بازگشت دوباره دلار به زیر ۱۰۰ هزار؟
در حالی که بار دیگر نرخ ارز در روزهای اخیر از مرز ۱۰۰ هزار تومان عبور کرده، یک کارشناس اقتصادی معتقد است این نوسانات بیشتر ناشی از فشارهای روانی و فضاسازی سیاسی غرب است تا دلایل واقعی اقتصادی.
یک کارشناس اقتصادی با اشاره به تحولات اخیر بازار ارز گفت: افزایش بهای دلار در روزهای گذشته بیش از آنکه ریشه اقتصادی داشته باشد، نتیجه جنگ روانی غرب و فعال شدن مکانیسم ماشه است. به گفته او، این موج قیمتی جنبه‌ای موقتی دارد و تجربه نشان داده که پس از فروکش کردن هیجانات، بازار دوباره به مسیر قبلی بازمی‌گردد. وی یادآور شد که در ماه‌های اخیر دوبار نرخ دلار از سد ۱۰۰ هزار تومان عبور کرد، اما هر بار پس از آرام شدن فضا، قیمت‌ها دوباره کاهش یافت.
مصطفی صفاری، کارشناس مسائل اقتصادی، با اشاره به سابقه بیش از چهار دهه تحریم‌های غرب علیه ایران، اظهار کرد: فشار اصلی در این سال‌ها از سوی تحریم‌های آمریکا بوده است. به گفته او، حتی بعد از امضای برجام نیز کشورهای اروپایی به‌دلیل ترس از تحریم‌های ثانویه آمریکا حاضر به همکاری اقتصادی با ایران نشدند؛ مسئله‌ای که نشان‌دهنده تأثیرگذاری بیشتر محدودیت‌های واشنگتن در مقایسه با تحریم‌های سازمان ملل است.
او با تأکید بر اینکه ایران سال‌هاست به زندگی در شرایط تحریمی عادت کرده، ادامه داد: فعال‌سازی مکانیسم ماشه بیش از هر چیز اثر روانی دارد و تغییری واقعی در ساختار اقتصاد ایران ایجاد نمی‌کند. به گفته صفاری، کشورهای اروپایی در این زمینه همسو با منافع اسرائیل عمل کرده و برخلاف تعهدات برجامی خود، تحریم‌های آمریکا را پذیرفته‌اند.
این کارشناس افزود: بیش از ۹۰ درصد تجارت خارجی ایران با کشورهای آسیایی انجام می‌شود. بنابراین پرسش اساسی این است که موضع شرکای آسیایی ایران در قبال مکانیسم ماشه چیست؟ او توضیح داد: چین و روسیه، دو عضو دائم شورای امنیت و از مهم‌ترین شرکای اقتصادی ایران، به صراحت اعلام کرده‌اند این سازوکار را قبول ندارند و همکاری با تهران را ادامه خواهند داد.
صفاری تصریح کرد: مکانیسم ماشه همانند ابزاری بود که همواره فضای پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد ایران را مختل می‌کرد، چرا که تولیدکننده نمی‌دانست باید بر چه مبنایی برنامه‌ریزی کند. حال که این سازوکار فعال شده، وضعیت برای فعالان اقتصادی روشن‌تر شده و آنان می‌توانند بر اساس تداوم شرایط تحریم، استراتژی‌های تولیدی خود را تنظیم کنند؛ موضوعی که به گفته او به کاهش بی‌ثباتی و افزایش شفافیت کمک خواهد کرد.
او با یادآوری سخنان اخیر وزیر امور خارجه مبنی بر کنار گذاشتن اروپا از اقتصاد ایران، افزود: این روند سبب شد کشورهای اروپایی بازار گسترده ایران را از دست بدهند.
صفاری همچنین به عضویت ایران در پیمان‌های شانگهای و بریکس اشاره کرد و گفت: این همکاری‌ها در اوج فشارهای تحریمی به یاری اقتصاد ایران آمده و خواهند آمد. به گفته او، در اجلاس اخیر شانگهای دو تصمیم مهم اتخاذ شد: نخست، تشکیل کمیته مقابله با تحریم‌های آمریکا علیه اعضای این پیمان و دوم، توافق برای ایجاد یک واحد پول مشترک به‌منظور کاهش اثر تحریم‌های دلاری.
وی در پایان خاطرنشان کرد: شورای امنیت سازمان ملل در سال‌های اخیر نه تنها در قبال فشارهای علیه ایران، بلکه در برابر مردم غزه نیز حمایتی نکرده است. او گفت: «این در حالی است که ملت‌های جهان جنایات اسرائیل را محکوم کرده‌اند، اما آمریکا همچنان به تنهایی از این رژیم دفاع می‌کند.»
