شوک به جیب ایرانی‌ها؛ ۵۶ هزار میلیارد تتر در یک چشم به هم زدن قفل شد!
همزمان با تنش‌های اخیر منطقه‌ای، صدها میلیون تتر متعلق به کاربران ایرانی در اقدامی بی‌سابقه مسدود شده است.
بر پایه گزارش منتشرشده توسط انجمن بلاکچین ایران، در جریان تنش‌های اخیر میان ایران و اسرائیل، شرکت تتر در اقدامی بی‌سابقه حدود ۷۰۰ میلیون تتر متعلق به کاربران ایرانی را مسدود کرده است. رقمی معادل با ۵۶ هزار میلیارد تومان که از نظر ارزش، معادل یک نوبت پرداخت یارانه ۶۰۰ هزار تومانی به تمام جمعیت ایران است.
در این گزارش که با عنوان «ضرورت استفاده از ساختار غیرمتمرکز در تبادل و نگهداری رمزدارایی‌ها و بررسی شیوه‌های حفظ ارزش و ثبات آن‌ها» منتشر شده، انجمن بلاکچین ایران اعلام کرده است که طی این وقایع، ۲۷۰۰ کیف‌پول مرتبط با کاربران ایرانی توسط تتر فریز شده‌اند.
دلیل بلوکه شدن دارایی کاربران ایرانی چه بود؟
در گزارش این انجمن اشاره شده که بسیاری از کیف‌پول‌های مسدودشده حتی شامل موجودی‌های اندک نیز بوده‌اند و دلیل این اقدام، قرار گرفتن آدرس‌های کاربران ایرانی در فهرست کشورهای تحریمی عنوان شده است. این اقدام در حالی رخ داده که شرکت تتر، برای دوری از پیامدهای قانونی و جریمه‌های مالی، ناچار به اجرای دستورالعمل‌های تحریمی است.
بر اساس داده‌های ارائه‌شده، دفتر کنترل دارایی‌های خارجی آمریکا (OFAC) نقشی کلیدی در این مسدودسازی ایفا می‌کند و تتر نیز مطابق با فهرست اعلام‌شده از سوی این نهاد، آدرس‌های خاصی را فریز می‌کند.
در برخی موارد، شرکت‌های تحلیل بلاک‌چینی مانند TRM Labs، Elliptic، SlowMist، MistTrack و Chainalysis با تگ‌گذاری آدرس‌ها، زمینه فریز شدن آن‌ها را فراهم کرده‌اند. حتی در مواقعی، ارتباط غیرمستقیم یک آدرس با آدرس تحریم‌شده نیز برای مسدود شدن آن کافی بوده است.
این ۵۶ هزار میلیارد کجا رفته‌اند؟
طبق بررسی‌های داده‌های آن‌چین و پایگاه‌های معتبر خبری، الگوهای مشخصی در تراکنش‌های مرتبط با این کیف‌پول‌ها شناسایی شده که ارتباط آن‌ها را با کاربران ایرانی تأیید می‌کند. در حال حاضر، این تترها از منظر فنی همچنان در آدرس‌های اولیه خود باقی مانده‌اند اما به دلیل اعمال تابعی به‌نام blacklistAddress در قرارداد هوشمند تتر، امکان انتقال یا استفاده از آن‌ها وجود ندارد.
سکوت معنادار شرکت تتر
با وجود حجم گسترده این اقدام، تاکنون شرکت تتر هیچ اطلاعیه رسمی یا موضع‌گیری عمومی درباره مسدودسازی دارایی‌های کاربران ایرانی منتشر نکرده است. این در حالی است که در پرونده‌های مشابه مرتبط با جرائم سایبری یا نقض تحریم‌ها، معمولاً اطلاع‌رسانی عمومی صورت می‌گیرد.
تجربه آزادسازی دارایی‌ها در دوران برجام
در بازه زمانی اجرای برجام بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸، بخشی از دارایی‌های بلوکه‌شده ایران در بانک‌ها و نهادهای مالی خارجی آزاد شد. این روند بیشتر شامل بانک‌های اروپایی و آسیایی بود. هرچند برخی منابع ارزی همچنان تحت تحریم باقی ماندند، اما این تجربه نشان می‌دهد که امکان آزادسازی دارایی‌ها با توافقات سیاسی و حقوقی وجود دارد.
با بازگشت تحریم‌ها پس از خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸، اغلب این دسترسی‌ها مجدداً مسدود شد. با این حال، تجربه برجام نشان می‌دهد که در صورت پیشبرد مذاکرات و دریافت مجوزهای خاص، احتمال رفع فریز برخی دارایی‌ها وجود دارد.
آیا امکان بازگرداندن تترهای مسدود شده هست؟
از دیدگاه حقوق بین‌الملل و ضوابط موجود در حوزه رمزارز، رفع فریز دارایی‌ها تنها در صورت صدور مجوز از سوی OFAC امکان‌پذیر است. این روند نیازمند طی مراحل احراز هویت مالکان کیف‌پول‌ها، بررسی ارتباط آن‌ها با نهادهای تحریمی و ثبت درخواست رسمی برای معافیت از تحریم است.
گام ابتدایی برای بازگرداندن حقوق کاربران ایرانی
به‌عنوان یک اقدام اولیه، می‌توان با تهیه لیستی از آدرس‌های مسدودشده، مقدمات تشکیل یک درخواست حقوقی رسمی را فراهم کرد تا امکان پیگیری از مسیر قانونی و بین‌المللی فراهم شود.
در گزارش انجمن بلاکچین ایران آمده است:
«مسدودسازی ۷۰۰ میلیون تتر متعلق به کاربران ایرانی، هشداری جدی درباره خطرات نگهداری سرمایه در استیبل‌کوین‌های متمرکز است.»
تا زمانی که شرکت تتر در این زمینه شفاف‌سازی نکند، این گزارش به‌عنوان هشداری نگران‌کننده باقی می‌ماند، اما در صورت تأیید، می‌توان آن را بزرگ‌ترین مسدودسازی رمزارزی کاربران ایرانی در تاریخ دانست.
