراض بازنشستگان
محمدحسن زدا، سرپرست اسبق سازمان تأمین اجتماعی، در صفحه اجتماعی خود به یک ابهام مهم در فرمول متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان سال ۱۴۰۴ اشاره کرد. او نوشت: «اصلاً کاری به کلیات فرمول ارائه‌شده سازمان در مورد متناسب‌سازی سال ۱۴۰۴ ندارم، چرا که صاحب‌نظران در این خصوص اظهار نظر خواهند کرد؛ اما تنها یک نکته برای من جای سؤال دارد: در فرمول متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان سال ۱۴۰۴، تنها افزایش ۳۲ درصدی لحاظ شده و از مبلغ نقدی حدود ۹۳۰ هزار تومان خبری نیست. چرا؟» او هشدار داد که همین یک ایراد می‌تواند منجر به ابطال بخشنامه و عملکرد سازمان نزد مراجع ذی‌صلاح شود.
همچنین، جمعی از بازنشستگان تأمین اجتماعی نسبت به اختلاف موجود بین مبالغ واریزی حقوق و ارقام مندرج در احکام حقوقی خود اعتراض کرده‌اند. به گفته این بازنشستگان، مبلغ واریزی به حساب آن‌ها با مبلغ تعیین‌شده در احکام رسمی‌شان مطابقت ندارد و این اختلاف در حال حاضر حدود یک میلیون تومان است. آن‌ها تأکید کردند که این مشکل فراگیر بوده و تمامی بازنشستگان را در بر گرفته است و خواستار ورود جدی سازمان تأمین اجتماعی به این مسئله و ارائه توضیحات شفاف و روشن در این زمینه شده‌اند.
زمان‌بندی احتمالی واریز حقوق و معوقات
بر اساس اعلام سازمان تأمین اجتماعی، مابه‌التفاوت افزایش حقوق فروردین‌ماه ۱۴۰۴ که به دلیل اجرای احکام جدید پرداخت آن به تعویق افتاده بود، قرار است در خردادماه و همزمان با حقوق جاری به حساب بازنشستگان واریز شود. در صورت انجام این پرداخت، مستمری‌بگیران تأمین اجتماعی در خرداد، دریافتی ترکیبی شامل حقوق ماه جاری و معوقات فروردین‌ماه خواهند داشت؛ موضوعی که می‌تواند تا حدی فشارهای مالی اخیر را کاهش دهد.
جدول زمان واریز حقوق بازنشستگان در خرداد ۱۴۰۴:
| نوع بازنشستگی | زمان پرداخت (احتمالی) | توضیحات |
|---|---|---|
| بازنشستگان کشوری | ۳۰ و ۳۱ خرداد ۱۴۰۴ | مطابق روال ماه‌های گذشته |
| بازنشستگان لشکری | ۳۰ و ۳۱ خرداد ۱۴۰۴ | مطابق روال ماه‌های گذشته |
| بازنشستگان تامین اجتماعی | ۲۹، ۳۰ و ۳۱ خرداد ۱۴۰۴ (احتمالی) | مشابه فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۴ |
خبر افزایش بیش از ۱.۵ برابری متوسط حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی با اجرای متناسب‌سازی، در ظاهر مسرت‌بخش است، اما ابهامات زیادی درباره زمان دقیق پرداخت معوقات و نحوه اجرای کامل این افزایش حقوق وجود دارد.
مصطفی سالاری، مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی، در نشست مشترک با اتاق تعاون ایران، به وضعیت نگران‌کننده سازمان اشاره کرد. وی هشدار داد که نسبت بیمه‌پرداز به هر مستمری‌بگیر (اعم از بازنشسته یا ازکارافتاده) به عدد نگران‌کننده ۳.۸ نفر رسیده است، در حالی که این نسبت باید حداقل چهار نفر باشد. او افزود که حتی رساندن این نسبت به عدد چهار، در شرایط فعلی و بدون انجام اصلاحات ساختاری، بسیار دشوار و تقریباً ناممکن به نظر می‌رسد.
سالاری تأکید کرد که تأمین ماهانه حقوق بیش از ۴۰۰ هزار نفر مستمری‌بگیر، یک ضرورت حیاتی است و تأخیر حتی شش ساعته در پرداخت‌ها می‌تواند کشور را با چالش جدی مواجه کند. وی هشدار داد که در صورت عقب افتادن پرداخت‌ها برای بیش از یکی دو یا سه ماه، پوشش درمان و تعهدات پزشکی نیز با مشکل اساسی روبرو خواهد شد.
مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی به وضعیت منابع و وصولی‌های مالی اشاره کرد و گفت: «در فروردین ۱۴۰۳ حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان (همت) حق بیمه وصول شد و طبق برآورد خرداد ماه نیز رقم وصولی تقریباً همین عدد، یعنی حدود ۹۰ همت، خواهد بود.» وی میانگین سالانه وصولی را چیزی بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ همت برآورد کرد. در مقابل، سالاری تصریح کرد که سازمان با ۳۰ همت کسری ماهانه منابع و در مجموع با ۲۵۰ همت کسری سالانه مواجه است.
وی در ادامه به فعالیت شرکت شستا و سوددهی آن برای جبران کسری‌ها اشاره کرد و گفت: «ارزش شرکت شستا به ۶۰۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد که سالانه ۲۰ تا ۳۰ همت سوددهی دارد. این مبلغ اما تنها می‌تواند درصد اندکی از کسری منابع تأمین اجتماعی را جبران کند.» او تأکید کرد که تمامی درآمدها، دریافتی حق بیمه‌ها و پرداختی‌های دولت در بخش‌های مختلف باید صرف هزینه‌های درمانی، خدماتی، حقوق نیروی انسانی و پرداخت حقوق بازنشستگان شود، در حالی که با میزان درآمد فعلی و کسورات، جبران کسری‌ها با شرایط کنونی امکان‌پذیر نیست.
سالاری به نکته مهم دیگری نیز اشاره کرد و گفت: «هر ساله نزدیک به نیمی از بازنشستگان (۴۸ درصد) را افرادی تشکیل می‌دهند که از امتیاز یا فرصت بازنشستگی پیش از موعد استفاده می‌کنند و این موضوع فشار مضاعفی را بر منابع سازمان تحمیل می‌کند.» وی همچنین از رقم معافیت‌های بیمه‌ای که بار مالی آن بر دوش دولت قرار گرفته و پرداخت نشده است، انتقاد کرد و گفت: «از سال ۱۳۶۱ تاکنون، معافیت بیمه‌ای ناشی از قوانین متعدد و مختلف، توسط هیچ دولتی به طور کامل پرداخت نشده است.» او هشدار داد که اگر روند فعلی ادامه پیدا کند و اصلاحات لازم صورت نگیرد، معوقات به تدریج افزایش یافته و جبران آن دشوارتر خواهد شد.
با این وجود، سالاری تأکید کرد: «با وجود همه کسورات، متوسط حقوق بازنشستگان سازمان تأمین اجتماعی با اجرای متناسب‌سازی و افزایش سالانه، نسبت به پنج ماه گذشته بیش از یک و نیم برابر افزایش یافته است، اما سازمان به دنبال صرفه‌جویی در پرداخت‌ها نیست، چرا که زندگی و معیشت افراد بیمه‌پرداز و بازنشسته خط قرمز ماست.»
سالاری به وضعیت بیمه کارگران ساختمانی نیز اشاره کرد و اظهار داشت: «در برخی شهرستان‌ها، متوسط ماهانه ۵۰ میلیارد تومان وصول حق بیمه این گروه بوده است. در حال حاضر ۱۲۰ هزار نفر به عنوان کارگر ساختمانی برای بهره‌گیری از خدمات بیمه تأمین اجتماعی معرفی شده‌اند که لزوماً همه واقعی نیستند.» وی افزود که پالایش‌ها و بازرسی مشترک برای حذف افراد غیرواقعی در دستور کار است و برای هر حذف، قابلیت جایگزینی تا ۵۰ نفر جدید در سیستم وجود دارد.
مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی با اشاره به پرداخت بخشی از مطالبات این سازمان از سوی دولت چهاردهم در سال گذشته، اظهار داشت: «تعهدات جدید دولت بدون پشتوانه عددی، پاسخگوی جمعیت روبه‌رشد نیست و نمی‌توان انتظار جبران کسری منابع را فقط از سمت دولت داشت.» وی تأکید کرد: «اگر اصلاحات مهم در ساختار سازمان و قوانین حوزه تأمین اجتماعی صورت نگیرد، وضعیت منابع بدتر خواهد شد، چرا که مانند صندوق‌های نیرو‌های مسلح یا کشوری نیستیم که دولت بتواند هر زمان مایحتاج را به طور کامل جبران کند.»
سالاری از همه دستگاه‌ها و تشکل‌ها درخواست کرد که با همکاری و هم‌افزایی، نقش عملیاتی در مدیریت منابع ایفا کنند و دولت نیز با اصلاح رویه معافیت‌ها و پرداخت بدهی‌های خود، به حل این بحران کمک کند.
