حذف گسترده یارانه نقدی آغاز شد | تراکنش‌های بانکی هم زیر ذره‌بین دولت
مرحله تازه‌ای از حذف یارانه نقدی کلید خورد؛ این بار نه فقط درآمد سالانه، بلکه تراکنش‌های بانکی و میزان هزینه‌های خانوار هم ملاک قرار گرفته است.
فرارو گزارش می‌دهد که طرح حذف یارانه نقدی خانوارهای پردرآمد، که ماه‌ها درباره آن صحبت شده بود، حالا به مرحله اجرا رسیده است. بر اساس برنامه دولت، منابع حاصل از این اقدام باید در اختیار دهک‌های ضعیف‌تر قرار گیرد.
در روند جدید، دیگر صرفاً میزان درآمد سالانه ملاک نیست. هزینه‌های ماهانه و تراکنش‌های بانکی خانوارها هم نقش تعیین‌کننده‌ای در حذف یارانه نقدی دارند. به طور مثال، اگر یک خانوار تک‌نفره بیش از ۳۰ میلیون تومان در سال درآمد داشته باشد، از لیست یارانه‌بگیران خارج خواهد شد. برای خانوار پنج‌نفره نیز سقف ۶۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده است. علاوه بر این، تراکنش‌های بانکی یا مخارج ماهانه هر فرد خانواده در صورت عبور از حد مشخص، می‌تواند منجر به حذف یارانه شود. با این حال، هزینه‌های مربوط به مسکن مستأجران در این محاسبه لحاظ نمی‌شود.
فرآیند حذف یارانه، پیش از این نیز آغاز شده بود. آمارها نشان می‌دهد در ماه‌های اخیر، یارانه حدود ۳ میلیون نفر – عمدتاً از دهک‌های چهار تا نه – قطع شده است. این اقدام باعث شد تعداد دریافت‌کنندگان یارانه از حدود ۴۹ میلیون و ۶۴۲ هزار نفر در تیرماه، به نزدیک ۴۶ میلیون و ۵۷۶ هزار نفر در مرداد کاهش پیدا کند.
این تغییرات حتی دامان برخی گروه‌های خاص مثل بازنشستگان و فرهنگیان را هم گرفته است. یارانه نزدیک به سه هزار بازنشسته و تعداد زیادی از معلمان به دلیل «تراکنش‌های بانکی بالا» یا «هزینه‌های درمانی سنگین» متوقف شده است. معترضانی که یارانه‌شان حذف شده، می‌توانند شکایت خود را در سامانه my.gov.ir ثبت کنند.
بر اساس قانون بودجه ۱۴۰۴، دولت موظف است تا پایان سال جاری، یارانه دهک‌های هشتم تا دهم را به طور کامل حذف کند. منابع آزادشده قرار است صرف برنامه‌هایی همچون کالابرگ و کمک به مددجویان شود. البته معیارهای دهک‌بندی هم تغییر کرده است. علاوه بر درآمد سالانه، سقف هزینه و تراکنش‌های بانکی نیز ملاک ارزیابی قرار گرفته است. به عنوان نمونه، خانوارهایی که هزینه سرانه هر فرد در آن‌ها بیش از ۱۰ میلیون تومان در ماه باشد یا تراکنش‌های ماهانه آن‌ها بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان (متناسب با تعداد اعضا) فراتر رود، از دهک‌های پردرآمد محسوب شده و یارانه‌شان حذف خواهد شد.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در همین زمینه توضیح داده است که وزارت تعاون قصد دارد هزینه‌های مسکن مستأجران را از محاسبه خارج کند تا حذف اشتباه یارانه افراد کم‌درآمد به دلیل اجاره‌بهای بالا رخ ندهد. همچنین در تعریف جدید، مخارج درمانی یا شهریه دانشگاه نیز دیگر عامل حذف نخواهد بود.
در حال حاضر، یارانه نقدی برای دهک‌های یک تا سه به ازای هر نفر ماهانه ۴۰۰ هزار تومان و برای دهک‌های چهار تا هفت، ۳۰۰ هزار تومان است. اما به نظر می‌رسد با اجرای طرح تازه، تعداد زیادی از خانوارهای طبقه متوسط در آستانه حذف یارانه قرار گیرند.
