افزایش حقوق ۲ مرحله‌ای برای کارگران | طرح جنجالی در راه است
طرحی که می‌تواند زندگی میلیون‌ها کارگر را دگرگون کند، بار دیگر به صدر اخبار بازگشته است؛ پیشنهاد افزایش دوباره حقوق در نیمه دوم سال. آیا دولت در برابر این درخواست صریح فعالان کارگری کوتاه می‌آید یا باز هم تورم جلوتر از دستمزدها خواهد دوید؟
در حالی که افزایش حقوق کارگران تا امروز فقط به ابتدای سال محدود شده، فعالان کارگری معتقدند که در شرایط تورمی فعلی، این رویکرد دیگر کارایی ندارد. بر همین اساس، پیشنهاد رسمی افزایش حقوق در دو نوبت طی یک سال با هدف جبران شکاف میان مزد و هزینه‌های واقعی زندگی ارائه شده است.
سنت کهنه تعیین حقوق یک‌بار در سال، دیگر جواب نمی‌دهد
حمید نجف، از فعالان باسابقه حوزه کارگری، با انتقاد از مدل فعلی تعیین حقوق‌ها گفته است:
«تعیین حقوق فقط یک‌بار در سال، متعلق به دورانی بود که ثبات اقتصادی وجود داشت. امروز که تورم، زندگی روزمره را تحت فشار گذاشته، چنین روشی دیگر منطقی نیست.»
نجف تأکید کرده که فاصله ۱۲ماهه میان دو مرحله افزایش مزد، نمی‌تواند واقعیت‌های اقتصادی را پوشش دهد و نیاز به بازنگری فوری دارد.
جزئیات پیشنهاد جدید: تعدیل دستمزد در دو مرحله سالانه
طرح مطرح‌شده از سوی کارشناسان و فعالان صنفی این است که علاوه بر افزایش حقوق در فروردین‌ماه، بار دوم در اواسط سال و بر اساس بررسی تورم ۶ ماهه اول، دستمزدها مجدداً متناسب‌سازی شوند. هدف این است که قدرت خرید کارگران، به‌خصوص در نیمه دوم سال که نرخ تورم اغلب شدت می‌گیرد، حفظ شود.
نقد تند به شورای عالی کار | ساختاری برای چانه‌زنی یا بوروکراسی؟
نجف در ادامه صحبت‌های خود، با انتقاد از نحوه عملکرد شورای عالی کار گفته است:
«شورای عالی کار به جای آنکه بستر گفت‌وگو و دفاع از حقوق طبقه کارگر باشد، به نهادی اداری و غیرچانه‌زن تبدیل شده است. لازم است این شورا فوراً جلسات تخصصی برای بررسی مزد بر اساس نرخ واقعی تورم برگزار کند.»
تورم کمرشکن، حقوق بی‌جان | وضعیت نگران‌کننده معیشت در تابستان
گزارش‌های رسمی و میدانی حاکی از افزایش چشمگیر هزینه‌های اساسی مانند خوراک، پوشاک، اجاره‌مسکن و درمان در تابستان ۱۴۰۴ است. این روند صعودی نشان می‌دهد که حقوق تعیین‌شده در ابتدای سال، دیگر پاسخگوی نیازهای طبقه مزدبگیر نیست و یک مرحله افزایش دیگر ضروری به نظر می‌رسد.
هشدار درباره بی‌توجهی به نظام مزد دو مرحله‌ای
حمید نجف در بخش دیگری از سخنان خود هشدار داده است که:
«اگر دولت و وزارت کار در نیمه دوم سال ۱۴۰۴ اقدامی جدی در جهت اصلاح نظام مزد انجام ندهند، طبقه مزدبگیر در معرض فروپاشی اجتماعی و اقتصادی قرار خواهد گرفت.»
وی خواستار فعال‌سازی ابزارهای جبرانی مانند سبد معیشت و تسهیلات حمایتی نیز شده است.
حداقل حقوق ۱۴۰۴؛ رشد اسمی بالا، فاصله با واقعیت بیشتر
با افزایش ۴۵ درصدی حقوق‌ها در سال جاری، حداقل دستمزد روزانه به ۳,۴۶۳,۶۵۶ ریال و مبلغ ماهانه به حدود ۱۰۳,۹۰۹,۶۸۰ ریال رسیده است. اما همچنان شکاف بزرگی میان این اعداد رسمی و نرخ واقعی هزینه‌های زندگی وجود دارد که طرح افزایش حقوق در دو نوبت می‌تواند آن را تعدیل کند.
مزایای طرح افزایش حقوق دو بار در سال
اجرای این طرح می‌تواند دستاوردهای مهمی به همراه داشته باشد:
-
تناسب بهتر با روند تورم واقعی
-
جلوگیری از کاهش قدرت خرید در نیمه دوم سال
-
کاهش فشار تصمیمات مزدی سنگین به شورای عالی کار
-
ایجاد حس عدالت بیشتر در نظام پرداخت حقوق
جمع‌بندی | فرصتی برای جبران یا تهدیدی برای فراموشی؟
طرح افزایش دوبارۀ حقوق کارگران در سال، نه یک ایده لوکس، بلکه پاسخی فوری به واقعیت اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۴ است. این مدل پرداخت می‌تواند تعادل از دست‌رفته میان دخل و خرج کارگران را احیا کرده و گامی ملموس در جهت عدالت مزدی باشد. فعالان صنفی، از دولت و شورای عالی کار انتظار دارند که این مطالبه را با فوریت در دستور کار قرار دهند، پیش از آنکه تأخیر بیشتر، فشار بیشتری به طبقات کم‌درآمد تحمیل کند.
