واکنش شدید بازار به مکانیسم ماشه
روز کاری شنبه ۸ شهریور ۱۴۰۴، بازارهای ارز، طلا، سکه و سرمایه ایران تحت تاثیر اعلام رسمی فعالسازی مکانیسم ماشه توسط اروپا با نوسانات شدیدی همراه شدند. قیمت دلار به بالاترین رقم چند ماه اخیر رسید و بازارهای سرمایه و کالایی واکنش‌های تند و فراتر از انتظار نشان دادند.
در نخستین روز کاری بعد از تصمیم اتحادیه اروپا برای فعالسازی مکانیسم ماشه، بازارهای ایران شاهد واکنشی ناگهانی و شدید در تمام بخش‌ها بودند. قیمت دلار آزاد در ساعات ابتدایی شنبه با افزایش قابل توجه ۴ هزار و ۱۱۰ تومانی به مرز ۱۰۳ هزار و ۱۰ تومان رسید که بازتاب نگرانی فعالان اقتصادی نسبت به آینده فضای تحریم‌ها و اقتصاد کشور است.
در همین راستا، قیمت یورو نیز در بازار آزاد ایران با رشد ۰.۷۲ درصدی همراه بود و به بیش از ۸۴ هزار تومان رسید. این صعود قیمتی یورو نشان‌دهنده تداوم روند افزایشی نرخ ارزهای معتبر در بازارهای داخلی است.
بازار طلا و سکه یکی دیگر از حوزه‌هایی بود که تحت تاثیر این تحولات قرار گرفت و هر گرم طلای ۱۸ عیار ۳۵۴ هزار تومان افزایش داشت که قیمت هر گرم را به حدود ۸ میلیون و ۶۹۷ هزار تومان رساند. همین‌طور قیمت هر قطعه سکه امامی با افزایش چشمگیر ۴ میلیون تومانی، به رقم ۹۷ میلیون و ۵۰۵ هزار تومان رسید که نشان از نگرانی‌ها و تقاضای بالا در بازار سرمایه دارندگان طلا دارد.
بازار سرمایه نیز روز قرمزی را آغاز کرد و تحت فشار روانی ناشی از تشدید تحریم‌ها و ابهامات اقتصادی، اکثر نمادها با کاهش ارزش مواجه شدند.
در خصوص ماهیت و تاثیر فعالسازی مکانیسم ماشه، برخی کارشناسان با نگاه انتقادی آن را اقدامی صرفاً روانی می‌دانند که در عمل تغییر قابل توجهی در ساختار تحریم‌ها ایجاد نمی‌کند. روزنامه کیهان در تحلیلی نوشت که سال‌ها تحریم‌ها در بیشترین سطح خود بوده‌اند و این مکانیسم بیشتر جنبه تبلیغاتی و روانی دارد تا موثر در کاهش بار تحریم‌ها.
با این حال، ایران با اتکا به ظرفیت‌های داخلی، تقویت همکاری‌های اقتصادی با کشورهای غیرغربی مانند چین، روسیه و کشورهای آمریکای لاتین، همچنین توسعه دیپلماسی منطقه‌ای و پیشرفت در حوزه دفاعی و هسته‌ای، در مسیر مقاومت فعال و مقابله با فشارهای تحریمی حرکت می‌کند.
این تحولات اقتصادی و سیاسی باعث شد بازارها در نخستین روز و هفته کاری شاهد تحرکاتی ناگهانی و نوساناتی حساس باشند که می‌تواند زمینه‌ساز تغییرات بیشتر در روزهای آینده شود.
