وضعیت عجیب بازار نفت / تنگه هرمز بسته شود چه خواهد شد؟

حملات رژیم صهیونیستی به ایران و حمله‌های متقابل تهران قیمت نفت را 13 درصد افزایش داده و احتمال مختل شدن عرضه نفت از سوی یکی از بزرگ‌ترین توزیع‌کنندگان نفت در خاورمیانه را بالا برده است.

یکی از دلایل این افزایش قیمت سریع این است که ظرفیت مازاد اوپک و متحدانش برای افزایش تولید نفت جهت جبران هر گونه اختلال بسیار ناچیز است. 

حمله‌های رژیم صهیونیستی هیچ تأثیری بر زیرساخت‌های نفت و گاز ایران یا صادرات از این منطقه نداشته است. اما نگرانی در مورد هدف قرار گرفتن تأسیسات نفتی ایران قیمت این کالا را افزایش داده است. قیمت نفت برنت امروز حدود 7 درصد افزایش داشت و به بیش‌از 74 دلار در هر بشکه رسید.

مختل شدن عرضه نفت ایران تولیدکنندگان دیگر را مجبور می‌کند نفت بیشتری برای جبران این کمبود تولید کنند. بدین ترتیب ذخایر مازاد چندانی برای مقابله با سایر اختلال‌های احتمالی مانند بلایای طبیعی یا جنگ باقی نمی‌ماند.

ایران تهدید کرده در صورت لزوم تنگه هرمز را می‌بندد. این تنگه مسیر خروج نفت خاورمیانه است که حدود 20 درصد از عرضه نفت دنیا را تشکیل می‌دهد و شامل صادرات نفت عربستان، امارات، کویت، عراق و ایران می‌شود.

جرج لئون، رئیس تحلیلگران ژئوپلیتیکی در ریستاد و یکی از مقامات سابق اوپک می‌گوید:« اگر جریان نفت از تنگه هرمز مختل شود و زیرساخت‌های نفت منطقه یا تأسیسات نظامی آمریکا هدف قرار گیرد، عکس‌العمل بازار شدیدتر بوده و قیمت‌ها را 20 دلار در هر بشکه یا حتی بیشتر بالا می‌برد».

محاسبات سرمایه‌گذاران نفتی در این هفته در شرایطی تغییر کرده که ماه‌هاست افزایش تولید ائتلاف اوپک پلاس نگرانی درمورد مازاد تولید و سقوط احتمالی قیمت نفت را بالا برده است.

اما حتی با وجود این افزایش تولید، اوپک پلاس هنوز 4.5 میلیون بشکه در روز کاهش تولید خود را که طی 5 سال گذشته جهت متعادل کردن عرضه و تقاضا تصویب کرده بود، اجرایی می‌کند. بخشی از این ظرفیت مازاد تولید که تفاوت بین تولید واقعی و تولیدی است که باید به‌سرعت افزایش داده شود، تنها روی کاغذ وجود دارد.

پس‌از سال‌ها کاهش تولید و پایین آمدن سرمایه‌گذاری در میادین نفتی به‌دنبال بحران کرونا، تأسیسات نفتی دیگر نمی‌توانند به‌سرعت افزایش تولید داشته باشند. تحریم‌های غربی علیه ایران، روسیه و ونزوئلا هم سرمایه‌گذاری نفتی در این کشورها را کاهش داده است.

بسیاری عقیده دارند غیر از عربستان و امارات، ظرفیت افزایش تولید سایر تولیدکنندگان بسیار ناچیز است و تنها عربستان است که بشکه‌های واقعی برای وارد کردن به بازار دارد.

عربستان قرار است در ماه ژوییه تولید خود را تا بیش‌از 9.5 میلیون بشکه در روز افزایش دهد و بدین ترتیب این کشور می‌تواند در صورت لزوم 2.5 میلیون بشکه دیگر به تولید خود بیفزاید. اما این مقدار افزایش تولید تنها یک‌بار در 2020 در جنگ قیمت نفت بین عربستان و روسیه اتفاق افتاد.

عربستان همچنین سرمایه‌گذاری برای توسعه ظرفیت مازاد خود بیش‌از 12 میلیون بشکه در روز را به‌خاطر انتقال سرمایه‌گذاری به پروژه‌های دیگر متوقف کرده‌است.

روسیه دومین تولیدکننده بزرگ اوپک پلاس بعد از عربستان است. اما تحلیلگران بانک سرمایه‌گذاری جی‌پی‌مورگان عقیده دارند این کشور تنها می‌تواند 250 هزار بشکه در روز بر تولید خود بیفزاید و 9.5 میلیون بشکه در روز طی 3 ماه آینده تولید کند. افزایش بیشتر تولید روسیه به‌خاطر تحریم‌ها امکان‌پذیر نیست.