کاهش قیمت تخم‌مرغ و گوشت، اما سهمیه‌بندی روغن و شکر دوباره برگشت!
در حالی که بازار گوشت و تخم‌مرغ با کاهش قیمت‌ها کمی از فشار اقتصادی کاسته، اما سهمیه‌بندی دوباره روغن و شکر و افزایش قیمت سایر کالاهای اساسی، بار دیگر سبد خانوار را نشانه رفته است.
رصد بازار کالاهای اساسی در آغاز مرداد ۱۴۰۴؛ از افت قیمت تخم‌مرغ تا سهمیه‌بندی دوباره روغن و شکر
بررسی‌های هفتگی از وضعیت کالاهای اساسی در نخستین روزهای مرداد ماه ۱۴۰۴، نشان می‌دهد کاهش قیمت در برخی اقلام مانند تخم‌مرغ و گوشت، با استمرار سهمیه‌بندی و رشد قیمت‌ها در دیگر بازارها همراه بوده است.
وضعیت بازار روغن
در میانه هفته جاری، دبیر انجمن صنفی روغن نباتی ایران با اشاره به شرایط مثبت در صنعت روغن، از تولید و توزیع دو میلیون تُن انواع روغن خوراکی در سال گذشته خبر داد. وی تأکید کرد که کمبود روغن در بازار در فصل زمستان، صرفاً به دلیل تأخیر در باز شدن ثبت سفارش‌ها بوده و مقطعی محسوب می‌شود.
علیرضا شریفی اظهار داشت: «در شهریور سال گذشته به دلیل افزایش قیمت جهانی، می‌بایست ثبت سفارش‌ها در سطح بالاتری انجام می‌شد، اما این اتفاق نیفتاد.» او با اشاره به واردات ۵۳۰ هزار تن روغن خام طی سه ماهه اول امسال، از رشد ۵۳ درصدی نسبت به سال گذشته خبر داد.
به گفته این مقام صنفی، اگر هم اکنون کمبودی در بازار مشاهده می‌شود، در هفته‌های آینده توازن عرضه و تقاضا برقرار خواهد شد.
از سوی دیگر، تخصیص ارز به واردات کالاهای اساسی مانند روغن خام، برنج، جو و دانه‌های روغنی دستخوش تغییراتی شده است. واردات روغن خام از نرخ ارز ترجیحی ۲۸,۵۰۰ تومان به نرخ ارز توافقی حدود ۷۱ هزار تومان تغییر یافته، همچنین روغن پالم و دانه‌های روغنی نیز با کاهش سهم ارز ترجیحی مواجه شده‌اند.
همچنین یکی از مؤلفه‌های اثرگذار بر قیمت نهایی روغن، کاهش نرخ مالیات بر ارزش افزوده عنوان شده که به گفته منابع رسمی، طی دو هفته آینده درباره آن تصمیم‌گیری خواهد شد.
بازار برنج
در بازار برنج نیز تغییرات ارزی مشهود بوده است. تخصیص ارز ترجیحی به واردات برنج از ۴۰ درصد به ۶۰ درصد با ارز مبادله‌ای تغییر یافته است.
دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران با انتقاد از تداوم استفاده از ارز ترجیحی در واردات این کالا، خواهان حذف کامل این سیاست شده است. مجیدرضا خاکی در این زمینه تصریح کرد: «انجمن از ابتدای امسال تاکنون با ارسال مکاتبات متعدد به مقامات ارشد کشور، از جمله رئیس‌جمهور، معاون اول و وزرا، خواستار بازنگری در سیاست‌های ارزی برنج وارداتی شده است.»
با اینکه ممنوعیت واردات برنج در سال جاری برداشته شده، اما روند صعودی قیمت برنج ایرانی همچنان ادامه دارد. برخی برندهای معروف این محصول تا مرز ۳۵۰ هزار تومان برای هر کیلو نیز رسیده‌اند.
بازار گوشت قرمز
در هفته‌ای که گذشت، افزایش توزیع گوشت قرمز و مرغ بسته‌بندی شده در فروشگاه‌های زنجیره‌ای به دلیل شارژ کالابرگ الکترونیکی دهک‌های چهارم و پنجم مشاهده شد.
قیمت گوشت قرمز و مرغ بدون بسته‌بندی در مقایسه با هفته گذشته اندکی کاهش یافته، با این حال نگرانی اصلی مربوط به کمبود نهاده‌های دامی و افزایش قیمت جو است که منجر به سرازیر شدن دام‌های مولد به کشتارگاه‌ها شده است.
بازار تخم‌مرغ
با افزایش دمای هوا، بهای تخم‌مرغ در این هفته کاهش یافت و هر شانه ۳۰ عددی بدون بسته‌بندی به ۱۴۹ هزار تومان رسید. این در حالی است که در اردیبهشت‌ماه، قیمت همین محصول به ۱۸۰ هزار تومان رسیده بود.
بازار قند و شکر
طی دو ماه گذشته، شکر در اغلب فروشگاه‌های زنجیره‌ای و سوپرمارکت‌ها یافت نمی‌شد. اما از این هفته، توزیع آن آغاز شده، با این شرط که به هر فرد تنها یک بسته یک کیلوگرمی اختصاص یابد؛ شرایطی مشابه با توزیع محدود روغن خوراکی.
بازار لبنیات
نوسانات قیمت در بازار لبنیات همچنان ادامه دارد. به عنوان نمونه، قیمت پنیر سفید ۵۱۵ گرمی از بهای یک کیلو گوشت مرغ نیز پیشی گرفته و این افزایش قیمت، اعتراض مصرف‌کنندگان را در پی داشته است.
یکی از رویه‌های تولیدکنندگان در سال جاری، توجیه افزایش قیمت‌ها با افزودن ویتامین‌ها به ترکیب محصولات لبنی است.
بازار حبوبات
حبوبات نیز در مسیر گرانی گام برداشته‌اند. کاهش تقاضا در این بخش باعث شده مصرف‌کنندگان بیشتر به سراغ کالاهای ارزان‌تر همچون تخم‌مرغ، گوشت مرغ و قارچ بروند.
از دیگر نکات قابل توجه در این بازار، کاهش وزن بسته‌بندی‌هاست. بسته‌های جدید اغلب با وزن‌های ۵۰۰ یا ۸۰۰ گرم عرضه می‌شوند تا افزایش قیمت در قالب وزن کمتر پنهان شود.
جمع‌بندی
در حالی که برخی اقلام مانند تخم‌مرغ و گوشت با کاهش قیمت نسبی روبه‌رو بوده‌اند، اما سیاست‌های ارزی جدید، سهمیه‌بندی کالاها و روند افزایشی در بازارهایی مانند برنج، لبنیات و حبوبات، چشم‌اندازی نگران‌کننده برای سبد غذایی خانوارهای ایرانی ترسیم می‌کند.
